سواد سلامت و خود مراقبتی در زنان مبتلا به دیابت بارداری: یک مطالعه مروری

زمینه: دیابت بارداری یکی از مشکلات شایع دوران بارداری است. باتوجه به عوارض متعددی که دیابت بارداری هم برای مادر وهم برای جنین در پی دارد، انجام خودمراقبتی و داشتن سواد سلامت از اهمیت بسزایی برخوردار می باشد. مطالعه حاضر باهدف مروری برمداخلات انجام شده پیرامون خودمراقبتی و سواد سلامت در زنان مبتلا به دیابت بارداری انجام شده است.روش کار: این مطالعه مروری با جست و جوی کلید واژه های دیابت بارداری، سواد سلامت وخودمراقبتی و معادل انگلیسی آنها در پایگاه های اطلاعاتی google scholar, Pubmed, SID, Science direct انجام شده است. در مجموع ۱۷ مقاله ازسال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۳ یافت شد که از این بین مقالات پیش انتشار، فول غیر قابل دسترس و زبان غیرفارسی و انگلیسی حذفو ۱۰ مقاله مورد بررسی قرارگرفتند.یافته ها: بعضی از مطالعات به آموزش سواد سلامت و تاثیر آن بر خودمراقبتی و برخی بالعکس به بررسی تاثیر آموزش خودمراقبتی بر سواد سلامت زنان باردار پرداخته بودند که در همه آن هابین سواد سلامت و خودمراقبتی رابطه مثبت معنی داریمشاهده شد به این صورت که افزایش هرکدام باعث افزایش و بهبود دیگری میشود.آموزش مادران در زمینه سواد سلامت شامل:آگاهی از تغییرات فیزیولوژیک بارداری، مشکلات و عوارض بارداری و نحوه مدیریت آن ها، شناسایی علائم خطر، رژیم غذایی وسبک زندگی، آمادگی برای داشتن فرزند، تکنیک های مقابله با استرس و در زمینه خودمراقبتی این آموزش ها شامل: آشناییبا قندخون، عوارض دیابت، ورزش و رژیم دیابتی و بهداشت پا بوده است که به شیوه های مختلف حضوری وسخنرانی، پمفلت،کتابچه، فیلم واسلاید، بحث گروهی وجلسات پرسش وپاسخ انجام شده است. اجرای مناسب و به موقع مداخلات آموزشی سببافزایش آگاهی مادران و به دنبال آن افزایش توانایی مراقبت از خود میشود که اثرات مثبتی را شامل کاهش اضطراب، کاهشاسترس ادراک شده، بهبود کیفیت زندگی، افزایش رضایت، کاهش بروزعوارض برای مادر ونوزاد وافزایش استقلال رابرای مادرانبه همراه دارد.نتیجه گیری: با توجه به اهمیت سوادسلامت و خودمراقبتی در سلامت مادرونوزاد، لازم است از همان ابتدای بارداری، بستریمناسب نه تنها برای آموزش مادران بلکه برای پدران نیزکه حامی و مراقب اصلی همسر باردار خود هستند فراهم شود.