بررسی تاثیر زلزله های میدان دور بر رخداد روانگرایی در سدهای باطلهی پایین رو

هدف از این پژوهش ، ارزیابی احتمال رخداد روانگرایی در سدهای باطله ی پایین رو، در مواجهه با بار زلزله های میدان دور و نیز تاثیر ارتفاع و نوع پی در رفتار سد می باشد. باطله ها مواد اضافی هستند که در طول استخراج مصالح با ارزش از معادن، باقی می مانند و به دلیل آلودگی و یا سمی بودن، در سدهای باطله نگهداری می شوند. خرابی در سدهای باطله ، خسارتهای جانی ، مالی و زیست محیطی گستردهای در پایین دست سد بر جای خواهد گذاشت . روشهای تخلیه و نیز سرعت ته نشینی باطله ها، باعث به وجود آمدن انباشتی از خاکهای سست اشباع و نیمه اشباع می شود که احتمال رخداد روانگرایی در اثر بار زلزله را افزایش می دهد. از این رو، احتمال رخداد روانگرایی در سدهای باطله ی پایین رو، ناشی از بار زلزله ، با استفاده از نرم افزار تفاضل محدود FLAC دوبعدی، بررسی گردید. تحلیل دینامیکی بر روی چهار الگوی گوناگون با ارتفاع ۲۰، ۵۰، ۸۰ و۱۰۰ متر و با پی آبرفتی صورت گرفت . جهت شبیه سازی رفتار مصالح ، از الگوهای رفتاری کشسان-مومسان مور-کولن و نیز فین -برن استفاده شد. یافته ها نشان داد، پی آبرفتی ، سبب ایجاد استعداد روانگرایی در پی سد شد. همچنین با افزایش ارتفاع تاج سد، احتمال رخداد روانگرایی در شیب بالادست سد، کاهش یافت . ژرفای روانگرایی در باطله های مخزن سد نیز، با بالا رفتن ارتفاع سد، کاهش پیدا کرد و سبب کاهش رانش محرک در هنگام زلزله گردید. بنابراین با افزایش ارتفاع سدهای باطله ی پایین رو، احتمال رخداد روانگرایی در پی ، شیب بالادست و باطله های مخزن سد کاهش یافت .