بررسی پدیده طوفانهای ریزگرد و منشایابی آنها با استفاده از دادههای زمینی و تصاویر ماهواره ای (مطالعه موردی: استان یزد)

با کاهش بارندگی در محدوده مرکزی ایران و توسعه بیابانها در این منطقه و افزایش فعالیت کانونهای ریزگرد، طوفانهای ریزگرد که ذرات معلق با قطر آیرودینامیکی کوچکتر از ۱۰ میکرون (PM۱۰) را به همراه دارند، به عمده منبع آلودگی هوا در این منطقه تبدیل شدهاند. در این مطالعه با استفاده از دادههای زمینی ایستگاههای سنجش کیفیت هوای دهیاری اردکان، اداره کل یزد و معدن چغارت بافق به بررسی توالی وقوع رخداد طوفان ریزگرد در سال ۱۴۰۰ در این منطقه پرداخته شده است . بر اساس دادههای سنجش شده، میانگین غلظت سالانه درایستگاههای اردکان، یزد و بافق به ترتیب برابر با ۹۹، ۹۵ و ۱۵۴ میکروگرم بر متر مکعب می باشد که با توجه به حد استاندارد ۱۵ میکروگرم بر متر مکعب تعریف شده توسط سازمان بهداشت جهانی ، مقادیر ذکر شده را می توان بین ۶ تا ۱۰ برابر حد مجاز این آلاینده دانست . همچنین آلاینده PM۱۰، کیفیت هوا را در شهرهای اردکان، یزد و بافق بر اساس دادههای سنجش ، به ترتیب ۲۷، ۲۵ و ۱۰۱ روز در وضعیت ناسالم قرار داده است . در این مطالعه با استفاده از تصاویر ماهواره Eumetsat به بررسی تودههای ریزگرد رسیده به محدوده مورد مطالعه پرداخته شده است . بر اساس دادههای مذکور، کانونهای داخلی ، عمدتا واقع در استانهای یزد و اصفهان، بیشترین تاثیر را در شکل گیری طوفانهای ریزگرد در محدوده مورد مطالعه دارند. هرچند کانونهای خارجی و تودههای ورودی به کشور از مرزهای غربی و با منشا کانونهای ریزگرد در کشورهای عراق و عربستان سعودی نیز در مواردی بر این محدوده تاثیرگذار می باشند.