تخریج روایات داستان سمره بن جندب به منظور استنباط قاعده لاضرر
محل انتشار: فصلنامه فقه و اصول، دوره: 55، شماره: 3
سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 165
فایل این مقاله در 21 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_FIQH-55-3_001
تاریخ نمایه سازی: 26 آذر 1402
چکیده مقاله:
داستان سمره بن جندب از مشهورترین مستندات قاعده «لاضرر» در روایات شیعی است. در متن چهار روایت، راجع به جمله «لاضرر و لاضرار» و قید «علی مومن» اختلافاتی هست که تخریج آن ها برای استنباط قاعده «لاضرر» اهمیت ویژه ای دارد. به رغم اینکه طبق نظر مشهور فقها، سند هیچ یک از روایات داستان سمره صحیح نیست، در این نوشتار صحت صدور روایات وارده، اثبات و سپس تخریج صحیحی از آن ارائه شده است. حاصل پژوهش اینکه، وجود جمله «لاضرر و لاضرار» در متن حدیث مورد اطمینان است، اما بودن یا نبودن قید «علی مومن» در برداشت از روایات داستان سمره موثر است؛ به طوری که وجود قید «علی مومن» با نهی اضرار به غیر سازگار است و به قاعده «لاضرر» جنبه کیفری می دهد و نبودن «علی مومن» با نفی تشریع حکم ضرری متناسب است و به آن جنبه مدنی و حقوقی می بخشد. طبق دیدگاه برگزیده، تعارض مذکور، بدوی است و جمع عرفی دارد؛ اما با فرض مستقر بودن تعارض، تقدیم جانب زیادت، به دلیل اصل عدم زیادت پذیرفتنی نیست و بایستی مرجحات جانب نقیصه اخذ شود.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
احمد ارشاد
دانش پژوه فقه سطح ۳ حوزه علمیه، قم، ایران
عباس یعقوب زاده مجرد
دانش پژوه فقه سطح ۳ حوزه علمیه، قم، ایران .
صادق طهوری (نوروزی)
استاد سطح خارج فقه و اصول حوزه علمیه، قم، ایران.
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :