ارزیابی ژنوتیپ های جو دیم و شناسایی صفات مرتبط با بهبود عملکرد دانه آن

به منظور شناسایی ژنوتیپ های برتر جو در مزارع زارعین و تعیین صفات مرتبط با بهبود عملکرد دانه، ۱۲ رقم و لاین انتخابی از برنامه های اصلاحی جو موسسه تحقیقات کشاورزی دیم در قالب پروژه ارتقاء امنیت غذایی ارزیابی شدند. این پژوهش در مزارع کشاورزان دو شهرستان دلفان و خرم آباد (منطقه ایمان آباد) در استان لرستان در سال زراعی ۹۷-۱۳۹۶ انجام شد. میانگین عملکرد دانه ژنوتیپ ها در منطقه ایمان آباد از ۲۸۸۸ کیلوگرم در هکتار برای لاین G۵ تا ۴۵۰۰ کیلوگرم در هکتار برای رقم قافلان متغیر بود. در شهرستان دلفان، ارقام قافلان، سهند و لاین های G۷ و G۱۱ نسبت به رقم شاهد آبیدر به ترتیب افزایش عملکرد ۱۰، ۸، ۱۱ و ۸ درصدی نشان دادند. نتایج تجزیه همبستگی و بای پلات GT در مناطق اجرای آزمایش نشان داد، عملکرد بیولوژیک و سپس تعداد روز تا سنبله دهی بیشترین همبستگی را با عملکرد دانه دارا بودند. از این رو، صفات مذکور می توانند بعنوان معیار گزینش مناسب برای شناسایی ژنوتیپ های پرمحصول در برنامه به نژادی جو دیم در نظر گرفته شوند. همچنین بررسی نتایج همبستگی نشان داد، همبستگی مثبت یا منفی اجزاء عملکرد شامل تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه با عملکرد دانه، به محیط وابسته بود. بر اساس نتایج این پژوهش، رقم قافلان با بیشترین میانگین عملکرد دانه (۴۵۹۴ کیلوگرم در هکتار) و زودرسی برای کاشت در دیمزارهای مناطق سرد و معتدل سرد توصیه می شود