مواجهه هویتی و فرهنگی جریان انقلاب اسلامی با فضای مجازی(فرصت ها و چالش ها)/علیرضا دانشیار

پژوهش حاضر به دنبال بررسی چگونگی مواجهه جریان انقلاب اسلامی در مقام اندیشه سیاسی- دینی، با هویت و فرهنگ در فضای مجازی است. با در نظر گرفتن چارچوب نظری، انقلاب اسلامی با دارا بودن تمامی مولفه های هویتی نظیر عوامل جغرافیایی، فرهنگی، سیاسی و تربیتی و با شاخصه های جریانی، به‎عنوان «سوژه فعال» در فضای مجازی مطرح است که دارای «هویت و فرهنگ» اسلامی و ملی است؛ به این معنا که دارای «خود تاریخی» است و نسبت به آینده حوالت تاریخی دارد و در بستر زمان و مکان جاری است. گفتمان انقلاب اسلامی تلاش کرده است که: ۱. ارتباط، هماهنگی و مقاومت هم‎زمان هویت و فرهنگ اسلامی با دنیای متجدد را برقرار سازد؛ ۲. سبک زندگی اسلامی را تقویت کند؛ ۳. در برابر فرهنگ غربی و سکولاریزاسیون جهانی مقاومت کند. این پژوهش با استفاده از یک چارچوب ترکیبی(تغییر در شیوه تولید، تغییر زمان-مکان و تغییر در زبان)، به بررسی نحوه مواجهه انقلاب اسلامی به‎عنوان هویت و فرهنگ، با فضای مجازی پرداخته است. در یافته تحقیق این نتیجه حاصل شد که به لحاظ فرصت، فضای مجازی قابلیت دسترسی سریع به اطلاعات و داده‎ها، قابلیت مشارکت و محیط انتخاب گرانه و تعاملی را فراهم می کند. بااین‎حال، در مواجهه با فضای مجازی باید به ابعاد پیچیده و لایه های عمیق‎تر مواجهه خود (به‎عنوان انقلاب اسلامی) با فضای مجازی توجه داشته باشیم؛ خودآگاهی درباره اینکه در سطح جامعه اسلامی و به‎ویژه در سطح مواجهه جوانان با فضای مجازی، ساختار تفکر الگویی در حال دگرگونی است. این دگرگونی به این شکل است که فضای مجازی به لحاظ اینکه نوعی فناوری از اساس جدید است، ساختار الگویی و خطی (زمان‎مند و مکان‎مند) تفکر را که به صورت تحلیلی و عمیق صورت می گیرد، به صورت تفکر و زبان تصویری غیرمتمرکز، ساده و سطحی درمی آورد. در این نوع تفکر، عدم علاقه به تاریخ و عدم برنامه‎ریزی برای آینده دیده می شود که هویت و فرهنگ اصیل و سنتی جوامع و به‎ویژه جامعه ایران و انقلاب اسلامی را با تهدید و چالش مواجه می کند.