سلطان و وظایف وی از دیدگاه سیاست نامه نویسان دوره قاجار

زمینه و هدف: سیاست نامه و شریعت نامه نویسان دوره اول قاجار در پیوند با سنت سیاست نامه نویسی ایرانی، بعدازاینکه به لزوم سلطنت و پادشاهی و مقام وی در جهان به عنوان ظل الله اشاره نموده اند، کارکردها و وظایفی برای وی تعریف و مشخص نموده اند تا شاه با کاربست آن ها، شایسته مقام ظل اللهی و سلطنت گردد. این کارکردها تکرار همان وظایف شاه در اندیشه ایران باستان و دوره ایران اسلامی هست، که با توجه به اقتضائات دوران قاجار، تکرار و بازنویسی شده اند.روش شناسی: این پژوهش به روش تاریخی با رویکرد کیفی و با تکیه بر منابع کتابخانه ای و مراجعه به منابع تاریخی به خصوص سیاست نامه های دوره اول قاجار انجام شده است.یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که سلطنت و وظایف آن بحث محوری سیاست نامه های دوره اول قاجار است. ازنظر اندیشه ورزان دوره قاجار سلطان شیعه، جانشین و سایه خداوند درروی زمین است، اما برای حفظ این جایگاه و به دست آوردن مشروعیت می بایست یک مجموعه از وظایف مخصوص جایگاه خود را انجام می داد.نتیجه گیری: سیاست نامه نویسان این دوره با نظریه پردازی در حوزه سلطنت، تلاش داشتند تا با برکشیدن جایگاه سلطان و مقام قدسی بخشیدن به وی، او را جانشین پیامبر و امامان شیعه معرفی نمایند. اما ازنظر آنان این مقام ابدی و پایدار نبود، بلکه مستلزم انجام کارکردهای ویژه ای بود که عدالت و دادگری در کانون و محور این وظایف قرار داشت.