تاثیرپذیری متغیرهای رژیم جریان از تغییرات مولفه های اقلیمی بارش و دما در برخی از رودخانه های دامنه کوهستان سبلان

مدیریت منابع آب نیازمند لحاظ تغییرات مولفه های اقلیمی است. پژوهش حاضر با هدف تحلیل تاثیرپذیری متغیرهای جریان پرآبی و کم آبی از تغییرات بارش و دما در رودخانه های دامنه سبلان اردبیل صورت گرفت. تاثیرپذیری دبی جریان از مولفه های اقلیمی ارزیابی شد، توسط نرم افزار Change Point Analysis، داده های بارش و دما از نظر وجود وقوع روند معنادار آزمون شد. سال های تغییر روند بارش و دما به عنوان مبنا انتخاب و بر این اساس داده های دبی متناظر به دوره های قبل و بعد از تغییر متغیرهای اقلیمی تقسیم شد. برای هر دو دوره، ۴۱ شاخص پرآبی و کم آبی با نرم افزار RAP محاسبه شد. بر اساس نتایج در ایستگاه های لای، نیر و پل سلطانی آماره بیشینه دبی جریان در دوره بعد از تغییر در مولفه های اقلیمی روند کاهشی داشته است. روند میانگین مقدار نوسانات افزایشی در اکثر ایستگاه ها کاهشی بوده است. شاخص تعداد روزهای صفر جریان در ایستگاه های اهل ایمان و پل سلطانی در دوره بعد از اثر به ترتیب ۲۰۱ و ۹۴۷ درصد افزایش داشته است. مقادیر میانگین بیشینه متحرک ۳ روزه در ایستگاه های آب سنجی اهل ایمان، نیر، پل سلطانی و یلادرق به ترتیب ۵۳/۲۹، ۵۸/۴۵، ۲۴/۳۵ و ۴۲/۳۹ درصد کاهش داشته است. درمجموع نتایج نشان می دهد که رژیم هیدرولوژی رودخانه ها تحت تاثیر مولفه های بارش و دما دچار تغییر شده است.