توزیع مکانی شاخص های تمرکز بارندگی روزانه و ماهانه در ایستگاه های باران سنجی استان آذربایجان غربی

بارش یک متغیر هواشناسی است که به طور عمده در مقیاس های روزانه، فصلی، ماهانه و سالانه مورد مطالعه قرار می گیرد و درک تغییرات بارش در بازه های زمانی مختلف و همبستگی آن ها برای ارزیابی خطر سیلاب و استفاده از منابع آب از اهمیت زیادی برخوردار است. درصد بالای تمرکز کل بارش سالانه، در چند روز بسیار بارانی می تواند خطر بروز سیل و فرسایش خاک را افزایش دهد. لذا در این پژوهش الگوی مکانی تمرکز بارش، با استفاده از شاخص تمرکز بارندگی روزانه (CI) و شاخص تمرکز بارندگی ماهانه (PCI) در مقیاس سالانه و فصلی در ۲۶ ایستگاه باران سنجی استان آذربایجان غربی در مدت ۴۱ سال (۱۳۹۷-۱۳۵۶) ارزیابی شد. سپس نقشه پهنه بندی تمرکز بارندگی در مقیاس های سالانه و فصلی با استفاده از روش کوکریجینگ معمولی با متغیر کمکی ارتفاع تهیه شد. نتایج پهنه بندی تمرکز بارندگی نشان داد که بر اساس شاخص CI در مقیاس سالانه ایستگاه آلاسقل در جنوب شرقی استان و ایستگاه های بدوی، سیاه‎چشمه و رازی در غرب استان دارای تمرکز بارندگی یکنواخت بوده، اما بر اساس شاخص PCI قسمت های شمال و شمال غرب استان دارای توزیع یکنواخت تری از بارندگی ماهانه نسبت به سایر مناطق مورد مطالعه در استان آذربایجان غربی بوده است. شاخص های تمرکز بارندگی در سایر ایستگاه ها دارای مقادیر نسبتا نزدیکی بوده و تفاوت زیادی نداشته که نشان از همبستگی مثبت بین دو شاخص است، که شاخص CI متناسب با PCI بوده است. هم ‍ چنین نتایج نشان داد که تغییرات سالانه مقادیرCI  با درصد بارش های سالانه که طی ۱۵درصد از روزهای بارانی رخ می دهد بیش ترین ارتباط را دارد. بنابراین، ناهمگنی روزانه بارندگی در طول یک سال با بهترین میزان درصد بارندگی های ۱۵درصد از روزهای بارانی در منطقه مورد مطالعه دارای ارتباط است و فصلی بودن توزیع بارندگی در طول یک سال را می توان با ناهمگنی بارندگی روزانه توجیه کرد.