بررسی توان اکولوژیکی در مقیاس زیر حوزه ای، راهبردی جهت آمایش سرزمین استانی (حوزه مورد مطالعه: شهرستان چوار استان ایلام)

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 57

فایل این مقاله در 10 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_WMJI-6-23_007

تاریخ نمایه سازی: 6 دی 1402

چکیده مقاله:

آمایش سرزمین علمی است که با توجه به ویژگی­های اکولوژیک سرزمین و شرایط اجتماعی آن، اقتصادی و نوع استفاده بهینه از سرزمین را مشخص می ­سازد. در این میان، استفاده از داده های مکانی و سامان دهی و تحلیل درست این داده ها برای بهره گیری در موضوعات توسعه، با اهمیت بوده و از رشد فزاینده­ای در سطح تحقیقات روز برخوردار است. داشتن نقشه های مناسب از شرایط بوم شناختی و زیست محیطی سرزمین برای ارزیابی بسیار با اهمیت است. در این راستا تحقیق فوق به بررسی کاربری های چندگانه به  صورت زیر حوزه ای می پردازد جهت این امر نقشه های مورد نیاز بعد از تهیه با استفاده از نرم افزار  Arc Map در فرآیند آمایش سرزمین، جهت ارزیابی توان اکولوژیک اطلاعات منابع اکولوژیک حوضه با دستورات  Overlly تلفیق شد و در نتیجه نقشه ای که بیانگر تمامی خصوصیات لایه های تلفیق شده است به دست آمد. در این پژوهش بر اساس کاربری های به دست آمده به تفکیک کاربری  جنگل نیمه تجاری با درصد مساحت ۵۴/۴۸ درصد دارای اولویت بود و در کاربری کشاورزی و مرتع، کشاورزی درجه دو با درصد مساحت ۸۷/۳۴ درصد در بخش های پایینی حوزه که شامل زنبورداری، باغداری، کشت آبی محدود مانند برنج در سطح کم را شامل شد و در مناطق بالاتر کشاورزی درجه شش با مساحت ۰۲/۴۷ درصد، بیانگر شرایط خوب منطقه برای مرتع داری است، قسمت اعظم حوزه به مساحت ۰۲/۷۴ کیلومترمربع را تفرج گسترده تشکیل داد، و در بررسی نتایج به دست آمده از مدل در مرحله تعیین توان حوضه به انواع کاربری ها نشان داد که بیشترین تناسب در حوضه آبخیز در بین تمامی کاربری ها به کاربری جنگل و تفرج گسترده به ترتیب با مساحت ۲۷/۳۷ و ۴۲/۳۵ کیلومتر مربع مربوط می شود که تقریبا قسمت زیادی از سطح حوزه را شامل می شود و کمترین سطح به کاربری کشاورزی با مساحت ۰۶/۲۷ کیلومتر مربع اختصاص دارد، بنا بر نتایج تحقیق فوق مطالعات زیر حوزه ای می تواند به مدیران در مدیریت صحیح سرزمین و بهره وری مثبت از توان اقتصادی و اجتماعی سرزمین کمک نماید و در حفظ آب و خاک که بستر حیات انسان را تشکیل می دهد، گامی موثر نهاده و توان سرزمین را برای نسل آینده نگه داری نماید.

نویسندگان

مرتضی قیصوری

دانشجوی دکتری آبخیزداری، دانشگاه تهران، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی،

عارف صابری

دانشجوی دکتری گروه مهندسی آبخیز، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری،

عطااله کاویان

دانشیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری