سعادت و سلامت اخلاقی در اندیشه حکیم متاله علامه حسن زاده آملی (ره)

چکیده سعادت به معنای «معرفت نظری و عملی و شناخت حقیقت و عمل موافق آن» و «بهرمندی از مواهب و لذایذ مادی و معنوی در دنیا و آخرت»، یکی از مفاهیم بنیادین و محوری در علم اخلاق و نظام اخلاقی اسلام است که از دیرباز در علوم فلسفه، عرفان و اخلاق مورد بحث و اهتمام بوده است. از دیدگاه علامه حسن ­زاده آملی با عنایت به اختلاف عقیده ملل در تشخیص و تفسیر سعادت، کاوش پیرامون آن امری ضروری است. پژوهش حاضر با هدف بررسی مسئله سعادت از دیدگاه علامه حسن زاده آملی، بر اساس روش تحلیلی- اسنادی و با استفاده از ۵۳ عنوان از کتب و رساله­های علامه حسن زاده به واکاوی موضوع "سعادت" پرداخته است. یافته­ ها: این پژوهش نشان می دهد انسان ها ذاتا خواهان سعادت اند و لکن در مصداق و تحصل عینی آن راه های مختلفی را پیموده­ اند. علامه حسن زاده آملی ضمن تایید مشی فکری و سلوک عملی دسته اول، تنها راه رسیدن به سعادت را متابعت از شریعت و ملازمت حدود و احکام الهی معرفی کرده و راه تحصبل سعادت انسان را در عناصر: مراقبه، پیمودن مراتب سیر و حرکت  معنویه تجلیه و تخلیه و تحلیه و فناء فی الله تعالی، تقرب و تشبه به جمال و کمال مطلق، تعلیم و تادیب، عنصر نطفه، مربی، اجتماع، معاشر و حسن عمل دانسته است و روی اصل مراقبه بسیار تاکید داشته و آن را بذر سعادت می­ دانند.