معرفی و تحلیل فناوری و گونه شناسی دست ساخته های سنگی مکشوف از کاوش های ۹۹۳۱ ه‍.ش. در توق تپه نکا، مازندران

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 29

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_RICHT-7-23_002

تاریخ نمایه سازی: 9 دی 1402

چکیده مقاله:

در این پژوهش یکی از نظام های تولید دست ساخته های سنگی دوران نوسنگی منطقه شرق مازندران برپایه کاوش های توق تپه در سال ۱۳۹۹ ه‍.ش. به صورت توصیفی-تحلیلی مورد مطالعه قرار گرفته است. بررسی فناوری، گونه شناسی و تاثیر معیشت بر شیوه به کارگیری فناوری ها و مطالعه چگونگی تولید دست ساخته های گوناگون در این محوطه، از مهم ترین اهداف و پرسش های این پژوهش در این تپه است. توق تپه در بخش مرکزی نکا و در پیرامون روستای اسکاردین واقع شده است. کوه های هوتوکش، که از مهم ترین منابع سنگ چرت در ایران هستند، در حدود ۱۰ کیلومتری جنوب آن قرار دارند. دست ساخته های سنگی مکشوف از کاوش این محوطه از سنگ چرت ساخته شده اند. این دست ساخته ها در محوطه ساخته نمی شده و بخشی از توالی تراش در خارج از آن انجام می شده است. با توجه به این که هیچ نمونه سنگ مادر تیغه در مجموعه مشاهده نمی شود، به نظر می رسد تیغه ها به صورت آماده به محوطه وارد شده و بیشتر، عمل پرداخت و یا فرم دهی نهایی برداشته ها در آن انجام می گرفته است. شواهدی چون: بزرگی سکوی ضربه، حباب ضربه دوگانه و پریدگی حباب ضربه نشان می دهند که فناوری مورد استفاده در صنایع سنگی توق تپه به شیوه ضربه مستقیم با چکش نرم و یا ضربه غیرمستقیم بوده است. از ویژگی های شاخص این مجموعه، فراوانی ابزارهای روی تراشه و کنگره دندانه دارها و کمبود خراشنده های (ناخنی و هندسی) و ابزارهای دارای جلای داس است. صنایع سنگی توق تپه به لحاظ ترکیب بندی فناوری، بیشترین شباهت را با صنایع سنگی میان سنگی غار کمیشان دارد. شیوه ساخت دست ساخته های سنگی دوران نوسنگی، دنباله شیوه ساخت دست ساخته ها در دوران میان سنگی کاسپی است و بنابراین، این مجموعه را می توان مربوط به دوران نوسنگی دانست. شیوه تامین معاش، تاثیر مستقیمی روی گونه، روش و فناوری ساخت دست ساخته ها دارد. مطالعه حاضر نشان داده است که به دلیل ظرفیت بالای محیط زیست منطقه موردمطالعه در تامین خوراک مورد نیاز جوامع پیش ازتاریخ، دگرگونی چشم گیری در گونه شناسی و فناوری ابزارهای نوسنگی این محوطه درراستای دگرسانی معیشت مبتنی بر تولید غذا مشاهده نمی شود.

کلیدواژه ها:

Eastern Plains of Mazandaran ، Touq Tepe ، Neolithic ، Developments in Technology and Subsistence ، Lithic Artifacts. ، دشت های شرقی مازندران ، توق تپه ، نوسنگی ، تحولات فناوری و معیشتی ، دست ساخته های سنگی.

نویسندگان

Ali Tavakoli Zaniani

M. A. in Archaeology, Department of Archaeology, Faculty of Art and Architecture, University of Mazandaran, Babolsar, Iran

Rahmat Abbasnejad Seresti

Associate Professor, Department of Archaeology, Faculty of Art and Architecture, University of Mazandaran, Babolsar, Iran

Mojgan Jayez

Assistant Professor, Department of Archaeology, Faculty of Literature and Humanities, University of Tehran, Tehran, Iran.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • توکلی زانیانی، علی، (۱۴۰۱). «مطالعه فناوری و معیشت دوران نوسنگی ...
  • جایز، مژگان، (۱۳۹۱). «مطالعه فناوری و گونه شناسی دست افزارهای ...
  • جایز، مژگان؛ و وحدتی نسب، حامد، (۱۳۹۹). «گاه نگاری نسبی ...
  • روستایی، کوروش، (۱۳۹۳). «فرآیند نوسنگی گرایی در شمال شرق فلات ...
  • حریریان، حمید؛ مترجم، عباس؛ ساعدموچشی، امیر؛ کریمی، زاهد و خسروی، ...
  • عباس نژادسرستی، رحمت، (۱۳۹۹). «گزارش توصیفی تحلیلی گمانه زنی لایه ...
  • عباس نژادسرستی، رحمت؛ و نعمتی لوجندی، حسینریال (۱۴۰۰). «گزارش توصیفی ...
  • عزیزی خرانقی، حسین؛ و آبه، ماساشی، (۱۳۹۶). «بررسی مجموعه ابزارهای ...
  • فاضلی نشلی، حسن، (۱۳۹۶). «گزارش کاوش تعیین عرصه و حریم ...
  • لوئیز اینیزان، ماری؛ و همکاران (۱۳۸۸). فن آوری و واژه ...
  • ماهفروزی، علی، (۱۳۸۶). «گزارش گمانه زنی و تعیین حریم طوق ...
  • وحدتی نسب، حامد (۱۳۸۸). «گزارش فصل اول کاوش در غار ...
  • وحدتی نسب، حامد؛ و جایز، مژگان، (۱۳۹۰). «فناوری و گونه ...
  • Abbasnejad Seresti, R., (۲۰۱۹). “Descriptive Analytical Report on the Stratigraphic ...
  • Abbasnejad Seresti, R. & Nemati Loujandi, H., (۲۰۲۲). “Descriptive Analytical ...
  • Abe, M. & Azizi Kharanaghi, M. H., (۲۰۱۴). “A Study ...
  • Adams, B. & Blades, B. S., (۲۰۰۹). Lithic Material and ...
  • Andrefsky, W. J., (۱۹۹۸). Lithics: Macroascopic Approaches to Analysis, Cambridge ...
  • Barker, G., (۲۰۰۶). The Agricultural Revolution in Prehistory. Why Did ...
  • Bar-Yosef, O. & Belfer-Cohen, A., (۱۹۹۲). “From Foraging to Farming ...
  • Bar-Yosef, O. & Meadow, R. H., (۱۹۹۵). “The origins of ...
  • Blades, B. S., (۲۰۰۲). Aurignacian Lithic Economy Ecological perspectives from ...
  • Bleed, P., (۱۹۸۶). “The Optimal Design of Hunting Weapons: Maintainability ...
  • Coon, C. S., (۱۹۵۲). “Excavations in Hotu cave, Iran, ۱۹۵۱, ...
  • Debenath, A. & Dibble, H. L., (۱۹۹۴). PALEOLITHIC TYPOLOGY. Lower ...
  • Dupree, L., (۱۹۵۲). “The Pleistocene Artifacts of Hotu Cave, Iran”. ...
  • Ericson, J. E., (۱۹۸۴). “Toward the analysis of lithic production ...
  • Fazeli Nashli, H., (۲۰۱۷). “Excavation Report on Determining the Area ...
  • Haririan, H.; Motarjem, A.; Saedmochshi, A.; Karimi, Z. & Khosravi, ...
  • Heydari Gouran, S., (۲۰۰۴). “Stone raw material sources in Iran: ...
  • Hole, F., (۱۹۸۴). “A Reassessment of the Neolithic Revolution”. Paleorient, ...
  • Inizan, M. L.; Reduron- Ballinger, M.; Roche, H. & Tixier, ...
  • Inizan, M.-L.; Tixier, J.; & Roche, H., (۲۰۰۸). Technology of ...
  • Jayez, M., (۲۰۱۲). “A Study of the Technology and Typology ...
  • Jayez, M. & Vahdati Nasab, H., (۲۰۱۹). “Relative Chronology based ...
  • Jochim, M., (۱۹۸۳). “Optimization Models in Context”. In: J. A. ...
  • Mahfroozi, A., (۲۰۰۲). Gohar Tappeh. Monument Museum.. ...
  • Roustaei, K., (۲۰۱۴). “Neolithic Process in the North-eastern Plateau of ...
  • Shott, M., (۱۹۸۶). “Technological Organization and Settlement Mobility: An Ethnographic ...
  • Tavakoli Zaniani, A., (۲۰۲۳). “A Study of the Neolithic Technology ...
  • Vahdati Nasab, H., (۲۰۰۹). “Report of the first chapter of ...
  • Vahdati Nasab, H. & Jayez, M., (۲۰۱۱). “Technology and Typology ...
  • نمایش کامل مراجع