گاه نگاری نسبی، تحلیل محیطی و باستان شناختی محوطه مخارتپه (تربت جام، شمال شرق ایران)

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 73

فایل این مقاله در 34 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_RICHT-6-21_001

تاریخ نمایه سازی: 9 دی 1402

چکیده مقاله:

دشت میان کوهی جام با شرایط زیستی مناسب، موقعیت مناسبی را برای شکل گیری استقرارهای انسانی فراهم نموده است. با توجه به محدودیت اطلاعات تاریخی در این بخش از فلات ایران، شناسایی و مطالعه اطلاعات به دست آمده از کاوش های میدانی باستان شناختی برای بازشناسی نسبی ما از خراسان بزرگ از اهمیت بالایی برخوردار است. در این شرایط طی یک برنامه هدف مند علمی با توجه به بررسی های اولیه، مخارتپه در قالب کاوش باستان شناسی به منظور تعیین حریم و عرصه این اثر فرهنگی مورد مطالعه قرار گرفت. این محوطه در حاشیه شرقی شهر کنونی تربت جام و در حریم رودخانه جام رود قرار دارد. داده های به دست آمده حاصل از بررسی روش مند و کاوش در ۳۰ گمانه برای تعیین حریم این محوطه، نتایج ارزشمندی را نشان می دهند. این نوشتار به روش توصیفی-تحلیلی و با بهره جستن از داده های به دست آمده در کاوش باستان شناختی محوطه مخار به نگارش درآمده است. مجموعه ای از داده های به دست آمده (به ویژه داده های سفالی) از کاوش باستان شناختی در یک فرآیند مطالعاتی، دسته بندی، طراحی و گونه شناسی با محوطه های محدوده خراسان بزرگ مورد مطالعه تطبیقی قرار گرفته اند. نتایج اولیه نشان از وقوع یک توالی و تداوم فرهنگی و استقراری دارد که در مخارتپه وجود داشته است. فرهنگ های پیش از تاریخی دوره مفرغ، دوره آهن و هخامنشی و اشکانی در داده های فرهنگی قابل مشاهده هستند. این نوشتار نشان داد که محوطه مخار به عنوان یک نمونه منحصربه فرد در دشت جام با داده هایی متنوع به منظور شناخت فرهنگ های پیش از تاریخی و درک چگونگی گذر به دوران تاریخی در برهه مهم تاریخ هخامنشی قابل اهمیت مطالعاتی است و کاوش های بیشتر و گسترده تر اطلاعاتی بدیع را آشکار خواهد نمود.

نویسندگان

Hasan Nami

Assistant Professor, Department of Archaeology, University of Neyshabur, Neyshabur, Iran.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • افشار، لیلا؛ و نقشینه، امیرصادق، (۱۳۹۳). «توصیف، طبقه بندی و ...
  • برنارد، اوکین، (۱۳۷۵). «باغ ها و کوشک های تیموریان در ...
  • پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری اداره کل آمار و ثبت ...
  • جامی الاحمدی، مانا، (۱۳۸۷). «بازنگری مطالعات پارینه سنگی در حوضه ...
  • جعفری، محمدجواد، (۱۳۹۴). «نتایج لایه ­نگاری تپه ریوی». خلاصه مقالات ...
  • حصاری، مرتضی؛ امیری، مصیب؛ محمدیارلو، مجید؛ و بیک محمدی، خلیل ...
  • خدادوست، جواد؛ موسوی حاجی، سیدرسول؛ پورعلی یاری، شهین؛ و محمودی ...
  • طبقه بندی و گونه شناسی سفال هخامنشی فارسان، چهارمحال و بختیاری [مقاله کنفرانسی]
  • خسروزاده، علیرضا؛ عالی، ابوالفضل؛ کنت، درک؛ و پرسمن، وست، (۱۳۸۵). ...
  • خسروزاده، علیرضا؛ نوروززاده چگینی، ناصر؛ و نظری، سامر، (۱۳۹۹). «توصیف، ...
  • دانا، محسن، (۱۳۹۸). «عصرمفرغ قدیم در دشت نیشابور خراسان: یک ...
  • داوری، محمدصادق؛ موسیوند، فاطمه؛ و باصفا، حسن، (۱۳۹۷). «تبین شاخصه ...
  • رزم آرا، حسینعلی، (۱۳۲۹). فرهنگ جغرافیایی ایران. (جلد اول)، تهران: ...
  • زارعی، علی، (۱۳۹۵). «نقش و اهمیت مجموعه آرامگاهی شیخ جامی ...
  • زنگنه قاسم ­آبادی، ابراهیم، (۱۳۸۴). سرزمین جام و رجال آن. ...
  • صابرمقدم، فرامرز، (۱۳۸۳). «از نامق تا جام «سیر عرفانی شیخ ...
  • صبوری، هادی؛ طلایی مغانجوقی، حسن؛ و گاراژیان، عمران، (۱۳۹۳). «بررسی ...
  • گاراژیان، عمران، (۱۳۸۷). لایه نگاری در گمانه یک تپه برج ...
  • لباف خانیکی، رجبعلی، (۱۳۶۴). «گزارش بررسی و شناسایی استان خراسان؛ ...
  • لباف خانیکی، رجبعلی، (۱۳۹۱). «مرور فعالیت های باستان شناختی خراسان ...
  • مافی، فرزاد؛ بهنایا، علی؛ و بهرام زاده، محمد، (۱۳۸۸). «توصیف، ...
  • محمدی فر، یعقوب؛ و فلاح مهنه، مهدی، (۱۳۹۴). «دوره اشکانی ...
  • میرزایی، آزیتا؛ و دانا، محسن (۱۳۹۵). «بازنگری عصرمفرغ در دره ...
  • نامی، حسن، (۱۳۹۵).« گزارش گمانه زنی به منظور تعیین حریم ...
  • نامی، حسن، (۱۳۹۷). «گزارش بررسی و گمانه زنی به منظور ...
  • نامی، حسن؛ و قنبری، بهنام، (۱۳۹۷). «گزارش گمانه زنی به ...
  • نامی، حسن؛ فیروزمندی، بهمن؛ و اسمعیلی جلودار، محمد اسماعیل، (۱۳۹۶). ...
  • نصراصفهانی، سمیرا؛ و طاهری، علیرضا، (۱۳۹۹). «مطالعه پیکرک های انسانی ...
  • هرینک، ارنی، (۱۳۷۶). سفال ایران در دوران اشکانی. ترجمه حمیده ...
  • وحدتی، علی اکبر؛ و فرانکفورت، آنری-پل، (۱۳۸۹). «گزارش مقدماتی گمانه ...
  • وحدتی، علی اکبر؛ و ژانگ، لیانگرن، (۱۳۹۶). «گزارش مختصر فصل ...
  • Afshar, L. & Naghshineh, A. S., (۲۰۱۴). “Description, classification and ...
  • Ariai, A. & Thibault, C., (۱۹۷۵). “Nouvelles précisions a propos ...
  • Basafa, H., (۲۰۱۷). “Stipulation of the Iron Age cultures of ...
  • Bendezu-Sarmiento, J., (۲۰۱۳). “Archéologie funéraire et bio-anthropologie à Ulug dépé ...
  • Dana, M., (۲۰۱۹). “Late Iron Age and Achaemenid Pottery Traditions ...
  • Dana, M., (۲۰۱۹). “The aerly Bronze Age in the Neyshaboor ...
  • Dana, M.; Garajian, O.; Soroush, M.; Shakoui, M. & Farjami, ...
  • Davari, M. S.; Mosivand, F. & Basfa, H., (۲۰۱۸). “Stipulation ...
  • Francfort, H.; Vahdati, A, A.; Bendezu-Sarmiento, J.; Lhuillier, J.; Fouache, ...
  • Golombek, L. & Wilber, D., (۱۹۸۸). The Timurid Architecture of ...
  • Graveyard, (۱۹۹۴). “Preliminary Report on the ۱۹۹۴ Excavation Campaign”. Rivista ...
  • Herink, E., (۱۹۹۷). Iran’s pottery during the Parthian period. Translator, ...
  • Hessari, M.; Amiri, M.; Mohammad Yarlou, M. & Beyk Mohammadi, ...
  • Hierbert, F. T. M., (۲۰۰۳). A Central Asian Village at ...
  • Hierbert, F. T. & Dyson, R. H., (۲۰۰۲). “prehistoric Nishapur ...
  • Jafari, M. J., (۲۰۱۵). “Results of Tepe Rivi Stratigraphy”. Summary ...
  • Jami Al-Ahmadi, M., (۲۰۰۸). “Review of Paleolithic studies in the ...
  • Keaal, E. J. & Margurite, J. K., (۱۹۸۱). “The qaleh-I ...
  • Khodadoust, J., Mousavi Haji, S. R.; Pourali Yari, Sh. & ...
  • Khosrowzadeh, A.; Aali, A.; Kent, D. & Persman, W., (۲۰۰۶). ...
  • Khosrowzadeh, A. & Barzegar, Z., (۲۰۱۵). “Classification and Typology of ...
  • Khosrowzadeh, A.; Nowruzzadeh Chegini, N. & Nazari, S., (۲۰۲۰). “Description, ...
  • Kirčo, L. B., (۱۹۸۸). “The Beginning of the Early Bronze ...
  • Kohl, P. L.; Biscione, R. & Ingraham, M., (۱۹۸۲). “Implications ...
  • Korbel, G., (۱۹۸۳). “Archäologische ergebnisse einer glandebehung im gebiet von ...
  • Labaf Khaniki, R. A., (۱۹۸۵). “Khorasan province survey and identification ...
  • Labaf Khaniki, R. A., (۲۰۱۲). “A review of the archaeological ...
  • Lecomte, O.; Francfort, H. P.; Boucharlate, R. & Mamedow, M., ...
  • Mafi, F.; Behnaya, A. & Bahramzadeh, M., (۲۰۰۹). “Description, classification ...
  • Maftur, (۲۰۱۲). Ulug Depe: a forgotten city in central Asia. ...
  • Maresca, G., (۲۰۱۶). “Echoes of Regional Traditions Plus Western Typological ...
  • Masson, V. M., (۱۹۸۸). ALTYN-DEPE. Translated by: Henry N. Michael, ...
  • Mehr Afarin, R.; Musavi Haji, S, R. & Feyz, S. ...
  • Mirzaei, A. & Dana, M., (۲۰۱۶). “Reviewing the Bronze Age ...
  • Mohammadifar, Y. & Fallah Mahneh, M., ۲۰۱۵, “Parthian Period in ...
  • Nami, H., (۲۰۱۶). “Speculation report in order to determine the ...
  • Nami, H., (۲۰۱۸). “Report of investigation and speculation in order ...
  • Nami, H.; Firouzmandi, B. & Esmaeili Jelodar, M. E., (۲۰۱۷). ...
  • Nasr Esfahani, S. & Taheri, A., (۲۰۲۰). “The study of ...
  • Okane, B., (۱۹۷۹). “Taybad, Torbat-i-Jam and Timurid Vaulting”. IRAN, XVII: ...
  • Okane, B., (۱۹۸۷). Timurid Architecture in Khorasan. Costa Meza.. ...
  • Priestman, S. M. N., (۲۰۱۳). “Sasanian Ceramics from the Gorgan ...
  • Sabouri, H.; Talai, H. & Garajian, O., ۲۰۱۴, “Investigating the ...
  • Salvatori, S., (۱۹۹۵). “Gonur-Depe I (Margiana, Turkmenistan): The Middle Bronze ...
  • Stronach, R.; Stronach, D.; Farahan, A. & Paarsons, A., (۲۰۱۹). ...
  • Sumner. W. M., (۱۹۸۶). “Achaemenid Settlement in the Persepolis Plain”. ...
  • Usmanova, Z. I., (۱۹۹۲). “New Material on Ancient Merv”. IRAN, ...
  • Vahdati, A. A., (۲۰۱۶). “A preliminary report on the first ...
  • Vahdati, A. A. & Frankfort, H., (۲۰۱۰). “Preliminary report of ...
  • Vahdati, A. A., (۲۰۱۴). “Exploration in Jeiran Tapeh”. in: ۱۲th ...
  • Vahdati, A. A. & Zhang, L., (۲۰۱۷). “Brief report of ...
  • Zarei, A., (۲۰۱۶). The role and importance of the tomb ...
  • Zehbari, Z.; Mehr Afarin, R. & Musavi Haji, S. R., ...
  • نمایش کامل مراجع