مطالعه تاریخی و باستان شناختی قلعه دختر شهر کرمان، روند ساخت و بازسازی ها، تاریخ گذاری و کاربری معماری

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 69

فایل این مقاله در 25 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_RICHT-6-20_006

تاریخ نمایه سازی: 9 دی 1402

چکیده مقاله:

قلعه دختر به عنوان یکی از محوطه های تاریخی مهم حاشیه شرقی شهر کرمان، در متون تاریخی با نام های مختلفی هم چون «قلعه کوه» و «قلعه کهن» و به عنوان محل رویدادهای سیاسی و اجتماعی توصیف شده است. از ویژگی های مهم این قلعه، موقعیت خاص آن در دشت کرمان، وسعت و نوع مصالح است. هدف از پژوهش حاضر، تحلیل ماهیت، کارکرد و گاه نگاری قلعه دختر با استناد به نتایج یک فصل بررسی، گمانه زنی و کاوش باستان شناسی (۱۳۹۸) در این بناست. گردآوری اطلاعات به شیوه های اسنادی و میدانی صورت گرفته و روش پژوهش، توصیفی-تحلیلی است. پرسش ها این است که، پایه گذاری قلعه دختر و بازسازی های آن در چه ادواری صورت گرفته و کارکردهای این مجموعه چه بوده است؟ به این منظور داده های پژوهش های باستان شناسی پیشین در تلفیق با فعالیت های میدانی اخیر نگارندگان مورد مطالعه و بازبینی قرار گرفته و ضمن مطالعه جغرافیای تاریخی منطقه تلاش شده تصور صحیحی از ماهیت، روند شکل گیری و کارکرد این بنا در ارتباط با تحولات فرهنگی و سیاسی این ناحیه در ادوار مختلف حاصل شود. مطالعه مواد فرهنگی و منابع تاریخی نشان می دهند، این محوطه احتمالا از دوران تاریخی و قطعا از سده های نخست اسلامی تا قرن دهم هجری قمری، تقریبا به طور پیوسته محل سکونت بوده و در تحولات سیاسی و اجتماعی منطقه نقش تعیین کننده ای داشته است. به نظر می رسد ساخت و بازسازی های قلعه دختر دست کم از سده چهارم هجری قمری، تا عصر صفوی برپایه اهدافی هم چون ایجاد پایگاه نظامی و دفاعی، مکانی برای نگه داری زندانیان سیاسی، محل نگه داری خزائن حکومتی، پناهگاهی امن برای متحصنین و محل استقرار حکام و خانواده هایشان صورت گرفته است.

نویسندگان

Sareh Tahmasebizadeh

PhD Student in Archeology, Department of Archaeology, Faculty of Art and Architecture, Bu-Ali Sina University, Hamadan, Iran.

Maryam Mohammadi

Assistant Professor, Department of Archaeology, Faculty of Art and Architecture, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran

Saeid Amirhajloo

Assistant Professor, Department of Archaeology, Faculty of Humanities, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.

Reza Riahiyan

Expert of the General Directorate of Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism of Kerman Province, Kerman, Iran.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • اسمعیلی جلودار، محمداسماعیل؛ و توفیقیان، حسین، (۱۳۸۸). «گزارش فصل اول ...
  • افضل الدین کرمانی، ابوحامد، (۱۳۲۶). تاریخ افضل یا بدایع الازمان ...
  • افضل الدین کرمانی، ابوحامد، (۱۳۳۱). المضاف الی بدایع الازمان فی ...
  • افضل الدین کرمانی، ابوحامد، (۱۳۵۶). عقد العلی للموقف الاعلی. تصحیح: ...
  • امامی، سیدمحمدامین؛ خنجری، رضا؛ و نقوی، سوگند، (۱۳۹۸). «ساختارشناسی و ...
  • امیرحاجلو، سعید؛ و سقایی، سارا، (۱۳۹۷). «گسترش و تنوع گونه ...
  • امیرحاجلو، سعید؛ و صدیقیان، حسین، (۱۳۹۹). «مطالعه باستان شناختی سفال ...
  • باستانی پاریزی، محمدابراهیم، (۱۳۶۸). خاتون هفت قلعه. چاپ چهارم، تهران: ...
  • پیرنیا، محمدکریم، (۱۳۹۴). سبک شناسی معماری ایرانی. تهران: انتشارات غلامحسین ...
  • تاریخ شاهی قراختاییان. (۱۳۵۵). تصحیح: محمدابراهیم باستانی پاریزی، تهران: چاپخانه ...
  • حافظ ابرو، عبدالله بن لطف الله، (۱۳۷۵). جغرافیای حافظ ابرو. ...
  • خبیصی، محمد ابن ابراهیم، (۱۳۷۳). سلجوقیان و غز در کرمان. ...
  • رحیم لو، یوسف؛ و سالاری شادی، علی؛ (۱۳۸۶). «سیر تاریخ ...
  • رشیدالدین فضل الله همدانی، (۱۳۷۳). جامع التواریخ. تصحیح: محمد روشن ...
  • ریاحیان، رضا، (۱۳۹۸). «نویافته های باستان شناسی قلعه اردشیر و ...
  • زارعی، محمدابراهیم؛ و حیدری باباکمال، یدالله، (۱۳۹۳). «اهمیت قلاع و ...
  • سامی، علی، (بی تا). تمدن ساسانی. تهران: دانشکده علوم و ...
  • سایکس، سرپرسی، (۱۳۶۳). سفرنامه ژنرال سرپرسی سایکس یا ده هزار ...
  • سجادی، نیلوفرالسادات، (۱۳۹۸). «گونه شناسی و مطالعه تحلیلی سفال های ...
  • سهرابی نیا، احمد؛ و تقوی، عابد، (۱۳۹۸). «شهر قدیم سیرجان ...
  • قاضی بن الزبیر، (۱۹۸۴)، الذخائر و التحف. تصحیح: محمد حمیدالله، ...
  • کتبی، محمود، (۱۳۶۴). تاریخ آل مظفر. تصحیح: عبدالحسین نوایی، تهران: ...
  • کمالی زاد، ژاله؛ محمودآبادی، سیداصغر؛ و رضائی، احمد، (۱۳۹۰). «بررسی ...
  • کیانی، محمدیوسف، (۱۳۸۳). معماری ایران دوره اسلامی. تهران: سمت.. ...
  • لسترنج، گای، (۱۳۸۳). جغرافیای تاریخی سرزمین های خلافت شرقی. ترجمه ...
  • مشیزی، میرمحمدسعید، (۱۳۶۹). تذکره صفویه کرمان. تصحیح: محمدابراهیم باستانی پاریزی، ...
  • منشی کرمانی، ناصرالدین، (۱۳۲۸). سمط العلی للحضره العلیا. تصحیح: عباس ...
  • موسوی حاجی، سیدرسول؛ و عطایی، مرتضی، (۱۳۸۹). مطالعه مجموعه ای ...
  • موسوی نیا، سیدمهدی؛ و نعمتی، محمدرضا، (۱۳۹۵). «بررسی باستان شناسی ...
  • مهندسین مشاور استوناوند افراز (۱۳۸۸). «مطالعه و پژوهش مستندسازی مبانی ...
  • وزیری، احمدعلی خان، (۱۳۷۶). جغرافیای کرمان. تصحیح: محمدابراهیم باستانی پاریزی، ...
  • وزیری، احمدعلی خان، (۱۳۹۶). تاریخ کرمان. تصحیح: محمدابراهیم باستانی پاریزی، ...
  • همتی ازندریانی، اسماعیل؛ خاکسار، علی؛ و شعبانی، محمد، (۱۳۹۶). «بررسی ...
  • یزدی، معین الدین، (۱۳۲۶). مواهب الهی در تاریخ آل مظفر. ...
  • Afzal al-din Kermani, A., (۱۹۴۷). Afzal history or Badaye al-azman ...
  • Afzal al-din Kermani, A., (۱۹۵۲). Al-mozaf ela Badaye al-azman fi ...
  • Afzal al-din Kermani, A., (۱۹۷۷). Eqd al-ola Lelmoqefe al-a´la. Edited ...
  • Amirhajloo, S. & Saghaee, S., (۲۰۱۸). “Distribution, Continuity and Diversity ...
  • Amirhajloo, S. & Sediqian, H., (۲۰۲۰). “Archaeological Research on Islamic ...
  • Amirhajloo, S.; AminEmami, S. M.; Agha-Aligol, D. & Riahiyan Gohorti, ...
  • Anisi, A., (۲۰۱۲). “The Kushk-I Rahimabad in Bam”. Studia Iranica, ...
  • Bastani Parizi, M. E., (۱۹۸۸). Khatun Haft Qaleh. ۴th edition, ...
  • Emami, S. M. A.; Khanjari, R. & Naqvi, S., (۲۰۱۹). ...
  • Esmaeili Jelodar, M. E. & Tofighian, H., (۲۰۰۹). “The First ...
  • Fehervari, G., (۲۰۰۰). Ceramics of the Islamic World in the ...
  • Ghazi Ibn al-Zubayr, (۱۹۸۴). Al-Zhakhaer va Tohaf, Corrected by: Muhammad ...
  • Hafez Abro, A. L., (۱۹۹۶). Geography of Hafez Abro. Introduction, ...
  • Hemati Azandriani, E.; Khaksar, A. & Shabani, M., (۲۰۱۷). “Studying ...
  • Kamalizad, J.; Mahmoodabadi, S. A. & Rezaei, A., (۲۰۱۱). “Historical ...
  • Katabi, M., (۱۹۸۵). Tarikh-e al-Muzaffar. Edited by: Abdul Hossein Navaei, ...
  • Kennet, Derek., (۲۰۰۴). Sasanian and Islamic pottery from Ras al ...
  • Khabisi, M. I., (۱۹۹۴). Seljuqs and Ghoz in Kerman. Introduction ...
  • Kiani, M. Y., (۲۰۰۴). Iranian Architecture of the Islamic Period. ...
  • Le Strange, G., (۲۰۰۴). The lands of the eastern caliphate. ...
  • Mashizi, M. M. S., (۱۹۹۰). Tazkare Safaviyeh Kerman. Edited by: ...
  • Monshi Kermani, N., (۱۹۴۹). Samat al-ala lel-hazrat al-olya. Edited by: ...
  • Mousavihaji, S. R. & Ataee, M., (۲۰۱۰). Studying a collection ...
  • Mousavinia, S. M. & Nemati, M., (۲۰۱۶). “Archaeological Survey of ...
  • Pirnia, M. K., (۲۰۱۵). Stylistics of Iranian Architecture. Tehran: Gholamhossein ...
  • Priestman, S. M. N., (۲۰۰۵). “Settlement and Ceramics in Southern ...
  • Priestman, S. M. N., (۲۰۱۳). “A Quantitative Archaeological Analysis of ...
  • Rahimloo, Y. & Salari Shadi, A., (۲۰۰۷). “The course of ...
  • Rashid al-Din Fazlullah Hamdani, (۱۹۹۴). Jame al-Tawarikh. Revised by: Mohammad ...
  • Riahian, R., (۲۰۱۹). “Archaeological Innovations of Qaleh Ardeshir and Qaleh ...
  • Sajjadi, N. al-S., (۲۰۱۹). “Typology and analytical study of pottery ...
  • Sami, A., (Unknown time). Sasanian Civilization. Tehran: Faculty of Sciences ...
  • Sohrabinia, A. & Taqavi, A., (۲۰۱۹). “Ancient City of Sirjan ...
  • Stonavand Afraz Consulting Engineers, (۲۰۰۹). “Study and research on documenting ...
  • Sykes, S. P., (۱۹۸۴). The Travelogue of General Ser Persi ...
  • The Royal History of Qara Khitai, (۱۹۷۶). Edited by Mohammad ...
  • Vaziri, A. A. Kh., (۱۹۹۷). The geography of Kerman. Edited ...
  • Vaziri, A. A. Kh., (۲۰۱۷). History of Kerman. Edited by: ...
  • Yazdi, M. al-D., (۱۹۴۷). Mavaheb-e Elahi; in the history of ...
  • Zarei, M. E. & Heydari Babakamal, Y., (۲۰۱۴). “The importance ...
  • نمایش کامل مراجع