ساختار درونی روحانیت زرتشتی در دوره ساسانی

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 204

فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_RICHT-3-9_010

تاریخ نمایه سازی: 9 دی 1402

چکیده مقاله:

در جامعه طبقاتی دوره ساسانی، طبقه روحانیان یکی از مهم ترین ارکان این جامعه بوده که از نفوذ، اعتبار و محبوبیت بسیاری برخوردار و در سطوح پایین و بالای جامعه، نهادی مهم و تاثیرگذار بوده است. اما با این همه، این نهاد مهم چندان شناخته شده نیست و ابهامات بسیاری درباره آن وجود دارد. با این که گمان می رود در دوره یادشده، باتوجه به رسمی بودن دین زرتشتی، نهاد روحانیت آن دارای ساختار مشخص و سلسله مراتب معینی بوده باشد، اما به دلیل مبهم بودن اطلاعات منابع مختلف به غیر از چند لقب و عنوان اطلاع بیشتری از چگونگی این ساختار در دست نیست. باتوجه به اهمیت بسیار زیاد این طبقه، درک درست دوره ساسانی، بدون درک و شناخت درست طبقه روحانیت آن حاصل نخواهد شد و یکی از اساسی ترین مسائل این طبقه، ساختار درونی آن است که باتوجه به پیچیدگی های ذکرشده، نیازمند پژوهشی مستقل است. در نتیجه، این مقاله با طرح پرسش هایی نظیر ساختار درونی روحانیت زرتشتی به چه صورت بوده است؟ اساسا افراد این نهاد در دوره ساسانی و پس از آن با چه عنوان یا عنوان هایی نامیده می شدند؟ این ساختار باتوجه به پویایی جامعه دوره ساسانی چه تغییراتی به خود دیده است؟ تلاش کرده است به این مساله بسیار مهم ورود کند. مقاله پیش رو که اطلاعات آن به شیوه کتابخانه ای گردآوری شده و روش پژوهش آن توصیفی-تحلیلی است، تلاش کرده در این زمینه کنکاشی نماید. مهم ترین نتایج این پژوهش عبارتنداز: نهاد روحانیت زرتشتی در دوره ساسانی بسیار پویا بوده و در طول این دوره متغیر بوده است؛ روحانیان زرتشتی دوره ساسانی را به دو گروه کلی ازنظر حضور پیشه های حکومتی و عناوین رسمی می توان بخش نمود؛ روحانیانی که صرفا فعالیت مذهبی می کرده اند و روحانیانی که در خدمت دولت یا به عبارت دیگر دارای پیشه رسمی بودند. تعیین جایگاه و تقدم و تاخر عناوین رده های بالای این طبقه، مانند «رد»، «دستور» و «موبد» امکان پذیر نیست و رئیس طبقه روحانیت (که از اواسط دوره موردنظر «موبدان موبد» نامیده می شود) یکی از اعضای طبقه موسوم به «بزرگان» در دوره ساسانی بوده است.

کلیدواژه ها:

Zoroastrian Clergy ، Sassanid Era ، Structure and Hierarchy of the Zoroastrian Clergy. ، روحانیت زرتشتی ، ساختار درونی و سلسله مراتب نهاد روحانیت ، دوره ساسانی.

نویسندگان

Meysam Shahsavari

Ph.D. in Archeology, Department of Archeology, Institute of Humanities, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran

Seyed Mehdi Mosavi Kohpar

Associate Professor, Department of Archeology, Institute of Humanities, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آسموسن، جی. بی، (۱۳۸۶). «منابع اطلاع غرب از مذهب ایران ...
  • اکبرزاده، داریوش، (۱۳۸۱). کتیبه های پهلوی. تهران: انتشارات پازینه.. ...
  • اکبرزاده، داریوش، (۱۳۸۵). سنگ نبشته های کرتیر موبدان موبد. تهران: ...
  • اوشیدری، جهانگیر، (۱۳۷۱). دانشنامه مزدیسنا. تهران: نشر مرکز.. ...
  • بشاش کنزق، رسول، (۱۳۹۱). «قرائت خرده سفال کتیبه دار تپه ...
  • بویس، مری، (۱۳۸۶). «دیانت زرتشتی در دوران متاخر» در دیانت ...
  • پورداوود، ابراهیم، (۱۳۰۷). ادبیات مزدیسنا یشت ها. جلد اول، بمبئی: ...
  • جعفری دهقی، محمود، (۱۳۹۵). راهنمای کتیبه های فارسی میانه. تهران: ...
  • جعفری، علی اکبر، (۱۳۹۵). ستوت یسن. تهران: انتشارات فروهر.. ...
  • حسینی، سیدحسن، (۱۳۸۴). «درجات گناه، تاوان و پتت در دین ...
  • درباره پنج خیم آسرونان، (۱۳۸۲). «درباره پنج خیم آسرونان». در: ...
  • دریایی، تورج، (۱۳۸۳). سقوط ساسانیان. ترجمه منصوره اتحادیه و فرحناز ...
  • دریایی، تورج، (۱۳۹۲الف). شاهنشاهی ساسانی. ترجمه مرتضی ثاقب فر، تهران: ...
  • دریایی، تورج، (۱۳۹۲ب). ساسانیان. ترجمه شهرناز اعتمادی، تهران: انتشارات توس.. ...
  • دریایی، تورج؛ ملکزاده، سودابه، (۱۳۹۴). «چرا کرتیر فراموش شد؟»، ایران ...
  • دوستخواه، جلیل، (۱۳۸۵الف). «پیوست»، در: اوستا. گزارش و پژوهش: جلیل ...
  • دوستخواه، جلیل، (۱۳۸۵ب). «واژه نامه» در: اوستا. گزارش و پژوهش: ...
  • دوشن گیمن، ژاک، (۱۳۸۷). «دین زرتشتی» در: تاریخ ایران کمبریج. ...
  • دویونگ، آلبرت، (۱۳۹۰). «نقش مغان». در: تولد یک امپراتوری. گردآوری ...
  • دینکرد چهارم. (۱۳۹۳). آوانویسی. ترجمه و واژه نامه: مریم رضایی. ...
  • دینکرد هفتم. (۱۳۸۹). تصحیح متن، آوانویسی، نگارش فارسی، واژه نامه ...
  • روایت آذرفرنبغ فرخ زادان. (۱۳۸۴). مصحح و مترجم: حسن رضایی ...
  • روایت امیداشوهیشتان. (۱۳۷۶). ترجمه نزهت صفای اصفهانی، تهران: نشر مرکز.. ...
  • روایت پهلوی. (۱۳۶۷). ترجمه مهشید میرفخرایی، تهران: انتشارات موسسه مطالعات ...
  • زرین کوب، عبدالحسین، (۱۳۸۸). تاریخ مردم ایران؛ ایران قبل از ...
  • زنر، آر. سی.، (۱۳۸۴). زروان یا معمای زرتشتی گری. ترجمه ...
  • ساسانفر، آبتین، (۱۳۹۰). گاتاها سروده های زرتشت. تهران: انتشارات بهجت. ...
  • شاکد، شائول، (۱۳۸۴). ایران از زرتشتی تا اسلام. ترجمه مرتضی ...
  • صد در نثر و صد در بندهش. (۱۹۰۹) .edited by ...
  • عریان، سعید، (۱۳۹۱الف). «واژه نامه» در: مادیان هزاردادستان. پژوهش از ...
  • عریان، سعید، (۱۳۹۱ب). «یادداشت ها» در: مادیان هزاردادستان. پژوهش از ...
  • فرای، ریچارد، (۱۳۸۲). تاریخ باستانی ایران. ترجمه مسعود رجب نیا، ...
  • فرخ مرد بهرامان، (۱۳۹۱). مادیان هزاردادستان. پژوهش از سعید عریان، ...
  • کریستنسن، آرتور، (۱۳۶۸). ایران در زمان ساسانیان. ترجمه رشید یاسمی، ...
  • کلیما، اوتاکر، (۱۳۸۶). تاریخ جنبش مزدکیان. ترجمه جهانگیر فکری ارشاد، ...
  • گات ها. (۱۳۸۴). ترجمه و تالیف: ابراهیم پورداوود، تهران: انتشارات ...
  • گزیده های زاداسپرم. (۱۳۶۶). ترجمه محمدتقی راشدمحصل، تهران: موسسه مطالعات ...
  • گوبل، روبرت، (۱۳۸۴). گل مهرهای تخت سلیمان. ترجمه فرامرز نجدسمیعی، ...
  • لوکونین، ولادمیر. گ.، (۱۳۸۹). ایران ۲. ترجمه مسعود گلزاری و ...
  • مزداپور، کتایون، (۱۳۸۳). «سورسخن». فرهنگ. شماره ۵۲-۵۱، پاییز و زمستان.. ...
  • مجمل التواریخ و القصص. (۱۳۷۸). از نواده مهلب پسر محمد ...
  • مسعودی، علی بن حسین، (۱۳۸۱). التنبیه و الاشراف. ترجمه ابولقاسم ...
  • موله، م.، (۱۳۶۳). ایران باستان. ترجمه ژاله آموزگار، تهران: انتشارات ...
  • نامه های منوچهر (۱۳۹۴). «پیش گفتار». در: نامه های منوچهر. ...
  • ویسپرد (۱۳۸۵). «ویسپرد» در: اوستا. ترجمه و تصحیح: جلیل دوستخواه. ...
  • یسنا (۱۳۸۵). «یسنا» در: اوستا. گزارش و پژوهش: جلیل دوستخواه. ...
  • یشت ها (۱۳۸۵). «یشت ها» در: اوستا. گزارش و پژوهش: ...
  • یعقوبی، ابن واضح (۱۳۸۲). تاریخ یعقوبی. جلد اول، ترجمه محمدابراهیم ...
  • Akbarzadeh, D. & Daryae, T., (۲۰۱۲). “Inscribed Sasanian Bullae at ...
  • Frye, R. N., (۱۹۶۸). “Sasanian Clay Sealings in the Collection ...
  • Gyselen, R., ( ۱۹۹۵) Les sceaux des mages de l’Iran ...
  • Gyselen, R., (۲۰۰۱). “La province Sassanie d'Abhar”. Stlr. Pp: ۳۱-۴۴.. ...
  • Miri, N., (۲۰۱۳). “Sasanian Administration and Sealing Practices”. In: The ...
  • Shaki, M., “Dastūr”, ( ۲۰۱۱) http://www.iranicaonline.org/articles/dastur. ...
  • “The Pahlavi Widēwdād”. (۲۰۱۴). In: Wrestling with the demons of ...
  • Zaehner, R. C., (۱۹۵۵). Zurvan, A Zoroastrian Dilemma. Oxford, Clarendon ...
  • نمایش کامل مراجع