تصویرگری آثار نقاشی زیرلاکی (پاپیه ماشه) در دوره قاجار با رویکرد آیکونوگرافی

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 103

فایل این مقاله در 19 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_RICHT-3-8_010

تاریخ نمایه سازی: 9 دی 1402

چکیده مقاله:

در شمایل های دوره قاجار رابطه بین عناصر تصویری و ترکیب بندی نقاشی ها از اصول دقیق و معینی تبعیت می کنند که با نظام نقش مایه برای نقاشی پاپیه ماشه هماهنگ است. تفاوتی که شمایل نگاری دوره قاجار نسبت به دوره های قبل دارد، این است که مضامین عامیانه در آن رواج یافته و انواع مضامین نقاشی های آن در قالب کاشی نگاره ها، پرده های رنگ روغنی، عیدی سازی و چاپ سنگی مشاهده می شود. پرسش های اصلی پژوهش عبارتنداز: ۱- شمایل نگاری دوره قاجار بر آثار نقاشی زیرلاکی ازمنظر آیکونوگرافیک چگونه است؟ ۲- عناصر بینامتنی در شمایل نگاری دوره قاجار برروی آثار لاکی چیست؟ مساله اصلی، تحقیق در زمینه خوانش آیکونوگرافیک شمایل های دوره قاجار بر آثار نقاشی زیرلاکی (پاپیه ماشه) است. به همین منظور در این مقاله، دو نمونه پرکار از آثار نقاشی زیرلاکی با تاکید بر شمایل نگاری، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و چگونگی روند شمایل نگاری در آن ها بررسی، و تلاش شده است تا با شیوه ای توصیفی-تحلیلی، به شناختی هرچه عمیق تر به نوع نگرش هنرمند نگارگر دست یابد. هدف تحقیق در شناسایی نقش مضامین رایج دوره قاجار در شمایل نگاری آثار مذکور است. به منظور رسیدن به این هدف، شناسایی منابع ادبی و تاریخی و هنری ضروری است. شناسایی منابع و گرد آوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای و تجزیه و تحلیل اطلاعات به شیوه کیفی بوده است. فرضیه پژوهش بر این اصل استوار است که تقریبا در تمامی آثار، اشاره ها و نشانه هایی برای رسیدن به داستانی دیگر یا به عبارت درست تر به متن دیگر وجود دارد. یافته ها و نتایج حاکی از آن است که: در این آثار علاوه بر ویژگی های رایج شیوه نقاشی قاجاری، میان متون ادبی، مذهبی و سیاسی و مضامین نقاشی های زیرلاکی، روابط بینامتنی برقرار است، درواقع در تمامی نمونه های موردی اشاره هایی ضمنی به متن های ادبی، مذهب، اندیشه و خط فکری خاص دیده می شود.

نویسندگان

Fataneh Mahmoudi

Associate Professor, Department of Art Research, Institute of Arts and Architecture, University of Mazandaran, Mazandaran, Iran.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • احسانی، محمدتقی (۱۳۶۸). جلدها و قلمدان های ایرانی. جلد دوم، ...
  • احمدی، بابک (۱۳۸۲). ساختار و تاویل متن. تهران: مرکز، چاپ ...
  • آژند، یعقوب (۱۳۸۹). محمد زمان و شیوه فرنگی سازی. تهران: ...
  • آلن، گراهام (۱۳۹۲). بینامتنیت. ترجمه پیام یزدانجو، تهران: مرکز، چاپ ...
  • بختیاری، فریبا (۱۳۹۰). «گل ومرغ در هنر های کاربردی ایران ...
  • بهنیا، محمد رضا (۱۳۸۴). «خرقانی، شیخ ابوالحسن». مجله نامه فرهنگ، ...
  • بیانی، سوسن (۱۳۷۲). «تاریخچه لاک سازی (۱)». موزه ها، شماره ...
  • پاکباز، رویین (۱۳۸۸). نقاشی ایرانی از دیرباز تا امروز. تهران: ...
  • دارویی، پریسا؛ و مراثی، محسن (۱۳۹۰). «بررسی تصویر سازی به ...
  • دلخوش، محمود (۱۳۹۵). «مطالعه انسان شناختی آثار پاپیه ماشه و ...
  • دهخدا، علی اکبر (۱۳۷۷). لغت نامه. تهران: دانشگاه تهران.. ...
  • رابینسون، بی (۱۳۸۶). « نقاشی لاکی در عهد قاجار». ترجمه ...
  • زرین کوب، عبدالحسین (۱۳۷۹). صدای بال سیمرغ. تهران: سخن.. ...
  • سودآور، ابوالعلاء (۱۳۸۰). هنر دربارهای ایران. ترجمه ناهید محمدشمیرانی، تهران: ...
  • صادق پور فیروز آباد، ابوالفضل (۱۳۹۶). هنرهای دستی و سیر ...
  • علاتوکلی روزبهانی، فاطمه (۱۳۹۲). « بررسی تصویرسازی به روش زیرلاکی ...
  • قلی زاده، حیدر (۱۳۸۷). «بازخوانی داستان شیخ صنعان». کاوش نامه ...
  • محمدی عسگرآبادی، فاطمه (۱۳۹۱). شمس عارفان. یزد: دانشگاه یزد.. ...
  • مرزبان، پرویز (۱۳۷۶). فرهنگ مصور هنرهای تجسمی. تهران: سروش.. ...
  • مهرآوران، محمود (۱۳۸۶). « اندیشه های حلاج در منطق الطیر ...
  • Gruber, C. V & Shalem, A. (۲۰۱۴). The Image of ...
  • Khalili, N.. D. (۱۹۹۷). Lacquer of the Islamic Lands. part ...
  • Natif, M. & Grabar, O. (۲۰۰۳). “The Story of Portraits ...
  • Robinson, W. (۱۹۸۹). “Qajar Lacquer”. Muqarnas, Vol. ۶, pp. ۱۳۱-۱۴۶. ...
  • نمایش کامل مراجع