بررسی اهمیت و جایگاه هنر موسیقی در ایران باستان

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 198

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_RICHT-3-8_003

تاریخ نمایه سازی: 9 دی 1402

چکیده مقاله:

موسیقی ازجمله پدیده های هنری جوامع بشری است که از دوران باستان تاثیر بسیاری بر زندگی بشر داشته و ابزار و آلات آن در هر دوره به اشکال و فرم های مختلف نمود پیدا کرده است. برخی از محققین بدون توجه به جایگاه موسیقی در جوامع باستانی ایران، نظرات ضدونقیضی در رابطه با پیشینه آلات موسیقی مطرح کرده اند. با استناد به مدارک به دست آمده از کاوش های باستان شناختی، نقوش برجسته و سنگ نبشته ها، بیانگر ارتباط دیرین هنر موسیقی با جوامع و فرهنگ های ایران باستان است. هنر موسیقی در دوران تاریخی (ایلامی ها، مادها، هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان) دارای شواهد و یافته های گوناگونی است که با مطالعه، تجزیه و تحلیل روند آن ها می توان به اهمیت و نقش این هنر در جوامع دوران باستان پی برد. در همین راستا مهم ترین پرسش های این پژوهش عبارتند از: ۱. در هرکدام از دوره های پیش از اسلام از چه نوع آلات و ادوات موسیقی استفاده می شده است؟ ۲. نمود و شواهد هنر موسیقی در دوران باستان را براساس چه مدارکی می توان مورد مطالعه و بررسی قرار داد؟ ۳. تنیدگی و پیوند هنر موسیقی با طبقات اجتماعی و شرایط فرهنگی جوامع ایرانی قبل از اسلام چگونه قابل تفسیر است؟ پژوهش حاضر دارای رویکرد توصیفی-تحلیلی است و داده های آن ازطریق مطالعات کتابخانه ای و بررسی های میدانی گردآوری شده و با روش کیفی، تحلیل شده اند. نتایج این پژوهش بیانگر آن است که موسیقی در دوران تاریخی، هنری است که بیشتر در طبقه حاکم اجتماع رواج داشته و دربار، محل و جایگاهی برای تجمع هنرمندان خبره در زمینه موسیقی به شمار می رفته و احتمالا هنرمند چیره دست موسیقی، خود فردی از طبقه فرودست جامعه تلقی می شده است. همچنین شواهد پژوهش نشان می دهد در هر دوره تاریخی، از آلات و ادوات موسیقی خاص استفاده می شده و نواختن سازهای گوناگونی همچون: چنگ، نی ، طبل، سرنا، دهل و غیره در نیایش ها، مراسم قربانی، عروسی و عزا، بیانگر پیوستگی این هنر با زندگی معنوی و حتی نظامی جامعه وقت بوده است.

کلیدواژه ها:

Music ، Historical Age ، Dominant Class ، Iranian Societies and Cultures. ، موسیقی ، دوران تاریخی ، آلات و ادوات موسیقی ، جوامع و فرهنگ های ایران.

نویسندگان

Meysam Aliei

Ph.D in Archaeology, Department of Archaeology, Institute of Literature and Humanities, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.

Ismaeil Hemati Azandariani

Assistant Professor, Department of Archaeology, Institute of Art and Architecture, Bu-Ali Sina University, Hamadan, Iran

Mohammad Hassan Zal

Assistant Professor, Department of Tourism Management, Institute of Humanities Sciences and social, University of Mazandaran, Mazandaran, Iran.

Ebrahim Raigani

Assistant Professor, Department of Archaeology, Institute of Literature and Humanities, University of Neyshabur, Khorasan Razavi, Iran.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آثاری، مهدی (۱۳۸۱). هویت موسیقی ملی ایران و سازها از ...
  • آزاد مشرف تهرانی، م [ویراستار] (۱۳۵۷). خاستگاه اجتماعی هنرها. تهران: ...
  • آمیه، پیر (۱۳۴۹). تاریخ عیلام. ترجمه شیرین بیانی. تهران: دانشگاه ...
  • ابن خلدون، عبدالرحمن (۱۳۵۳). مقدمه. به کوشش: محمد پروین گنابادی. ...
  • ابن زیله، ابی منصور الحسین (۱۹۶۴). الکافی فی الموسیقی. تحقیق: ...
  • اسماعیل پور، علی (۱۳۶۸). موسیقی در تاریخ و قرآن. بی ...
  • اشمیت، اریک. ف (۱۳۷۶). پرواز بر فراز شهرهای باستانی ایران. ...
  • بدیعی، نادر (بی تا). تاریخچه ای بر ادبیات آهنگین ایران. ...
  • براون، ادوارد (۱۳۴۵). تاریخ ادبیات ایران. ترجمه رشید یاسمی. ج ...
  • برکشلی، مهدی (۱۳۵۷). اندیشه های علمی فارابی درباره موسیقی. تهران: ...
  • برکشلی، مهدی (بی تا). موسیقی فارابی. تهران: شورای عالی فرهنگ ...
  • برهان، محمدحسین بن خلف تبریزی (۵/۱۳۳۴). برهان قاطع. به اهتمام: ...
  • برهان، محمدحسین بن خلف تبریزی (۱۳۸۰). برهان قاطع. تهران: نیما.. ...
  • بویس، مری؛ و فارمر، هنری جورج (۱۳۶۸). دوگفتار درباره خنیاگری ...
  • بینش، تقی (۱۳۷۸). تاریخ مختصر موسیقی ایران. تهران: دهستان.. ...
  • بوآس، فرانتس (۱۳۹۱). مردم شناسی هنر (هنر ابتدایی). ترجمه جلال ...
  • بهار، محمدتقی (۱۳۵۵). سبک شناسی. تهران: امیرکبیر.. ...
  • پاتس، دنیل. تی (۱۳۸۵). باستان شناسی ایلام. ترجمه زهرا باستی، ...
  • پوپ، آرتر؛ و آکرمن، فلیس (۱۳۸۷). سیری در هنر ایران. ...
  • پیمان، سیدحسن (۱۳۷۹). آیینه (اقتصاد و مدیریت در آیینه مکتوب ...
  • تفضلی، احمد (۱۳۷۶). تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام. به ...
  • جوادی، غلامرضا (۱۳۸۰). موسیقی ایران از آغاز تا امروز. تهران: ...
  • حاکمی، علی (۱۳۸۵). گزارش هشت فصل بررسی و کاوش در ...
  • حافظ، خواجه شمس الدین محمدبن بهاءالدین (۱۳۶۸). دیوان حافظ. تصحیح ...
  • خوارزمی، ابوعبدالله محمدبن احمدبن یوسف کاتب (۱۳۴۷). مفاتیح العلوم. ترجمه ...
  • دارک، کن. آر (۱۳۸۷). مبانی نظری باستان شناسی. ترجمه کامیار ...
  • دهخدا، علی اکبر (۱۳۸۵). فرهنگ متوسط. ج ۲، تهران: دانشگاه ...
  • دیاکونوف، ایگور میخایلوویچ (۱۳۹۰). تاریخ ماد. ترجمه کریم کشاورز. چ ...
  • رابرتسون، الک؛ و استیونس، دنیس (۱۳۶۹). تاریخ جامع موسیقی. ج ...
  • رامین، علی (۱۳۸۹). مبانی جامعه شناسی هنر. تهران: نی.. ...
  • راوندی، مرتضی (۱۳۶۴). تاریخ اجتماعی ایران. ج ۵: حیات اقتصادی ...
  • راوندی، مرتضی (۱۳۶۸). تاریخ اجتماعی ایران. مناظری از حیات اجتماعی، ...
  • راوندی، مرتضی (۱۳۷۱). تاریخ اجتماعی ایران. ج ۶. چ دوم، ...
  • رضائیان، فرزین (۱۳۸۶). هفت رخ فرخ ایران. چاپ دوم، تهران: ...
  • رفیع فر، جلال الدین (۱۳۸۱). پیدایش و تحول هنر. تهران: ...
  • زونیس، الا (۱۳۷۷). موسیقی کلاسیک ایرانی. ترجمه مهدی پورمحمد، تهران: ...
  • سپنتا، ساسان (۱۳۸۲). چشم انداز موسیقی ایران. تهران: ماهور.. ...
  • سرفراز، علی اکبر؛ و فیروزمندی، بهمن (۱۳۸۱). باستان شناسی و ...
  • سرفراز، علی اکبر؛ و آورزمانی، فریدون (۱۳۷۹). سکه های ایران. ...
  • سیوری، راجر (۱۳۸۴). ایران عصر صفوی. ترجمه کامبیز عزیزی، تهران: ...
  • شعبانی، رضا (۱۳۶۹). مبانی تاریخ اجتماعی ایران. تهران: قومس.. ...
  • شفیعی کدکنی، محمدرضا (۱۳۵۸). صورخیال در شعر فارسی. تهران: آگاه.. ...
  • شمیسا، سیروس (۱۳۸۳). سبک شناسی شعر. تهران: میترا.. ...
  • صراف، محمدرحیم (۱۳۷۲). نقوش برجسته ایلامی. تهران: جهاد دانشگاهی.. ...
  • صفوت، داریوش (۱۳۵۰). پژوهشی کوتاه درباره استادان موسیقی ایران و ...
  • طلایی، حسن (۸۳-۱۳۸۲). گفتگوهای غیرطبقه بندی شده کلاسی در رشته ...
  • فارابی، ابونصر محمد (۱۳۴۸). احصاءالعلوم. ترجمه حسین خدیو جم، تهران: ...
  • فارابی، ابونصر محمد (۱۳۷۵). موسیقی کبیر. ترجمه آذرتاش آذرنوش، تهران: ...
  • الفارابی، ابی نصر محمد بن محمد بن طرخان (بی تا). ...
  • فارمر، هنری جورج (۱۳۶۶). تاریخ موسیقی خاورزمین (ایران بزرگ و ...
  • فردوسی، ابوالقاسم، (۱۳۸۹). شاهنامه. به کوشش: ایرج افشار، محمود امید ...
  • فروغ، مهدی (۱۳۵۴). نفوذ علمی و عملی موسیقی ایران در ...
  • فروغ، مهدی و دیگران (۱۳۸۳). موسیقی ایرانی (مجموعه مقالات). تهران: ...
  • فکوهی، ناصر (۱۳۹۱). انسان شناسی هنر: زیبایی، قدرت، اساطیر. تهران: ...
  • کالج، مالکوم (۱۳۸۳). اشکانیان (پارتیان). ترجمه مسعود رجب نیا، تهران: ...
  • کانتور، هلن، جی؛ و دلوگاز، پ. پ (۱۳۴۸). «چغامیش شهر ...
  • کریستنسن، آرتور (۱۳۸۸). ایران در زمان ساسانیان. ترجمه رشید یاسمی. ...
  • گالپین، فرانسیس (۱۳۷۶). موسیقی بین النهرین. ترجمه محسن الهامیان، تهران: ...
  • گزنفون (۱۳۵۰). سیرت کورش کبیر. ترجمه غلامعلی وحید مازندرانی، تهران: ...
  • گیرشمن، رمان (۱۳۵۰). هنر ایران در دوران پارتی و ساسانی. ...
  • گیرشمن، رمان (۱۳۸۵). تاریخ ایران از آغاز تا اسلام. چ ...
  • مجیدزاده، یوسف (۱۳۷۰). تاریخ و تمدن ایلام. تهران: مرکز نشر ...
  • محمودی دولت آبادی، اصغر (۱۳۸۳). تاریخ فرهنگ و سیاست در ...
  • مراغی، عبدالقادربن غیبی حافظ (۱۳۴۴). مقاصدالالحان. به اهتمام: تقی بینش، ...
  • مراغی، عبدالقادربن غیبی حافظ (۱۳۶۶). جامع الالحان. به اهتمام: تقی ...
  • مسعودی، ابوالحسن علی بن حسین (۱۳۷۸). مروج الذهب. ج ۱. ...
  • مسعودیه، محمدتقی (۱۳۶۴). موسیقی در بلوچستان. تهران: سروش.. ...
  • مشحون، حسن (۱۳۷۳). تاریخ موسیقی ایران. ج ۱، تهران: سیمرغ ...
  • معین، محمد (بی تا). فرهنگ فارسی. ج ۴، تهران: امیرکبیر.. ...
  • مهرین (شوشتری)، عباس (بی تا). تاریخ ادبیات ایران عصر ساسانیان. ...
  • نگهبان، عزت الله (۱۳۷۲). حفاری هفت تپه دشت خوزستان. تهران: ...
  • نوذری، عزت الله (۱۳۸۰). تاریخ اجتماعی ایران از آغاز تا ...
  • هرمان، جورجینا (۱۳۷۳). تجدید حیات هنر و تمدن در ایران ...
  • هرودت (۱۳۳۶). تاریخ هرودت. ترجمه دکتر هادی هدایتی، تهران: دانشگاه ...
  • همایی، جلال الدین (۱۳۴۰). تاریخ ادبیات ایران از قدیمی ترین ...
  • Dyson, R. H. Jr & Lawn, B. (۱۹۸۹). “Key Stratigraphic ...
  • Pope, A. U., (۱۹۷۶). Introducing Persian Architecture. Tehran: Soroush Press.. ...
  • Potts, D. T., (۲۰۱۰). “Monarchy, Factionalism and Warlordism: Reflections on ...
  • Farrokh, K., (۲۰۰۵). Sassanian Elite Cavalry AD ۲۲۴ – ۶۵۱. ...
  • نمایش کامل مراجع