غده تیروئید: بیماریها و روشهای تشخیص آزمایشگاهی در دام کوچک

بیماریهای غده تیروئید جز شایعترین اختلالهای غدد درون ریز هستند. کم کاری تیروئید در سگ ها شایع است در گربهبه ندرت رخ می دهد. پرکاری یکی از بیماریهای رایج در گربهها و غیر رایج در سگها است. کمکاری تیروئید اغلب در سگ های میانسال تا پیر با علائم بالینی از قبیل افزایش وزن و چاقی، بیحالی، پوشش مویی نامناسب، عدم تحمل سرما و جستجوی مکانهای گرم، ناباروری، موریختگی غیر شورهای و هیپرپیگمنتاسیون در محل موریختگیها رخ میدهد. یافتههای آزمایشگاهی این بیماری میتواند شامل کمخونی ملایم، افزایش آنزیمهای کبدی و آنزیم کراتین کیناز باشد. افزایش تریگلیسریدها و لیپیدهای خون در بیشتر بیماران رخ میدهد. افزایش کلسترول خون در بیش از ۸۰ درصد سگهای مبتلا دیده میشود و اگر بیشتر از ۵۰۰ میلیگرم در دسیلیتر باشد احتمال وجود کمکاری تیروئید را تقویت میکند. اندازهگیری غلظت پایه T۴ تام خون (Total T۴, TT۴) باید به عنوان اولبن آزمایش تشخیصی در هنگامیکه کمکاری تیروئید تشخیص داده میشود، انجام شود. است اما در ۲۰ درصد سگها بدون کمکاری تیروئید نیز ممکن است TT۴ کاهش یابد. همچنین در ۱۰ درصد سگهای مبتلا به کمکاری تیروئید ممکن است TT۴ در محدوده نرمال باشد. بنابراین اندازهگیری غلظت fT۴ و یا TSH مهم است. در موارد چالش برانگیز ممکن است نیاز به روشهای تشخیصی دقیقتر مانند تکرار آزمایشها در ۴ هفته و یا انجام آزمایشهای تحریک TSH یا TRH باشد. پرکاری تیروئید شایعترین اختلال غدد درونریز در گربه ها است. بیشفعالی، کاهش وزن و پلی فاژی فراوانترین علایم بالینی در گربههای مبتلا میانسال تا مسن هستند. افزایش در یک یا چند آنزیم کبدی، ازتمی، افزایش فسفر خون و اریتروسیتوز پایدارترین یافتههای آزمایشگاهی در گربههایی با پرکاری تیروئید هستند. اگر گربهای برخی علائم بالینی و آزمایشگاهی غیر طبیعی پرکاری تیروئید و افزایش TT۴ داشت برای تشخیص بیماری کافی است و نیازی به اندازهگیری fT۴ و سایر آزمایشها نیست. هرگاه گربها ی علائم بالینی و آزمایشگاهی متناقض داشت، جهت تشخیص پرکاری تیروئید، سایر آزمایشهای اندوکرین مانند تکرار TT۴ یک تا دو هفته بعد، اندازهگیری fT۴، آزمایش سرکوب T۳ و آزمایش تحریک TSH یا TRH باید انجام شود.