مروری بر نرخ فرساش آبی و تولید رسوب در ا یران

سطح ایران، اختلاف زیادی در میان برآوردهای موجود دیده می شود. به منظور رسیدن به دیدگاهی واحد و ارائه تصویری از شدت و میزان فرسایش آبی و نرخ تولید رسوب کشور، داده های موجود مشتمل بر الف) نتایج کاربرد مدل های فرسایش در سطح ملی، ب) اندازه گیری های تلفات خاک در کرت ها، ج) تخمین فرسایش با سزیوم ۱۳۷ ، د) بار معلق در محل ایستگاه های رسوب سنجی، ه) نسبت بار کف به معلق و و) منشایابی رسوب در حوضه های منتخب مورد تحلیل قرار گرفت. بررسی ها نشان داد که مقدار فرسایش و رسوبدهی معلق ویژه سطح کشور به ترتیب حدود دو و شش تن در هکتار در سال می باشد. این مقدار با توجه به خشک بودن اقلیم بخش قابل توجهی از ایران منطقی است. پژوهش های محدود موجود نشان داد که سهم فرسایش سطحی (بین شیاری و شیاری) در تولید رسوب تقریبا نصف فرسایش های عمقی (آبکندی، رانش زمین و کناری رودخانه) است. بررسی داده ها حاکی از افزایش رسوبدهی ویژه با افرایش مساحت حوزه تا ۱۰۰۰۰ کیلومترمربع است و در حوزه های بزرگتر رسوبدهی ویژه روند نزولی نشان می دهد. بدیهی است که این تخمین ها اولیه بوده و هنوز راه درازی برای رسیدن به تخمینهای دقیقتر باقی است.