بررسی توسعه فرسایش آبکندی در حوزه آبخیز ارو و ارائه راهکارهای مقابله با آن
سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 63
فایل این مقاله در 10 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_WMJI-4-14_007
تاریخ نمایه سازی: 9 دی 1402
چکیده مقاله:
فرسایش آبکندی به عنوان یکی از اشکال فرسایش خاک به وسیله آب، از فرایندهای مهم تخریب سرزمین در ایران به شمار میآید که تحت شرایط خاص محیطی به وقوع میپیوندد. این نوع فرسایش با توجه به ابعاد نسبتا وسیع، توسعه سریع و تولید رسوب، سبب تخریب گسترده اراضی میگردد. به طور کلی عوامل ایجاد آبکندها به دو دسته طبیعی و انسانی تقسیم می شود. در بخش طبیعی میتوان به حساسیت مواد مادری به فرسایش، فرسایش پذیری بالای خاک، وضعیت هیدرولوژی، حجم و سرعت رواناب سطحی حوضه، وقوع سیل و فعالیت جوندگان، همچنین در بخش انسانی به نحوه استفاده از اراضی، آبیاری غیر اصولی اراضی، تخریب پوشش گیاهی حوضه اشاره نمود. جهت کنترل این پدیده پس از لزوم شناخت مکانیسم تشکیل و عوامل موثر بر آن، ارائه راهکارهایی برای مقابله با این معضل از اهمیت ویژه ای برخوردار است. لذا جهت شناخت ابعاد مختلف مقابله با این پدیده در حوضه ارو واقع در شهرستان فیروزکوه مطالعات اجمالی انجام و پس از تعیین تیپ های فرسایشی موجود و تولید رسوب آن ها، پارامترهای لیتولوژی، شیب، عمق خاک و پوشش زمین به عنوان برخی عوامل مهم موثر بر انواع فرسایش بخصوص آبکندها مورد بررسی قرار گرفتند. به طور کلی عوامل ایجاد آبکند ها در این منطقه متاثر از شرایط زمین شناختی، تکتونیکی، اقلیمی، ادافیکی، توپوگرافی و مهمتر از همه فعالیت های بشری است. این آبکندها بر اثر عوامل طبیعی ایجاد و با دخالت انسانی توسعه و گسترش یافته اند. لذا مدیرت لازم برای مهار آن ها باید با در نظر گرفتن همه عوامل به راهکار اجرایی تبدیل شود چرا که سابقه عملیات تک بعدی نشان داده که موفقیتی به دنبال آن نخواهد بود.
نویسندگان
رضا بیات
عضو هیات علمی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
مریم رستمی
دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران و نویسنده مسئول،