مطالعه بای های ثبت شده در رصدخانه مغناطیسی موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران (۱۹۸۰-۱۹۷۱)

میدان مغناطیسی زمین به شکل پیجیده ای نسبت به زمان و مکان تغییر می کند. تغییرات زمانی میدان مغناطیسی شامل تغییرات آهسته و تغییرات زودگذر است. این تغییرات به طور پیوسته روی مغناطیس نگارها ثبت می شوند. یکی از تغییرات زودگذر که روی مغناطیس نگارها شکلی مانند منحنی گوسی دارد، بای نامیده می شود. دوره تناوب  بای ها از چند دقیقه تا چند ساعت (۲ تا ۴ ساعت) متغیر است. این رویدادها سبب القا جریان های الکتریکی به درون بخش هایی از پوسته و گوشته می شوند که این جریان ها نیز به نوبه خود میدان های مغناطیسی قابل اندازه گیری روی سطح زمین را ایجاد می کنند. نسبت میدان های داخلی و خارجی معیاری از پاسخ الکترومغناطیسی محیط است که با روش هماهنگ های کروی می توان آن را تعیین کرد و در نهایت هدایت الکتریکی آن بخش را به دست آورد. بای ها عموما در روزهای آرام و توام با ریزتپ های مغناطیسی Pi۱ و  Pi۲به وقوع می پیوندند. بای ها فرایندی دو مرحله ای هستند. اولین مرحله را بای آغازین و مرحله بعدی را بای اصلی می نامند. در این مقاله روی بای های ثبت شده در رصدخانه مغناطیسی تهران با عرض ژئومغناطیسی  N۷۳/۳۵ و طول ژئومغناطیسی  E۳۸/۵۱ در فاصله زمانی ۱۹۷۱تا ۱۹۸۰ بر اساس زمان وقوع، شدت و جهت، و وقوع آنها در فصول ژئومغناطیسی بررسی آماری صورت گرفته است. با بررسی این رویدادها، تاخیر زمانی بین دو مرحله در گستره ۱۰ تا ۳۰ دقیقه به دست آمده است. بیشینه عددی این رویدادها در نیمه شب با شدت متوسط و مثبت به دست آمده و بیشتر بای ها در اعتدالین و انقلاب زمستانی رخ داده اند. با توجه به نوع رویدادهای ثبت شده می توان گفت که جریان های بازگشتی، جریان های غالب اند. رابطه تعداد توفان های مغناطیسی و لکه های خورشیدی با تعداد بای ها به صورت رابطه ای معکوس به دست آمده است. با  تجزیه و تحلیل شدت جریان این تغییرات زمانی و سایر تغییرات به روش هماهنگ های کروی، بیضوی و هذلولوی می توان به طرح واری از مغناطیس سپهر (مگنتوسفر) دست یافت.