مطالعه تطبیقی رابطه انسان و معماری از منظر زیبایی شناسی در دوره های کلاسیک، مدرن و پست مدرن

زمینه و هدف: ارتباط جدایی­ناپذیر انسان و معماری در طول دوره های مختلف، چه به صورت ترسیم شباهت نسبی یا قیاس تشبیهی بین ساختار بدن انسان و معماری، چه به دلایل زیباشناسی و چه به دلایل نمادین، همواره مورد توجه بوده است. تلاش نگارنده بر آن است تا نوع ارتباط انسان و معماری را در دوره های کلاسیک، مدرن و پست مدرن بر مبنای شباهت­ها و تفاوت­های آن بررسی نماید. هدفی که دنبال می­شود، مطالعه تطبیقی این ارتباط در دوره های مذکور، جهت رسیدن به شناخت­شناسی رابطه انسان و معماری از منظر زیبایی شناسی است. پرسش اصلی این پژوهش بر آن است که معماری غرب با انسان به عنوان موضوعی زیبایی شناسانه در طول دوره های مختلف چگونه برخورد کرده است؟روش بررسی: این پژوهش از نوع کیفی به صورت توصیفی-تحلیلی است و جهت شناخت جایگاه انسان در زیبایی­شناسی معماری دوره های مختلف با بهره­گیری از ادبیات موضوعی، به روش تطبیقی، دیدگاهی تفسیری را در پیش می­گیرد.یافته­ ها: یافته ­ها بیانگر آن است از شروع دوران کلاسیک تا مدرن، معنای ضمنی و نمادین زیبایی شناسی که برگرفته از کالبد انسانی بود به تدریج محو شده است.بحث و نتیجه ­گیری: رابطه معماری و انسان از منظر زیبایی شناسانه در دوره کلاسیک با تاکید بر بعد نمادین و دوره مدرن با تاکید بر بعد پراگماتیک، رویکردی کالبدانگارانه از طریق منطق ریاضیاتی بوده است؛ اما در دوره پست مدرن به رویکردی کالبد-ذهن انگارانه مبدل شده است؛ بدین معنی که در پست­مدرنیسم بر حضور انسان از طریق فضای معماری تاکید گردیده و الگوی کالبد انسان به عنوان موضوعی زیبایی شناسانه (فرم و مضمون) در دوره های قبل، اکنون به بحث تجربه انسان از مکان مبدل شده است که از طریق ادراک کالبدی معماری امکانپذیر می­باشد، که رویکردی زیبایی­شناسانه را در خود حمل می­کند.