مروری بر روش های تصمیم گیری چندمعیاره در مطالعات محیط زیست

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 39

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_SRBAU-19-2_009

تاریخ نمایه سازی: 9 دی 1402

چکیده مقاله:

زمینه و هدف: تصمیم گیری شامل بیان درست اهداف، تعیین راه حل های مختلف و ممکن، ارزیابی امکان پذیری آنان، ارزیابی عواقب و نتایج ناشی از اجرای هر یک از راه حل ها و بالاخره انتخاب و اجرای آن می باشد. کیفیت مدیریت اساسا تابع کیفیت تصمیم­گیری است. در اکثر موارد، تصمیم گیری ها وقتی مطلوب و مورد رضایت تصمیم گیرنده است که تصمیم گیری براساس چندین معیار مورد بررسی قرار گرفته باشد. معیارها ممکن است کمی یا کیفی باشند. در روش های تصمیم گیری چند معیاره که در دهه های اخیر مورد توجه محققان قرار گرفته است به جای استفاده از یک معیار سنجش بهینگی، از چندین معیار استفاده می شود. تصمیم­گیری در پروژه­های محیط­زیستی، عملی دشوار و پیچیده است، که لزوم تعادل بین عوامل سیاسی اجتماعی، محیط­زیستی، اکولوژیک و اقتصادی در این پروژه­ها، مدیریت و تصمیم­گیری در این حوزه را دشوارتر می­سازد. در مدل های چند معیاره (MCDM)، تعدد معیارها، پیچیدگی داده­ها و پویایی محیط، از جمله عواملی هستند که مساله تصمیم­گیری را به چالشی در دهه­های اخیر مبدل نموده است.روش بررسی: این تحقیق به صورت مروری می باشد که با استفاده از منابع کتابخانه ای و سایت های مرتبط به بررسی موضوع پرداخته و معرفی فرآیند تصمیم­گیری و اصطلاحات آن انجام شده است.یافته ها: روش های تصمیم گیری به کار رفته در پروژه های مختلف محیط زیستی با اهداف مشخص شرح داده شد و مدل مفهومی روش های جبرانی به همراه کاربرد آنها ارائه شد.بحث و نتیجه گیری: در نهایت، یک جمع­بندی از انواع پروژه­های محیط­زیستی که می توانند تحت­ پوشش این مدل­ها قرار گیرند و مدل­های مورد استفاده در مورد هر نوع پروژه، ارائه گردیده است.

نویسندگان

بهاره صمدی کوچکسرائی

دانش آموخته دکتری بوم شناسی دریا، گروه علوم دریایی، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

افشین دانه کار

استاد، گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • شناور, بامشاد؛ سید محسن حسینی و ندا اورک، ۱۳۸۸، استفاده ...
  • اصغرپور، م. ج.، ۱۳۹۴. تصمیم گیری های چند معیاره. انتشارات ...
  • Afshari, A. R. and Yusuff, R. M., ۲۰۱۲. A Review ...
  • Hajkowicz, S.A., McDonald, G.T., and Smith, P.N., ۲۰۰۰. An Evaluation ...
  • Steuer, R. E., Gardiner, L. R., and Gray. J,, ۱۹۹۶. ...
  • Triantaphyllou, E., ۲۰۰۰. Multi-Criteria Decision Making Methods: A Comparative Study. ...
  • Zopounidis, C. and Doumpos, M., ۲۰۰۲. Multi-Criteria Decision Aid in ...
  • Figueira, J., S. Greco, and M. Ehrgott (eds.). ۲۰۰۵a. Multiple ...
  • Dodgson, J. S., Spackman, M., Pearman, A. and Phillips, L. ...
  • Koksalan, M., Wallenius, J., and Zionts, S., ۲۰۱۱. Multiple Criteria ...
  • Figueira, J., Mousseau, V. and Roy, B., ۲۰۰۵b. ELECTRE Methods, ...
  • ۱۳۳– ۱۵۳ ...
  • Linkov, I., Moberg, E., ۲۰۱۱. Multi-Criteria Decision Analysis: Environmental Applications ...
  • Herath, G., Prato T., ۲۰۰۶. Using Multi-Criteria Decision Analysis in ...
  • Ananda, J. and Herath G., ۲۰۰۹. A Critical Review of ...
  • Mosadeghi, R., Tomlinson R., Mirfenderesk, H., and Warnken, J., ۲۰۰۹. ...
  • Ananda, J. and Herath G., ۲۰۰۳. The Use of Analytic ...
  • Lai, E., Lundie, S., and Ashbolt, N.J., ۲۰۰۸. Review of ...
  • Kiker, G. A., Bridges, T. S., Varghese, A., Seager, T. ...
  • مالچفسکی، ی.، ۱۳۹۲. سامانه اطلاعات جغرافیایی و تحلیل تصمیم گیری ...
  • نبی بیدهندی، غلامرضا، کرمی، شاهو و امیری، محمد جواد، ۱۳۹۴. ...
  • Kahraman, C., ۲۰۰۸. Fuzzy Multi-Criteria Decision Making : Theory and ...
  • Rao, R. V., ۲۰۰۷. Introduction to Multiple Attribute Decision-Making (MADM) ...
  • Eastman, J. R., ۱۹۹۹. Multi-Criteria Evaluation and GIS. Chap. ۳۵. ...
  • Feick, R. D. and Hall, B. G., ۲۰۰۴, A Method ...
  • Roy, B., ۱۹۹۰. The Outranking Approach and the Foundations of ...
  • Bana e Costa (Ed.), Readings in Multiple Criteria Decision Aid, ...
  • Roy, B., Bouyssou, D., ۱۹۹۳. Aide Multicritère à la Décision: ...
  • Taillandier, P. and Stinckwich, S., ۲۰۱۱. Using the PROMETHEE Multi-criteria ...
  • Diaz, P., Montero, S. and Aedo, I., ۲۰۰۵. Modelling Hypermedia ...
  • Coutinho-Rodrigues, J., Current, J., Climaco, J. and Ratick, S., ۱۹۹۷. ...
  • Yoon, K. P. and Hwang, C. L., ۱۹۹۵. Multiple Attribute ...
  • حبیبی، آ.، ایزدیار، ص. و سرافرازی، اعظم. ۱۳۹۳. تصمیم گیری ...
  • Massam, B. H., ۱۹۸۸. Muti-criteria Decision Making (MCDM) Techniques in ...
  • قدسی پور، س. ح.، ۱۳۸۵. فرآیند تحلیل سلسله مراتبی AHP. ...
  • Ying, X., Zeng, G. M., Chen, G. Q., Tang, L., ...
  • Li, Z. W., Zeng, G. M., Zhang, H., Yang, B., ...
  • de Steiguer, J. E., Duberstein, J. and Lopes, V., ۲۰۰۳. ...
  • Saaty, T. L. and Peniwati, K., ۲۰۰۸. Group Decision Making: ...
  • ساعتی، تی. ال.، ۱۳۹۲. نظریه و کاربردهای فرآیند تحلیل شبکه ...
  • Saaty, T. L. and Brady , ۲۰۰۹. The Encyclicon, Volume ...
  • مکوندی، ر.، مقصودلو کمالی، ب. و محمدفام، ا.، ۱۳۹۱. بهره ...
  • صادقی روش، م. ح. و طهمورث، م.، ۱۳۹۳. ارزیابی راهبردهای ...
  • مهتابی اوغانی، م.، نجفی، ا. و یونسی، ح.، ۱۳۹۲. مقایسه ...
  • خدابخشی، ب. و جعفری، ح. ر.، ۱۳۸۹. کاربرد مدل تصمیم ...
  • حسن شاهی، ج.، جمالی، ع. ا. و رحیم آبادی، ا.، ...
  • عابدی، ت.، خیرخواه، م.، اوجاقی، م.، محمدی آشنانی، م. ح. ...
  • ساری صراف, بهروز؛ بهروز سبحانی؛ محمد آزادی مبارکی و سیداسعد ...
  • احمدی زاده، س. س. ر. و کریم زاده مطلق، ز.، ...
  • Jiang, H., & Eastman, J. R., ۲۰۰۰. Application of Fuzzy ...
  • Ayalew, L., Yamagishi, H., & Ugawa, N., ۲۰۰۴. Landslide Susceptibility ...
  • Rashed, T., & Weeks, J., ۲۰۰۳. Assessing Vulnerability to Earthquake ...
  • Gorsevski, P., V., Jankowski, P., and Gessler, P. E., ۲۰۰۶. ...
  • Brouwer, R., & Van Ek, R., ۲۰۰۴. Integrated Ecological, Economic ...
  • Bana e Costa, C. A., Antão da Silva, P., & ...
  • Akter, T., & Simonovic, S. P., ۲۰۰۵. Aggregation of Fuzzy ...
  • Simonovic, S. P., ۲۰۰۵. A Spatial Multi-Objective Decision-Making under Uncertainty ...
  • Meyer, V., Scheuer, S., & Haase, D., ۲۰۰۹. A Multi-Criteria ...
  • Wang, G., Qin, L., Li, G., & Chen, L., ۲۰۰۹. ...
  • Dey, P. K., & Ramcharan, E. K., ۲۰۰۸. Analytic Hierarchy ...
  • Tuzkaya, G., Onüt, S., Tuzkaya, U. R., & Gülsün, B., ...
  • Kontos, T. D., Komilis, D. P., & Halvadakis, C. P., ...
  • Yang, F., Zeng, G., Du, C., Tang, L., Zhou, J., ...
  • Gemitzi, A., Tsihrintzis, V., Voudrias, E., Petalas, C., & Stravodimos, ...
  • Sener, B., Suzen, M. L., & Doyuran, V., ۲۰۰۶. Landfill ...
  • Sener, Å., Sener, E., and Karag, R., ۲۰۱۱. Solid Waste ...
  • Vatalis, K., & Manoliadis, O., ۲۰۰۲. A Two-Level Multi-Criteria DSS ...
  • Zambon, K. L., Carneiro, A. A. F. M., Silva, A. ...
  • Nyeko, M., ۲۰۱۲. GIS and Multi-Criteria Decision Analysis for Land ...
  • Sumathi, V. R., Natesan, U., & Sarkar, C., ۲۰۰۸. GIS-Based ...
  • Zucca, A., Sharifi, A. M., & Fabbri, A. G. ۲۰۰۸. ...
  • Delgado, O. B., Mendoza, M., Granados, E. L., & Geneletti, ...
  • Radiarta, I. N., Saitoh, S. I., & Miyazono, A., ۲۰۰۸. ...
  • Li, L., Shi, Z. H., Yin, W., Zhu, D., Ng, ...
  • Lee, G., Jun, K. S. and Chung E. S., ۲۰۱۳. ...
  • Jozi, S. and Ebadzadeh, F., ۲۰۱۴. Application of Multi-Criteria Decision-Making ...
  • Pourkhabbaz, H. R., Javanmardi, S., Faraji Sabokbar, H. A., ۲۰۱۴. ...
  • صمدی کوچکسرائی، بهاره. ۱۳۹۸. توسعه مدل­های تصمیم­گیری چندمعیاره مکانی برای ...
  • Samadi Kuchaksaraei, B., Fatemi, S. R., Danehkar, A. Jozi, S. ...
  • امینی، عباس، نوری، سید هدایت­اله و اصلانی سنگده، بینا، ۱۳۹۴. ...
  • Kim, Y. and Chung, E. S., ۲۰۱۳. Assessing climate change ...
  • Barredo, J. I., Benavides, A., Hervas, J., and van Western, ...
  • van Westen, C. J., Soeters, R., and Sijmons, K., ۲۰۰۰. ...
  • Komac, M., ۲۰۰۶. A Landslide Susceptibility Model Using the Analytical ...
  • امینی، ا.، مهردادی، ن.، کرمی، ش.، گیوه­چی، س. و هویدی، ...
  • Zhu, J., Zhou, Y., Wang, S., Wang, L., Wang, F., ...
  • Ezzati, S., Najafi, A. and Bettinger, P., ۲۰۱۵. Fuzzy Spatial ...
  • Ocampo-Melgar, A., ۲۰۱۳. Participatory multi-criteria assessment for monitoring actionsand supporting ...
  • Linkov, I., Varghese, A. Jamil, S., Seager, T. P., Kiker, ...
  • Ellis, B. and Garelick, H., ۲۰۰۸. A multi-criteria approach for ...
  • نمایش کامل مراجع