بررسی عملکرد روش تحلیل عامل آشیان بوم شناختی در مدل سازی مطلوبیت زیستگاه گراز (Sus scrofa, Linnaeus, ۱۷۵۸) در پناهگاه حیات وحش جاسب اراک

وجود اطلاعات مربوط به پراکنش جغرافیایی و انتخاب زیستگاه، هسته مرکزی حفاظت و مدیریت گونه­های تهدید شده است. تجزیه و تخریب زیستگاه از تهدیدات مهم تنوع زیستی محسوب می­شود. بدین منظور، آگاهی از نیاز­های زیستی و شناسایی زیستگاه مطلوب گراز نقش مهمی در اتخاذ شیوه­های مدیریتی گونه و زیستگاه دارد. هدف از مطالعه حاضر، مدلسازی مطلوبیت زیستگاه گراز در پناهگاه حیات وحش جاسب و تعیین مهم­ترین فاکتور­های محیطی موثر بر انتخاب زیستگاه گونه می­باشد. مطالعه حاضر در یک دوره یک ساله در ۴ فصل مختلف سال صورت گرفته است. بدین منظور، از مدل تحلیل عامل آشیان بوم شناختی (ENFA) و نرم افزار بایومپر استفاده شد. لایه­های اطلاعاتی به کار برده شده به عنوان متغیر­های موثر بر روی حضور گونه شامل شیب، جهت، ارتفاع، فاصله از چشمه، فاصله از روستا، فاصله از قنات، فاصله از جاده، شاخص پوشش گیاهی، تیپ پوشش گیاهی، کاربری اراضی و فاصله تا توسعه انسانی، بوده است.نتایج حاصل از تحلیل عامل آشیان بوم شناختی نشان داد، مقادیر شاخص بویس برای الگوریتم میانگین میانه، میانگین هندسی فاصله، میانگین هارمونیک و حداقل فاصله در طول چهار فصل (بهار، تابستان، پاییز و زمستان) و بازه یک ساله کم است. بر اساس مقادیر شاخص بویس می­توان نتیجه گیری کرد، صحت نقشه­های تولیدی چندان مناسب نمی­باشد. دلیل این امر بالا بودن واریانس مدل می­باشد که نشان دهنده پایین بودن دقت مدل و قدرت پیش بینی پایین مدل است. بنابراین، مدل تحلیل عامل آشیان بوم شناختی برای زیستگاه­های با کیفیت پایین و مقیاس کم، قابلیت کمتری دارد. از این رو تحلیل عامل آشیان بوم شناختی روش مناسبی به منظور مطالعه زیستگاه انتخابی گراز در پناهگاه حیات وحش جاسب نمی­باشد.لذا شناسایی توزیع و پراکندگی گونه گراز در پناهگاه حیات وحش جاسب به عنوان یک راهگشا، برای مدیران و کارشناسان محیط زیست و کشاورزان به منظور رسیدن به یک تصمیم مدیریتی کار­آمد جهت کاهش تضاد و همچنین شناسایی مناطقی که ریسک خسارت در آن­ها بالاست و باید در اولویت حفاظتی باشند، نقش دارد.