تاثیر جنگل بر معیشت خانوارهای روستایی و عشایری شهرستان کوهدشت

درآمد حاصل از جنگل سهم بزرگی از درآمد کل خانوار در بسیاری از جوامع جنگل نشین زاگرس است. هدف این پژوهش، بررسی وابستگی معیشتی جنگل نشینان به منابع جنگلی در منطقه همیان- ضرون شهرستان کوهدشت در زاگرس مرکزی است. با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه ۲۱۵ خانوار در ۳۰ روستای منطقه به دست آمد. انتخاب نمونه ها در هر روستا با نمونه گیری تصادفی انجام گرفت. داده های اجتماعی - اقتصادی با پرسشنامه، مصاحبه شفاهی با مردم و مشاهده مستقیم در سال ۱۳۹۶ جمع آوری شدند. ابتدا تاثیر درآمد حاصل از جنگل در اقتصاد خانوار برآورد شده و سپس خط فقر و شاخص های فقر و نابرابری درآمدی و رفاه اجتماعی شامل: نسبت سرشمار، شکاف فقر، فوستر، گریر و توربک، آمارتیاسن، ضریب جینی و سطح رفاه اجتماعی خانوارها با و بدون در نظر گرفتن درآمد حاصل از جنگل محاسبه شد. عوامل موثر بر وابستگی اقتصادی خانوارها به جنگل با تحلیل رگرسیون چندگانه بررسی شد. نتایج نشان داد که خانوارهای جنگل نشین ۹/۳۴ درصد از درآمد خالص سالیانه خود را از جنگل به دست می آورند. با حذف درآمد جنگل، همه شاخص های فقر و ضریب جینی افزایش و سطح رفاه اجتماعی خانوارها کاهش یافته است. نتایج تحلیل رگرسیون حاکی از آن است که بعد خانوار و ارزش دام های خانوار با اثر مثبت و فاصله از جنگل، درآمد کشاورزی و درآمدهای خارج از مزرعه خانوار با اثر منفی بر وابستگی اقتصادی خانوارها به جنگل معنی دار شدند. با توجه به این عوامل می توان به تعادل بین بهبود معیشت خانوارهای فقیر روستایی و عشایر و بهره برداری پایدار از منابع جنگلی دست یافت.