اثر شدت تخریب جنگل بر پویایی فعالیت های میکروبی و بیوشیمی خاک در بخش جلگه ای نوشهر

با توجه به تخریب بخش های وسیعی از جنگل های جلگه ای شمال ایران و کاهش تراکم درختان، فرض بر آن است که عوامل کنترل کننده چرخه عناصر غذایی و پویایی رویشگاه ها نیز تغییرات معنی داری را نمایش دهند. بر همین اساس، پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر شدت های مختلف تخریب جنگل و تغییر تراکم درختان بر پویایی فعالیت های میکروبی و فرایندهای بیوشیمی خاک انجام گرفت. پس از جنگل گردشی، سه محدوده جنگلی با شدت های تخریب زیاد (جنگل تخریب یافته، هشت درخت در هکتار)، متوسط (جنگل دست خورده، ۱۸۵ درخت در هکتار) و کم (جنگل حفاظت شده، ۳۲۱ درخت در هکتار)  با غالبیت درختان ممرز و انجیلی در بخش جلگه ای شهرستان نوشهر انتخاب شد. در مجموع ۱۵ نمونه خاک از هر محدوده جنگلی به آزمایشگاه انتقال داده شد و مشخصه های فیزیکوشیمیایی، فعالیت های میکروبی (تنفس پایه، برانگیخته و زیتوده های میکروبی کربن، نیتروژن و فسفر) و فرایندهای بیوشیمی (نرخ های خالص آمونیاکی شدن، نیتراتی شدن و معدنی شدن نیتروژن) خاک اندازه گیری شد. نتایج حاکی از آن است که در رویشگاه جنگلی حفاظت شده (تخریب کم)، فعالیت های میکروبی، نرخ خالص آمونیاکی شدن (هر دو فصل تابستان و پاییز) و معدنی شدن نیتروژن (در فصل تابستان) بیشتر است. این موارد با مقادیر بیشتر مشخصه های رس، رطوبت، حاصلخیزی خاک تحت این رویشگاه جنگلی ارتباط دارد. درحالی که رویشگاه های جنگلی دخالت شده (شدت های تخریب متوسط و زیاد) به طور کلی فعالیت های میکروبی کمتر و فرایند معدنی شدن کندتری دارند. نتایج مطالعه حاضر بیانگر آن است که تخریب رویشگاه های جنگلی تاثیرات منفی بر بسیاری از شاخص های میکروبی و فعالیت های بیوشیمی مرتبط با چرخه های عناصر غذایی خاک دارد.