آیا بهره برداری از جنگل، کیفیت رواناب را تغییر می دهد؟

بهره برداری از جنگل با تاثیر بر فرایند چرخه مواد مغذی، بر کیفیت آب تاثیر می گذارد و سبب می شود که مواد مغذی محلول در گیاه شسته شود و از طریق خاک به جریان های رودخانه ای برسد. نوع و شیوه عملیات بهره برداری، عاملی مهم در مقدار مواد مغذی خارج شده از منطقه است. هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر تغییر پوشش گیاهی در پی بهره برداری از جنگل بر پارامترهای کیفیت رواناب، در بخش گرازبن جنگل آموزشی و پژوهشی خیرود است. برای این تحقیق، در مقیاس پلات های دو متر مربعی و در قالب چهار تکرار مبتنی بر بارندگی های طبیعی از آذر ۱۳۹۳ تا آذر ۱۳۹۴ (در طی یک سال) نمونه های آب جمع آوری و پارامترهای هدایت الکتریکی، غلظت املاح محلول در آب، اسیدیته و مقدار کاتیون ها و آنیون ها آزمایش شد. نتایج نشان داد که به جز اسیدیته، بین تمام پارامترهای کیفیت رواناب ذکرشده و چهار منطقه (شاهد، منطقه بهره برداری شده به روش تک گزینی، منطقه بدون پوشش تاجی و مسیر چوبکشی) بررسی شده در دو کلاسه شیب (۰ تا ۲۰ درصد و ۲۰ تا ۴۰ درصد)، اختلاف معنی داری در سطح ۰۱/۰ وجود دارد. همچنین ضرایب همبستگی اسپیرمن بین کاتیون ها و آنیون ها نشان داد که همبستگی مثبت در سطح ۰۱/۰ درصد بین کلسیم و منیزیم و همبستگی مثبت در سطح ۰۵/۰ درصد بین سدیم و پتاسیم، در بین چهار منطقه بررسی شده وجود دارد. با کاهش پوشش تاجی و گیاهی در اثر بهره برداری، مقدار پارامترهای هدایت الکتریکی، غلظت املاح محلول در آب و مقدار کاتیون ها و آنیون ها افزایش می یابد؛ بنابراین بهره برداری از جنگل با افزایش کاتیون ها و آنیون های رواناب تولیدشده، سبب کاهش کیفیت رواناب می شود.