مقایسه مقدار جذب فلز سرب در اندام های مختلف (ریشه، ساقه و برگ) نهال های یکساله دو گونه بلوط ایرانی(Quercus brantii) و بنه (Pistacia atlantica) به روش محلول پاشی

فلزات سنگین، عناصری با وزن اتمی زیاد هستند و مقادیر زیاد این فلزات ممکن است برای موجودات زنده مضر باشد. سرب یکی از مهم ترین این فلزات است که هم در منابع آب و خاک و هم در هوا پراکنش وسیعی دارد و ممکن است مشکلات مختلفی را برای سلامت انسان ایجاد کند. هدف از اجرای این پژوهش، بررسی توان زیست پالایی سرب توسط دو گونه بلوط ایرانی (Quercus brantii) و پسته وحشی (Pistacia atlantica) است. به این منظور، نهال های یکساله آنها با غلظت های مختلف ۰، ۵۰، ۲۵۰، ۵۰۰، ۱۰۰۰ و ppm ۲۰۰۰ از آلاینده سرب (نیترات سرب) تیمار شدند. این تحقیق در قالب طرح فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور، نوع گونه و سطوح غلظت مصرفی با سه تکرار اجرا شد. زمان اعمال آلودگی ها در آخر خرداد بود، به این صورت که ۱۰۰ میلی لیتر از محلول نمک نیترات سرب با غلظت های تهیه شده، بر روی هر نهال گلدانی طی سه مرحله با فاصله زمانی هفت روز، پاشیده شد. سپس با استفاده از روش جذب اتمی مقدار آلاینده تجمع یافته در نمونه های برداشت شده از برگ، ساقه، ریشه و خاک اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که دو گونه جنگلی بنه و بلوط ایرانی در ارتباط با انباشت آلاینده سرب در رده گیاهان ابرجاذب قرار گرفتند. با توجه به میانگین های جذب اندامی برای برگ مرداد و مهر، گونه بنه دارای بیشترین مقدار جذب برگی بود، درحالی که بیشترین مقدار جذب ریشه ای مربوط به گونه بلوط ایرانی بود. مقدار جذب آلاینده در برگ ها نسبت به ریشه، ساقه و خاک، بیشتر به نوع گونه و غلظت مصرفی بستگی دارد. معنی دار بودن اختلاف مقادیر جذب سرب بین برگ مرداد و مهر در گونه بنه از غلظت  ppm ۲۵۰ به بالا است، در حالی که در غلظت های دیگر، این اختلاف معنی دار نیست و به نظر می رسد این موضوع نشان دهنده عدم انتقال سرب به ساقه در غلظت های کم در این گونه است.