جداسازی جمعیت های برودار (Quercus brantii) با استفاده از شاخص های کلان شکلی برگ

در این تحقیق ۳۷ جمعیت درختان برودار (Quercus brantii) در استان های کردستان، کرمانشاه، ایلام، لرستان و چهارمحال و بختیاری انتخاب شدند. سپس نمونه های برگ از جهات مختلف تاج درختان تک تنه (با ریخت دانه زاد) برداشت شدند. ابعاد نسبی و شاخص های مختلفی از برگ شامل نسبت طول به عرض پهنک برگ، نسبت طول پهنک به طول دمبرگ، تعداد دندانه ها، تعداد رگبرگ ها، زاویه بیرونی ترین دندانه پهنک برگ، و نیز شاخص ابداعی جدیدی به نام شاخص دندانه ای محاسبه شدند. نتایج تحلیل واریانس آشیانه ای، موید الگوی یکسان تغییر شکل برگ های گونه برودار در دامنه مطالعات این تحقیق از تفاوت بیشتر در گروه های بزرگ تر (اجتماعات مختلف) به سمت تفاوت کمتر در گروه های کوچک تر (جمعیت درخت و محل قرارگیری برگ داخل تاج) است. خوشه بندی جمعیت ها با استفاده از شاخص های برگی، نشان داد که اجتماع بلوط زاگرس جنوبی، کاملا از سه اجتماع دیگر این گونه متمایز است (درصد تفاوت تا ۵۰ درصد) و شاخص های متمایزکننده به خصوص شاخص تعداد و شکل دندانه های حاشیه برگ، عامل اصلی این تمایز هستند. روش تحقیق و استفاده از شاخص های برگی مناسب به کاررفته در این تحقیق، با در نظر داشتن دو عامل شکل پذیری فنوتیپی و ارث پذیری، نیاز به بازنگری دوباره در رده بندی کمپلکس این گونه با درنظر گرفتن تئوری جدایی جغرافیایی را مطرح می کند. عامل اصلی این جدایی به جز تغییرات عرض جغرافیایی (بیش از ۸۰ درصد توضیح داده شده توسط شاخص دندانه ای)، تغییرات ارتفاع از سطح دریاست.