تحلیل گفتمان رمان جای خالی سلوچ بر اساس مربع ایدئولوژیک ون دایک
محل انتشار: پژوهشنامه ادبیات داستانی، دوره: 12، شماره: 4
سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 76
فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_RPRAZI-12-4_003
تاریخ نمایه سازی: 16 دی 1402
چکیده مقاله:
رمان جای خالی سلوچ از آثار برجسته محمود دولت آبادی است و نویسنده در آن مشکلات جامعه روستایی عصر پهلوی را با بیانی شیوا به تصویر می کشد. وی با استفاده از بیان انتقادی خود به صورت تقابلی صفات منفی «دیگران» (طبقات حاکمان و زمینداران) و ویژگی های مثبت «ما» (مردمان فقیر) را برجسته کرده، صفات منفی «ما» و ویژگی های مثبت «دیگران» را کم اهمیت جلوه داده است و این چهار رکن از محورهای اساسی نظریه ون دایک است.هدف این پژوهش، تحلیل دیدگاه های اجتماعی- سیاسی دولت آبادی بر مبنای یک پایگاه نظری به منظور شناخت بیشتر و مصداقی آن هاست؛ ضمن اینکه به شیوه ها و شگردهای بیانی نویسنده نیز اشاره می شود. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی و کیفی است و گردآوری داده های آن با استفاده از شیوه کتابخانه ای انجام گرفته است.ازجمله نتایج پژوهش حاضر این است که دولت آبادی با بیانی انتقادی به دنبال اصلاح جامعه ای است که در آن مردم مظلوم در مقابل تجددگرایان شکست خورده اند. وی با بیان ویژگی های مثبت و منفی ما و دیگران انتقادات خود را نسبت به جامعه ستم زده عصر خود بیان می کند و از هنجارگریزی واژگانی، نحوی و نیز شگردهای بلاغی بهره جسته است. در این مقاله از ویژگی های منفی دیگران چون نیرنگ بازی و حیله گری، دزدی، خودخواهی، شهوت طلبی، نزول خواری و غیره و از صفات مثبت «خود» چون شجاعت، بی آزاری، تلاشگری، وفاداری، غیرت داشتن، مستقل بودن، عزتمندی و غیره سخن گفته می شود. اصولا نویسنده به ویژگی های مثبت دیگران و صفات منفی ما کمتر اشاره می کند با این حال صفاتی مانند: زیرکی، خردمندی، عاقبت اندیشی، دلسوزی، دینداری (برای دیگران) و بی مسئولیتی، خودخواهی، زورگویی، بی ادبی و گستاخی و... (برای ما) را می توان از لابه لای داستان استخراج کرد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
المیرا تسلیمی
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و زبان های خارجی، دانشگاه کاشان، کاشان، اصفهان، ایران
رضا شجری
دانشیار زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و زبان های خارجی، دانشگاه کاشان، کاشان، اصفهان، ایران.
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :