نقش انسجام در شناخت و تحلیل استعاره تهکمیه در غزلیات حافظ

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 171

فایل این مقاله در 23 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ADAB-4-3_007

تاریخ نمایه سازی: 16 دی 1402

چکیده مقاله:

مهم ترین پیام حافظ و اندیشه ژرف او رندی و مبارزه با ارباب زور و تزویر است. زبان رند هنرمند در مبارزه، دارای دو ویژگی ایهام و طنز است. استعاره تهکمیه از زمره ابزار و روش های ضروری و موثر برای ایجاد طنز است. در این مقاله، برای تبیین اهمیت دقت در انسجام غزلیات حافظ، به شبکه منظم انتخاب الفاظ و تعابیر و تناسب هندسی آن ها در ایجاد استعاره تهکمیه دقت کرده ایم. بسیاری از مواردی که شارحان حافظ به سبب بی­توجهی به این شیوه حافظ، به عرفانی بودن آن حکم کرده اند و در تفسیر عرفانی آن موارد کوشیده اند براساس دقت در شیوه کاربرد استعاره تهکمیه مشخص می شود که بیان رندانه است و با تصوف و زهد تناسبی ندارد بلکه در نقد مدعیان این مسلک است. وقتی صوفی، زاهد، واعظ، شیخ و محتسب و اصحاب قدرت از مقام و جایگاه خود سوءاستفاده می کنند و بر اثر قدرت تبلیغی و اهرم های مقدسی که در اختیار آنان هست، امکان مقابله با آنان و هشدار به خلق به صورت عادی میسر نیست شاعر با این روش به نقد موثر کردار آنان می پردازد.

کلیدواژه ها:

انسجام در غزلیات حافظ ، رندی حافظ ، استعاره تهکمیه ، طنز

نویسندگان

تیمور مالمیر

استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

ارکان عبدالله محمود

دانشجوی دوره مشترک دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سلیمانیه و دانشگاه کردستان، عضو هیات علمی دانشگاه سلیمانیه، سلیمانیه، عراق

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریمابودیب، کمال (۱۳۹۰)، «طبقه بندی استعاره جرجانی با اشاره ...
  • استعلامی، محمد (۱۳۸۶)، درس حافظ (نقد و شرح غزل های ...
  • پانتر، دیوید (۱۳۹۷)، استعاره، ترجمه محمدمهدی مقیمی زاده، چاپ دوم، ...
  • تفتازانی، سعدالدین (۱۴۱۱)، مختصر المعانی، چاپ اول ، قم: دار ...
  • ثروتیان، بهروز (۱۳۸۰)، شرح غزلیات حافظ، چاپ اول، تهران: پویندگان ...
  • جامی، نورالدین عبدالرحمان (۱۳۹۰)، نفحات الانس من حضرات القدس، تصحیح ...
  • جرجانی، عبدالقاهر (۱۴۰۴)، اسرار البلاغه فی علم البیان، به کوشش ...
  • جلالیان، عبدالحسین (۱۳۷۸)، شرح جلالی بر حافظ، چاپ اول، تهران: ...
  • حاتمی، حافظ (۱۳۹۵)، «زاهد عالی­مقام (صنعت تهکم در شعر حافظ)»، ...
  • حافظ شیرازی، شمس الدین محمد (۱۳۶۷)، دیوان، تصحیح قزوینی و ...
  • حافظ شیرازی، شمس الدین محمد (۱۳۹۰)، دیوان، تصحیح قزوینی و ...
  • حمیدیان، سعید (۱۳۹۲)، شرح شوق (شرح و تحلیل اشعار حافظ)، ...
  • خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۶۷)، حافظ نامه (شرح الفاظ، اعلام، مفاهیم کلیدی ...
  • دادبه، اصغر (۱۳۶۷)، «رندی حافظ»، کیهان فرهنگی، س۵، ش۸، ۵۲-۵۵ ...
  • بررسی استعاره تهکمیه در غزلیات حافظ [مقاله ژورنالی]
  • رستگار فسایی، منصور (۱۳۸۰)، «شعر رندانه و معنی گردانی های ...
  • رضایی جمکرانی، احمد (۱۴۰۱)، استعاره، چاپ اول، تهران: مروارید ...
  • ریچاردز، آی. ا (۱۳۸۲)، فلسفه بلاغت، ترجمه علی محمدی آسیابادی، ...
  • ریکور، پل (۱۳۸۶)، «استعاره و ایجاد معانی جدید در زبان»، ...
  • سعدی، مشرف الدین مصلح بن عبدالله (۱۳۷۶)، گلستان، شرح و ...
  • سیمز، کارل (۱۴۰۰)، پل ریکور، ترجمه محمدحسین خسروی، چاپ اول، ...
  • شمیسا، سیروس (۱۳۸۸)، یادداشت های حافظ، چاپ اول، تهران: علم ...
  • صفوی، کورش (۱۳۹۷)، تعبیر متن، چاپ دوم، تهران: علمی ...
  • صفوی، کورش (۱۳۹۶)، استعاره، چاپ اول، تهران: علمی ...
  • عبید زاکانی، نظام الدین (۱۳۷۴)، اخلاق الاشراف، تصحیح علی اصغر ...
  • قطب الدین شیرازی، محمود بن مسعود (۱۳۶۹)، دره التاج، تصحیح ...
  • مالمیر، تیمور (۱۳۹۰)، «تصحیح و تبیین برخی دشواری های متون ...
  • کارکرد استعاره های طنزآمیز شراب در غزلیات حافظ [مقاله ژورنالی]
  • مرتضوی، منوچهر (۱۳۶۵)، مکتب حافظ یا مقدمه بر حافظ شناسی، ...
  • هروی، حسینعلی (۱۳۶۷)، شرح غزل های حافظ، چاپ اول، تهران: ...
  • نمایش کامل مراجع