منجی گرایی و چشم انداز عقلانیت در جهان؛

در اندیشه اسلامی، از عوامل و موانع متعددی در رشد/ عدم رشد عقل سخن گفته شده است؛ وحی از عوامل رشد و هواهای نفسانی، از موانع رشد عقل شمرده می شود. نصوص حاوی بشارت منجی، ضمن آن که ظهور و بروز حجم وسیعی از علم را در دوران ظهور نوید میدهد، از بسترهای رشد عقل نیز پرده بر میدارد. اشاعه و تعمیق دینداری »مکنن لی لهم دینهم«، تامین امنیت » یبدلنهم من بعد خوفهم امنا« و عدالت »یملا االله به الارض قسطا و عدلا« هرکدام، به سهم خود، شکوفایی عقل و اشاعه عقلانیت را به همراه دارد. درک به هم پیوسته این نصوص متکثر، براساس اصل پیوستگی فهم گزارههای دینی، از پذرشی معرفت شناسی فضیلت محور و رابطه پارسایی و عقلانیت حکایت میکند.ایجاد »تعادل« میان منافع »فردی«، »میان فردی« و »اجتماعی« نیز یکی از ثمرات »عقلانیت« برشمرده میشود که با تامین امنیت و عدالت، »تعادل« در روابط میان فردی و اجتماعی نیز به اوج می رسد. تحقق عدالت در عصر ظهور، هم، قوام بخش پارسایی است که به دانش و عقلانیت منتهی میشود و هم،فطرت انسان را به زلالی نخستینش در حقجویی، حقمداری و حقطلبی بر میگرداند و در چنین فضایی، عقل الهی در تاریخ ظهور مییابد.