اسپانیا و مذاکرات هسته ‎ای ایران: محدودی‎ت ها و رویکرد قدرت نرم

تحریم ‎ های تحمیلی بر ایران برای مهار برنامه هسته ‎ای ایران منجر به تهدید امنیت انرژی برای واردکنندگان عمده نفت از ایران ازجمله اسپانیا شد. با آغاز مسئله هسته ای ایران، اسپانیا می توانست در قبال ایران سیاست‎های مختلفی ازجمله رهبری، نقش منفعلانه و یا نقش فعال و تسهیل ‎کننده سیاست‎های کلان اتحادیه اروپا را پایه ‎ریزی کند. سوال اصلی این پژوهش عبارت است از: اسپانیا چه نقشی را در حصول برجام در چارچوب اتحادیه اروپا ایفاء کرد؟ فرضیه پژوهش بیان می کند که اسپانیا با استفاده از منابع قدرت نرم نقش تسهیل ‎کننده و اعتماد ساز را در گفتگو‎های ایران با غرب را تا حصول برجام ایفا نمود. به‎ منظور پاسخ به سوال اصلی پژوهش از چارچوب نظری قدرت نرم جوزف نای استفاده شده است. روش پژوهش کیفی با تمرکز بر تحلیل گفتمان سه‎بعدی فرکلو است و اطلاعات مورد‎استفاده با روش اسنادی (کتابخانه ‎ای) گردآوری شده اند. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهند که اسپانیا با استفاده از مولفه های قدرت نرم هم در جهت پیشبرد راهبرد اتحادیه اروپا در قبال ایران و هم در جهت افزایش نفوذ در اتحادیه اروپا عمل نمود. در‎واقع، اسپانیا در نوع رویکرد خود در قبال ایران، مسئله بهبود وضعیت خود در درون ساختار تصمیم گیری اتحادیه اروپا را در نظر داشت. خلق گفتمان‎های گوناگونی همچون گفتگوی ائتلاف تمدن‎ها و نزدیکی و دوستی در دوران ساپاترو،گفتمان اعتماد ساز، نقش منطقه‎ای ایران، دیپلماسی انرژی و گفتمان حقوقی دوران راخوی همگی در جهت خلق و استفاده از قدرت نرم در تغییر رویکرد هم در ایران و هم در اتحادیه اروپا اتخاذ گردیدند.