بررسی انتقادی گزارش ابن سعد از قیام حسینی در کتاب الطبقات الکبیر (بازه زمانی عاشورا به بعد)

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 63

فایل این مقاله در 38 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_IMAMIYA-9-18_011

تاریخ نمایه سازی: 18 دی 1402

چکیده مقاله:

در میان مقاتل موجود امام حسین(ع)، بخش مقتل الحسین(ع) از کتاب الطبقات الکبیر ابن سعد از لحاظ قدمت دارای جایگاه ویژه ای است. مقتل ابن سعد با گزارش ابومخنف مشابهت های بسیاری دارد، اما برخی از روایت های ابومخنف را حذف و از مقتل واقدی و دیگران نقل کرده است. رویکرد جهتدار و جانبدارانه ابن سعد در گزارش واقعه عاشورا اقبال وسیع مورخان و رجال شناسان مکتب شام را به دنبال داشته است. این مقتل اخباری منفرد از دیگر منابع تاریخی و حدیثی دارد، به گونه ای که در برخی موارد با وقایع مسلم یا روایات تاریخی دیگر ناسازگار است و حتی در مواردی، بنا بر رویکرد شیعی، شان امام معصوم(ع) را مخدوش ساخته و بنیان های نااستواری برای تحقیق پیش روی عالمان فریقین در قرن های بعد از خود قرار داده است. یافته ها بیانگر جهتداری و داشتن ذهنیتی خاص در گزارش وی از قیام امام حسین(ع) است. این مقاله با روش کتابخانه ای و رویکردی تحلیلی و انتقادی روایات مناقشه آمیز او را در بازه زمانی عاشورا به بعد تحلیل کرده است.

نویسندگان

محسن رفعت

استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه حضرت معصومه (سلام الله علیها) ، قم، ایران

محمدکاظم رحمان ستایش

دانشیار و عضو هیئت علمی دانشگاه قم، قم، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن ابی الحدید، عزالدین (۱۳۷۸ق)، شرح نهج البلاغه، مصر: دار ...
  • ابن اثیر، عزالدین ابوالحسن (۱۳۸۵ق)، الکامل فی التاریخ، بیروت: دارصادر، ...
  • ابن اثیر، عزالدین ابوالحسن (۱۴۰۹ق)، اسد الغابه فی معرفه الصحابه، ...
  • ابن اعثم کوفی، احمد (۱۳۷۴)، الفتوح، ترجمه محمد مستوفی هروی، ...
  • ابن اعثم کوفی، احمد (۱۴۱۱ق)، الفتوح، تحقیق علی شیری، بیروت: ...
  • ابن تیمیه، ابوالعباس (۱۴۰۶ق)، منهاج السنه النبویه، تحقیق محمد رشاد ...
  • ابن جوزی، ابوالفرج عبدالرحمن (۱۴۱۲ق)، المنتظم فی تاریخ الامم و ...
  • ابن حنبل، احمد بن محمد (۱۳۶۸ق)، مسند ابن حنبل، بیروت: ...
  • ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد (۱۴۰۸ق)، تاریخ ابن خلدون، بیروت: ...
  • ابن سعد، محمد (۱۴۱۴ق)، الطبقات الکبری (الطبقه الخامسه من الصحابه)، ...
  • ابن سعد، محمد (۱۴۱۶ق)، ترجمه الامام الحسن(ع) من طبقات ابن ...
  • ابن سعد، محمد (بی تا)، ترجمه لامام الحسین(ع) من طبقات ...
  • ابن شهرآشوب ، محمد بن علی (۱۳۷۹ق)، مناقب آل ابی ...
  • ابن طاووس، علی بن موسی (۱۳۴۸)، اللهوف علی قتلی الطفوف، ...
  • ابن طیفور، ابوالفضل بن ابی طاهر (بی تا)، بلاغات النساء، ...
  • ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله (۱۴۱۲ق)، الاستیعاب فی معرفه الاصحاب، ...
  • ابن عربی، ابوبکر (بی تا)، العواصم من القواصم، تحقیق: محب ...
  • ابن عساکر، علی بن حسن (۱۴۱۴ق)، ترجمه الامام الحسین(ع)، تحقیق ...
  • ابن عساکر، علی بن حسن (۱۴۱۵ق)، تاریخ مدینه دمشق، تحقیق ...
  • ابن قولویه، جعفر بن محمد (۱۳۵۶)، کامل الزیارات، تحقیق عبد ...
  • ابن کثیر، ابوالفداء اسماعیل دمشقی (۱۴۲۲ق)، البدایه والنهایه، بیروت: دار ...
  • ابن نما حلی، جعفر بن محمد (۱۴۰۶ق)، مثیر الاحزان، قم: ...
  • ابن هلال ثقفی، ابراهیم بن محمد بن سعید (۱۴۱۰ق)، الغارات، ...
  • اسفندیاری، محمد (۱۳۹۸ ش)، حقیقت عاشورا، تهران: نشر نی ...
  • اصفهانی، ابوالفرج (بی تا)، مقاتل الطالبیین، تحقیق سید احمد صقر، ...
  • اصفهانی، ابوالفرج (۱۴۱۵ق)، الاغانی. بیروت: دار احیاء التراث العربی ...
  • اندلسی، ابن عبدربه (۱۴۰۴ق)، العقد الفرید، بیروت: دار الکتب العلمیه ...
  • بحرانی اصفهانی، عبدالله (۱۴۱۳ق)، عوالم العلوم ، قم: موسسه الامام ...
  • بخاری، محمد بن اسماعیل (۱۴۰۱ق)، صحیح البخاری، بیروت: دار الفکر ...
  • بخاری، محمد بن اسماعیل (بی تا)، التاریخ الکبیر، ترکیا: المکتبه ...
  • بسوی، یعقوب بن سفیان (۱۴۰۱ق)، المعرفه و التاریخ، تحقیق اکرم ...
  • بلاذری، احمد بن یحیی (۱۳۹۷ق)، انساب الاشراف، تحقیق محمد باقر ...
  • بهجت، محمدتقی (۱۳۹۶)، رحمت واسعه، قم: مرکز نشر آیت الله ...
  • جاحظ، عمرو بن بحر (۱۴۲۳ق)، البیان والتبیین، بیروت: دار ومکتبه ...
  • جعفریان، رسول (۱۳۸۶)، تاریخ سیاسی اسلام، قم: دلیل ما ...
  • حسینی، سید عبدالله (۱۳۸۶)، معرفی و نقد منابع عاشورا، قم: ...
  • حسینی، سید عبدالله (۱۳۸۸)، « بررسی گزارش محمد بن سعد ...
  • حسینیان مقدم، حسین؛ گودرزی، ابراهیم (۱۳۹۴ش)، «تطورشناسی رویکردها در تدفین ...
  • حسینی موسوی، محمد بن ابی طالب (۱۴۱۸ق)، تسلیه المجالس و ...
  • خطیب بغدادی (۱۴۱۷ق)، تاریخ بغداد، بیروت: دار الکتب العلمیه ...
  • خوارزمی، موفق بن احمد خطیب (بی تا)، مقتل الحسین(ع)، تحقیق ...
  • دربندی، آقا بن عابد (۱۴۱۵ق)، اسرار الشهاده، بحرین: شرکه المصطفی ...
  • دینوری، ابوحنیفه (۱۳۶۸)، الاخبار الطوال، قم: منشورات الرضی ...
  • ذهبی، شمس الدین (۱۴۱۳ق)، سیر اعلام النبلاء، تحقیق: شعیب الارنووط، ...
  • ذهبی، محمد (۱۴۱۰ق)، تاریخ الاسلام ، تحقیق عبدالسلام تدمری، بیروت: ...
  • رازی، ابوعلی بن مسکویه (۱۳۷۹)، تجارب الامم، تحقیق ابوالقاسم امامی، ...
  • رحمان ستایش ، محمدکاظم؛ رفعت، محسن (۱۳۸۹)، «روایات عاشورایی الفتوح ...
  • رفعت، محسن؛ رحمان ستایش، محمدکاظم (۱۴۰۰)، «بررسی انتقادی روایات عاشورایی ...
  • رنجبر، محسن (۱۳۸۹)، «پژوهشی درباره فرجام و محل دفن سر ...
  • زبیری، مصعب بن عبدالله (۱۹۹۹م)، کتاب نسب قریش، قاهره: دار ...
  • سبط بن جوزی (۱۴۱۸ق)، تذکره الخواص، قم: الشریف الرضی ...
  • سپهر، میرزا محمدتقی (۱۳۸۳)، ناسخ التواریخ، قم: ناصر ...
  • شاوی، علی؛ طبسی، نجم الدین (۱۳۸۶)، مع الرکب الحسینی، قم: ...
  • شریف مرتضی، علی بن حسین (۱۴۰۵ق)، رسائل الشریف المرتضی، قم: ...
  • شهیدی، سید جعفر (۱۳۸۰)، زندگانی علی بن الحسین(ع)، تهران: دفتر ...
  • شیخ صدوق، محمد بن بابویه (۱۳۷۶)، الامالی، تهران: کتابچی ...
  • شیخ صدوق، محمد بن بابویه (۱۳۷۸)، عیون اخبار الرضا(ع)، تحقیق ...
  • شیخ صدوق، محمد بن بابویه (۱۳۸۵)، علل الشرائع، قم: کتابفروشی ...
  • شیخ طوسی، محمد بن حسن (۱۴۱۱)، الغیبه، تحقیق عبادالله تهرانی ...
  • شیخ مفید، محمد بن نعمان (۱۴۱۳ق الف)، الارشاد، تحقیق موسسه ...
  • شیخ مفید، محمد بن نعمان (۱۴۱۳ق ب)، الفصول المختاره، تحقیق ...
  • صحتی سردرودی، محمد (۱۳۸۵)، عاشوراپژوهی، قم: خادم الرضا ...
  • صفار، محمد بن حسن (۱۴۰۴ق)، بصائر الدرجات، قم: مکتبه آیهالله ...
  • صفدی، صلاح الدین خلیل (۱۴۲۰ق)، الوافی بالوفیات، بیروت: دار احیاء ...
  • طبرسی، احمد بن علی (۱۴۰۳ق)، الاحتجاج، تحقیق محمدباقر خرسان، مشهد: ...
  • طبرسی، فضل بن حسن (۱۳۹۰ق)، اعلام الوری ، تهران: اسلامیه ...
  • طبری، محمد بن جریر (۱۳۸۷ق)، تاریخ الطبری، تحقیق: محمد ابوالفضل ...
  • طبری، عمادالدین (۱۳۸۳)، کامل بهایی، تصحیح اکبر صفدری قزوینی، تهران: ...
  • طریحی، فخرالدین (۱۴۲۴ ق)، المنتخب فی جمع المراثی و الخطب، ...
  • عسقلانی، ابن حجر (۱۴۱۵ق)، الاصابه، بیروت: دار الکتب العلمیه ...
  • قاضی نعمان، ابن حیون (۱۴۰۹ق)، شرح الاخبار ، قم: جامعه ...
  • قائدان، اصغر (۱۳۷۴)، «بررسی تحریف نگاری مکتب شام و تحریف ...
  • قمی، عباس (بی تا)، الکنی و الالقاب، تهران: مکتبه الصدر ...
  • کاظم بیگی، محمدعلی؛ گوهری فخرآباد، مصطفی (۱۳۹۳)، «نگاه اهل حدیثی ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب (۱۳۸۸)، الکافی، تحقیق علی اکبر غفاری، ...
  • مجلسی، محمدباقر (۱۳۸۷ق)، جلاء العیون، تحقیق سید علی امامیان، قم: ...
  • مجلسی، محمدباقر (۱۴۰۳ق)، بحار الانوار، بیروت: دار احیاء التراث العربی ...
  • مزی، یوسف (۱۴۰۶ق)، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، بیروت: موسسه ...
  • مسعودی، علی بن حسین (۱۴۰۹ق)، مروج الذهب، قم: دار الهجره ...
  • مسعودی، علی بن حسین (۱۴۲۶ق)، اثبات الوصیه، قم: انصاریان ...
  • معروف حسنی، هاشم (۱۳۹۸ق)، دراسات فی الحدیث و المحدثین، بیروت: ...
  • مقدسی، محمد (۱۴۱۱ق)، احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم، قاهره: مکتبه ...
  • میلانی، سیدعلی (۱۴۱۸ق)، رساله فی حدیث علیکم بسنتی و سنه ...
  • نصیری، علی (۱۳۹۰)، روش شناسی نقد احادیث، قم: وحی و ...
  • نفیسی، شادی (۱۳۸۰)، «معیارهای نقد متن در ارزیابی حدیث»، مقالات ...
  • نویری، شهاب الدین (۱۴۲۳ق)، نهایه الارب، قاهره: دار الکتب و ...
  • هیثمی، نورالدین (۱۴۰۸ق)، مجمع الزوائد و منبع الفوائد، بیروت: دار ...
  • یاقوت حموی، شهاب الدین (۱۹۹۵ق)، معجم البلدان، بیروت: دار صادر ...
  • یعقوبی، احمد (بی تا)، تاریخ الیعقوبی، بیروت: دار صادر ...
  • نمایش کامل مراجع