گاه شناسی نسبی و کارکرد سنگ نگاره های بخش هوراند شرقی قراداغ، شمال غربی فلات ایران
محل انتشار: فصلنامه هنر و تمدن شرق، دوره: 11، شماره: 42
سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 47
فایل این مقاله در 12 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_ACO-11-42_004
تاریخ نمایه سازی: 19 دی 1402
چکیده مقاله:
در ادامه بررسی های پروژه باستان شناختی قراداغ که از سال ۱۳۸۷ آغاز شده است، هیئت نویسندگان در سال ۱۳۹۲ موفق به شناسایی، گزارش و مستندسازی سه محوطه باستانی دارای ۱۵۷۱ سنگ نگاره مسبک انسانی و جانوری از سه روستای «گوتانلو»، «لقلان» و «نوقادا» واقع در شرق شهرستان «هوراند» استان آذربایجان شرقی شد. افزون بر انسان هایی برهنه، چند سگ و شتر و شماری از نقش های شبه هندسی، اکثر نقوش جانوران این مجموعه، بزسانان و آهوسانان است که با مجموعه های «گمی قایا»ی نخجوان، «گغام- جنگیرداغ» و «قوبوستان» قفقازیه جنوبی قابل قیاس اند و حتی نمونه های مشابهی در مجموعه هنر صخرهای «والکامونیکا»ی ایتالیا دارند. روش شناسی این پژوهش بر شناسایی، بررسی میدانی، مستندنگاری این سنگ نگاره ها و تفسیر مردم شناختی آن ها استوار است. مجموعه داده های این پژوهش می تواند در سه گروه «گوتانلو» با ۷۰۰ نقش، «زردره سی» با ۱۷۱ نقش و نوقادا در دو ناحیه «داشلی سرا»ی نوقادا با ۳۰۰ نقش و «قشلاق دره سی» نوقادا با ۴۰۰ نقش دسته بندی و بررسی شود. گاه شناسی نسبی و کارکرد سنگ نگاره های هوراند شرقی، موضوع و مسئله این پژوهش است که برمبنای آن، فرضیه نخست، گاه شناسی نسبی این سنگ نگاره ها را مربوط به دوران پیشاتاریخ و نوسنگی پایانی هزاره های ششم و پنجم پیش از میلاد پیشنهاد می کند. اما فرضیه دوم برای تبیین کارکرد این سنگ نگاره ها، مبتنی بر آیین یا سنت جادوی شکار است که گزارش های مردم نگاری، رواج آن میان اجتماعات یا گروه های بدوی «شکارچی- خوراک جو» همانند «آبوریژین»های استرالیایی و «بوشمنان» آفریقایی (قوم سان) را تایید کرده اند. همچنین، نشانه های مناسک شامانی که پیش تر براساس نمونه بررسی های۱۳۸۱-۱۳۷۶ پیشنهاد شده بود، در سنگ نگاره های هوراند شرقی قراداغ دوباره رویت و تایید می شود.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
بهرام آجورلو
دانشیار گروه باستان شناسی، دانشکده حفاظت آثار فرهنگی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، ایران.
سیده زهرا ابطحی فروشانی
پژوهشگر دکتری باستان شناسی، گروه باستان شناسی، دانشکدهادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، ایران.
رضا سلمانپور
پژوهشگر دکتری باستان شناسی، گروه باستان شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، ایران.
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :