مستدرک نویسی: چیستی، ضوابط، ویژگیها، مزایا و آسیبها

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 43

فایل این مقاله در 30 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_QHS-17-1_013

تاریخ نمایه سازی: 19 دی 1402

چکیده مقاله:

یکی از سنتهای پژوهشی اصیل حدیث، مستدرک نویسی است. این مهم، در طول تطور به علت مشخص نبودن ضوابط آن و خالی بودن عرصه از پژوهشی که موضوع آن «مستدرک نویسی» باشد دچار آسیبهایی شده است. در این پژوهش، که از جهت جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و از جهت روش توصیفی است، با پیگیری پژوهشهایی که درباره مستدرک نویسی انجام گردیده است و مراجعه به تعداد زیادی از تالیفاتی که به نام مستدرک و اصطلاحات همسو با آن چاپ شده اند، تلاش بر ضابطه مندنمودن مستدرک نویسی و تمایز آن با اصطلاحات همسو شده است. در ادامه به ارایه ویژگیها، مزایا و آسیبهای مستدرک نویسی پرداخته است. بنا بر نتایج حاصل از این مقاله، مستدرک به «کتابی که به هدف جبران و تکمیل استقرا و جمع آوری کتابی دیگر مبتنی و مقید به مبانی و روش مولف آن و بر طبق ساختار آن، تالیف می شوند» اطلاق می گردد و با تکمله نویسی، تذییل نویسی، ملحق نویسی متفاوت است. عدم رعایت اصل اساسی در مستدرک نویسی، انحراف از استدراک، اشتباه مبنایی در استدراک، اشتباه مصداقی در استدراک و تسامح در کاربرد معنای مستدرک، استفاده از قالب مستدرک به جای ویراست جدید از آسیبهای مستدرک نویسی است.

نویسندگان

سید رضا شیرازی

استادیار پژوهشکده علوم اسلامی، بنیاد پژوهشهای اسلامی، آستان قدس رضوی، مشهد، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آقا بزرگ طهرانی ، محمدمحسن . (۱۴۰۳). الذریعه الی تصانیف ...
  • ‫آل بن ناجی، طارق بن محمد. (۱۴۲۵). التذییل علی کتب ...
  • ‫ابن صلاح، عثمان بن عبدالرحمن. (۱۹۹۵). مقدمه ابن الصلاح فی ...
  • ‫ابن منظور، محمد بن مکرم. (بی تا). لسان العرب. بیروت: ...
  • ‫ابو شهبه، محمد. (بی تا). الوسیط فی علوم ومصطلح الحدیث. ...
  • ‫ابوزهو، محمد. (۱۴۰۴). الحدیث و المحدثون. ریاض: الرئاسه العامه لاداره ...
  • ‫البراقی، السید حسین. (۱۴۲۴). تاریخ الکوفه (مع استدراکات سید محمد ...
  • ‫الجدعانی، مجمول. (۱۴۳۵). استدراک الفقهی تاصیلا و تطبیقا. مکه: الملتقی ...
  • ‫الحسون، خلیل بنیان. (۱۴۰۷). «المستدرک علی معجماتنا». آداب المستنصریه، ش ...
  • ‫الحسینی، سید احمد. (۱۳۹۳). مستدرک الذریعه الی تصانیف الشیعه. قم: ...
  • ‫الخزاعی، فایزه بنت عبدالله بن غطیش. (۱۴۳۸). المستدرک علی الصحیحین ...
  • ‫الدارقطنی، علی بن عمر. (۱۴۰۵). الالزامات و التتبع. بیروت: دارالکتب ...
  • ‫السلیمانی، مصطفی بن اسماعیل. (۱۴۲۱). اتحاف النبیل باجوبه اسئله علوم ...
  • ‫الشرباصی، احمد. (۱۳۸۸). «استدراکات علی الموسوعه العربیه المیسره». الوعی الاسلامی، ...
  • ‫الشعیبی، سعید بن محمد. (بی تا). الفوائد المخرجه من اصول ...
  • ‫العبیدی، رشید عبدالرحمن. (۱۹۷۵). تهذیب اللغه المستدرک علی الاجزاء السابع ...
  • ‫الفحام، علی. (۱۴۳۶). مستدرک الکافی. کربلای معلی: العتبه الحسینیه المقدسه ...
  • ‫امام خمینی، سید روح الله. (۱۴۱۰). المکاسب المحرمه (مع تذییلات ...
  • ‫بن طلعت، محمد. (۱۴۲۵). التذییل علی کتاب تهذیب التهذیب. ریاض: ...
  • ‫بیستگانی، احمد موذنی. (۱۳۸۹). بررسی و نقد مستدرک های نهج ...
  • ‫جدیدی نژاد، محمد رضا. (۱۴۲۹). معجم مصطلحات الرجال و الدرایه. ...
  • ‫جعفریان، رسول. (۱۳۸۰). «کتابشناسی حجاب». آینه پژوهش، ج ۶۹، ش ...
  • ‫حاکم نیشابوری، محمد. (۱۴۱۷). المستدرک علی الصحیحین. تحقیق الوادعی. قاهره: ...
  • ‫حاکم نیشابوری، محمد بن محمد. (۱۴۰۶). المستدرک علی الصحیحین و ...
  • ‫حسن زاده آملی، حسن. (۱۴۰۰). تکمله منهاج البراعه فی شرح ...
  • ‫حسینی، احمد بن محمد. (۱۴۲۸). صله التکمله لوفیات النقله. تحقیق: ...
  • ‫حسینی، عبدالزهراء. (بی تا). مصادر نهج البلاغه و اسانیده. بیروت: ...
  • ‫خلف، نجم عبدالرحمن. (۱۴۲۲). استدراکات علی تاریخ تراث العربی لفواد ...
  • ‫خلیلی، میثم. (۱۳۹۵). بررسی محتوایی- قرآنی فضایل اهل بیت (ع) ...
  • ‫خوئی ، سید ابوالقاسم . (۱۳۶۹). معجم رجال الحدیث و ...
  • ‫دوزی، رینهارت. (۱۹۷۳). «المستدرک علی المعاجم العربیه». المورد، ج ۲، ...
  • ‫ذهبی، شمس الدین. (۱۴۰۳). سیر اعلام النبلاء. تحقیق شعیب الارنووط. ...
  • ‫راد، علی. (۱۳۸۷). «مستدرک نگاری؛ گونه شناسی نمونه های برتر ...
  • ‫سیوطی، جلال الدین. (۱۴۲۳). تدریب الراوی فی شرح تقریب النواوی. ...
  • ‫شعرانی، ابوالحسن. (۱۳۷۸). استدراک علی الفصل الثالث من تشریح الافلاک. ...
  • ‫شمسی باشا، خیرالدین. (۱۴۰۷). «استدراک علی دیوان دیک الجن.». التراث ...
  • ‫شوشتری، محمد تقی. (۱۴۰۱). الاخبار الدخیله. تهران: مکتبه الصدوق ...
  • ‫صدرایی خویی، علی. (۱۳۹۰). «اولین مستدرک صحیفه سجادیه». میراث شهاب، ...
  • ‫عبدالحمید، ریاض. (۱۳۹۶). «نص مستدرک من کتاب العبر». مجله المجمع ...
  • ‫عبدالرحمن بن قاسم، محمد. (۱۴۱۸). المستدرک علی مجموع فتاوی شیخ ...
  • ‫عرفانیان یزدی، غلامرضا. (۱۳۷۵). تتمیم کتاب اصول الفقه (اصاله البراءه، ...
  • ‫عریضی، علی بن جعفر. (۱۳۶۸). مسائل علی بن جعفر و ...
  • ‫غلام علی، مهدی. (۱۳۹۸). سبک شناخت کتابهای حدیثی. تهران: سمت ...
  • ‫فرید، احمد. (۱۴۲۶). الامام البخاری و صحیحه الجامع. قاهره: دار ...
  • ‫فلاح زاده ابرقویی، سید حسین. (۱۳۸۷). «روش حدیثی محدث نوری ...
  • ‫قادری، محمد بن طیب. (بی تا). الاکلیل و التاج فی ...
  • ‫قاسم پور، محسن؛ و سلمان نژاد، مرتضی. (۱۳۹۳). «اعتبارسنجی و ...
  • ‫قبوس، ایمان بنت سالم. (۱۴۳۶). الاستدراک الاصولی دراسه تاصیلیه تطبیقیه ...
  • ‫کاشف الغطاء، هادی. (۱۴۳۷). مدارک نهج البلاغه و دفع الشبهات ...
  • ‫کمره ای، محمد باقر. (۱۳۹۸). تکمله منهاج البراعه فی شرح ...
  • ‫گراوند، نجمیه. (۱۳۹۹). تحلیل مبانی و روش های فقه الحدیثی ...
  • ‫گروه محققین معهد المخطوطات العربیه. (۱۳۸۱). «المستدرک علی معجم ما ...
  • ‫مددی، سید احمد. (خارج فقه). http://www.ostadmadadi.ir ...
  • ‫مدیرشانه چی، کاظم. (۱۳۸۸). درایه الحدیث. قم: دفتر انتشارات اسلامی ...
  • ‫مرتضی زبیدی، محمد بن محمد. (۱۴۱۴). تاج العروس من جواهر ...
  • ‫مرعشلی، یوسف. (۲۰۱۷). مصادر الدراسات الاسلامیه. بیروت: دار المعرفه ...
  • ‫مظفری، راضیه. (۱۳۹۷). تحلیل مبانی و روش محدث نوری در ...
  • ‫معارف، مجید. (۱۴۰۰). جوامع حدیثی اهل سنت. تهران: سمت ...
  • ‫معارف، مجید. (۱۳۸۱). «زوائدنویسی در حدیث اهل سنت». مقالات و ...
  • ‫ملکشاهی، احمد. (۱۳۸۰). «استدراکی بر مقاله کتابشناسی حجاب». آینه پژوهش، ...
  • ‫منتجب‎ الدین، علی بن عبیدالله. (۱۳۶۶). الفهرست. تحقیق: جلال الدین ...
  • ‫منذری، عبدالعظیم. (۱۴۰۵). التکمله لوفیات النقله. تحقیق بشار عواد معروف. ...
  • ‫موحد ابطحی، سید محمد باقر. (۱۴۱۳). مستدرک عوالم العلوم. قم: ...
  • ‫موسوی فر، سید صادق. (۱۳۷۶). تمام نهج البلاغه. مشهد: موسسه ...
  • ‫مونتیه، ادوراد. (۱۳۶۰). تفصیل آیات القرآن الحکیم بانضمام کتاب المستدرک. ...
  • ‫نمازی شاهرودی، علی. (۱۴۱۴). مستدرکات علم رجال الحدیث. تهران: فرزند ...
  • ‫نمازی شاهرودی، علی. (۱۴۱۳). مستدرکات علم رجال الحدیث. قم: جامعه ...
  • ‫نوری، حسین بن محمدتقی. (۱۴۰۸). مستدرک الوسائل. موسسه آل البیت ...
  • ‫نوری، میرزا حسین. (۱۴۱۷). خاتمه المستدرک. قم: موسسه آل البیت ...
  • ‫نووی، یحیی بن شرف. (۱۹۹۴). صحیح مسلم بشرح النووی. موسسه ...
  • نمایش کامل مراجع