ادراک حسی و مبانی فلسفی آن ازنظر ابن سینا و لایب نیتس

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 105

فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_APMN-26-68_002

تاریخ نمایه سازی: 19 دی 1402

چکیده مقاله:

ادراک حسی، همواره یکی از مباحث موردتوجه فیلسوفان بوده و درحوزه معرفت شناسی در تامین شناخت های انسان، نقشی اساسی ایفا کرده است. ابن سینا به عنوان فیلسوف مشائی مسلمان با اعتقاد به وحدت نفس، جدایی و تکثر قوا در انجام دادن افعال، و بیان چگونگی تعامل و ترابط قوای حسی و عقلی، به مسئله ادراک حسی توجه ویژه داشته و به تفصیل بدان پرداخته است. در عصر روشنگری که اصحاب عقل همه چیز را با محک عقل می سنجیدند و با شدت و حدتی غیرمنتظره، عقل و تجربه را منفک از یکدیگر می دانستند، لایب نیتس با اتکا به شناخت وسیع و جامع خویش درباره حکمای مدرسی و تلاش برای تلفیق عناصر فلسفه قدیم یونان با نظرات جدید، مابعدالطبیعه خاص خود را براساس اصول منتخب از منطق ارسطویی شکل داد و نظریه وحدت عمیق دو قوه حساسه و فاهمه را برخلاف فلاسفه پیش از خود، به گونه دیگری ترسیم کرد. در مقاله پیش روی، درپی بررسی و مقایسه این دو نگاه فلسفی نتیجه گرفته ایم اگرچه هردو فیلسوف به امکان پذیرنبودن شناخت حقیقت اشیای محسوس معتقدند و آن را محدود به شناخت خواص، اعراض و لوازم اشیا می دانند، به دلیل وجودداشتن اختلاف نظر مبنایی در تفکر فلسفی شان که در جهان بینی، بینش وحدت گرایانه و کثرت گرایانه، و اصول فلسفی آن ها ریشه دارد، هرکدام به نحوی کاملا متفاوت از دیگری به ضرورت ادراک حسی و نقش محسوسات اذعان داشته و ضمن تاکید بر عقل و روش عقلی، به حس و روش تجربی نیز توجه کرده اند.

نویسندگان

مرضیه اخلاقی

دانشیار گروه فلسفه، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابراهیمی دینانی، غلام حسین (۱۳۹۲). سخن ابن سینا و بیان ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله (۱۳۶۳). المبدا و المعاد (چاپ ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله (۱۳۷۱). المباحثات (محسن بیدارفر، مقدمه ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله (۱۳۷۵). الاشارات و التنبیهات (چاپ ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله (۱۳۷۹). النجاه من الغرق فی ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله (۱۳۸۳). الاضحویه فی المعاد (حسن ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله (۱۴۰۴ق-الف). التعلیقات (عبدالرحمان بدوی، محقق). ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله (۱۴۰۴ق-ب). الشفاء: الالهیات (سعید زائد ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله (۱۴۰۴ق-ج). الشفاء: الطبیعیات (۳ج) (چاپ ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله (۱۴۰۵ق-الف). الشفاء: المنطق. قم: کتابخانه ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله (۱۴۰۵ق-ب). منطق المشرقیین (چاپ ۲). ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله (۱۹۸۹). الحدود (چاپ ۲). قاهره: ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله (۲۰۰۷). احوال النفس: رساله فی ...
  • احمدی، احمد (۱۳۸۸). بن مایه های شناخت. تهران: سمت ...
  • امید، مسعود (۱۳۸۸). بازخوانی نظریه فطرت ادراک ابنسینا. خردنامه صدرا، ...
  • توماس، هنری (۱۳۶۵). بزرگان فلسفه (فریدون بدره ای، مترجم). تهران: ...
  • تهانوی، محمدعلی بن علی (۱۹۹۶). کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم ...
  • حسنزاده آملی، حسن (۱۳۸۶). شرح اشارات و تنبیهات ابن سینا: ...
  • حسنزاده آملی، حسن (۱۴۱۷ق). النفس من کتاب الشفاء (چاپ ۱). ...
  • راسل، برتراند (۱۳۸۴). شرح انتقادی فلسفه لایبنیتس (به ضمیمه قطعات ...
  • صانعی دره بیدی، منوچهر (۱۳۸۳). فلسفه لایبنیتس. تهران: ققنوس ...
  • فروغی، محمدعلی (۱۳۶۷). سیر حکمت در اروپا (چاپ ۲). تهران: ...
  • کاپلستون، فردریک چارلز (۱۳۸۶). تاریخ فلسفه (غلام رضا اعوانی، مترجم) ...
  • لاتا، رابرت (۱۳۸۴). فلسفه لایب نیتس (فاطمه مینایی، مترجم). تهران: ...
  • لایبنیتز، گتفرید ویلهلم (۱۳۷۲). مونادولوژی و چند مقاله دیگر (عبدالکریم ...
  • لایبنیتس، گتفرید ویلهلم (۱۳۷۵). مونادولوژی (بوتر و دیگران، مقدمه نویسان ...
  • لایب نیتس، گتفرید ویلهلم (۱۳۸۱). گفتار در مابعدالطبیعه (ابراهیم دادجو، ...
  • لیب نیتز، گتفرید ویلهلم (۱۹۸۳). ابحاث جدیده فی الفهم الانسانی ...
  • مجتهدی، کریم (۱۳۷۳). نگاهی به فلسفه های جدید و معاصر ...
  • مومنی، مصطفی (۱۳۹۷). مفهوم شناسی فطرت و نفی ادراکات فطری ...
  • میرزایی، داوود؛ میرزایی، علی؛ و ماحوزی، رضا (۱۳۹۷). رابطه ادراک ...
  • نصر، سید حسین (۱۳۴۵). نظر متفکران اسلامی درباره طبیعت (چاپ ...
  • نصر، سید حسین (۱۳۸۴). سه حکیم مسلمان (احمد آرام، مترجم) ...
  • نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد (۱۳۷۵). شرح اشارات و تنبیهات ...
  • نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد (۱۳۸۳). اجوبه المسائل النصریه (عبدالله ...
  • نیکولاس، جالی (۱۳۹۱). لایب نیتس (سید مسعود حسینی توشمانلویی، مترجم). ...
  • نمایش کامل مراجع