رابطه علی بین سلامتی، آموزش و رشد اقتصادی در منتخبی از کشورهای در حال توسعه

دستیابی به رشد اقتصادی پایدار، مستلزم سرمایه گذاری های انبوه در زیر ساخت ها به منظور افزایش ظرفیت های تولید و همچنین ایجاد درآمد می باشد. این سرمایه گذاری ها صرفا شامل سرمایه گذاری های فیزیکی نمی شود، بلکه سرمایه گذاری های انسانی، پژوهش و نوآوری، آموزش، بهداشت و مهاجرت نیروی کار را نیز شامل می شود. بدین ترتیب یکی از مهم ترین عوامل موثر بر رشد اقتصادی، علاوه بر نیروی کار و سرمایه فیزیکی، سرمایه انسانی است. این مقاله به بررسی رابطه علی بین آموزش، سلامت و رشد اقتصادی در ۱۲ کشور در حال توسعه برای سال های ۱۹۸۳ تا ۲۰۲۰ می پردازد. بدین منظور با استفاده از روش علیت گرنجر برای داده های تابلویی، به بررسی رابطه علیت بین این سه متغیر در کوتاه مدت پرداخته می شود. به منظور برآورد رابطه بلندمدت نیز از روش حداقل مربعات پویای تابلویی استفاده می شود. نتایج حاکی از آن است که در بلندمدت رابطه علی دو طرفه بین شاخص رشد اقتصادی و شاخص سلامت و همچنین یک رابطه علی دو طرفه بین شاخص سلامت و شاخص آموزش برقرار است. لیکن رابطه علی بین آموزش و رشد اقتصادی در بلندمدت وجود نداشته است، هرچند در کوتاه مدت تنها یک رابطه علی از سوی رشد اقتصادی بر شاخص آموزش وجود داشته است.