امکان وحدت شخصی وجود در حکمت متعالیه

سال انتشار: 1384
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 32

فایل این مقاله در 21 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JPRR-3-2_004

تاریخ نمایه سازی: 20 دی 1402

چکیده مقاله:

وحدت وجود یکی از مهم ترین مدعیات عرفاست که همواره با بحث ها و چالش های فراوانی همراه بوده است. در میان نظام های فلسفی در جهان اسلام، ملاصدرا، که توجه خاصی به آرای عرفانی داشت، بر این باور بود که اولین کسی است که توانسته وحدت وجود را تبیین فلسفی کند. اما بعدها در شرح مراد ملاصدرا اختلافاتی پدید آمد؛ در اینکه وی توانسته بود وحدت تشکیکی وجود را اثبات کند، بحثی نبود، اما بحث بر سر این بود که آیا وحدت تشکیکی وجود همان وحدت وجود موردنظر عرفاست؟ برخی از پیروان این نظام فلسفی بر این باور بودند که تنها تبیین معقول از وحدت وجود، همان وحدت تشکیکی وجود است و دسته دوم قائل شدند که مدعای اصلی عرفان بیش از این است و ملاصدرا در نظام فلسفی خود توانسته است از وحدت تشکیکی وجود گذر کند و به مدعای اصلی عرفان، یعنی وحدت شخصی وجود برسد. یک راه مهم برای قضاوت بین این آراء، بررسی فلسفی ادله و لوازم سخن موافقان و مخالفان امکان وحدت شخصی وجود در حکمت متعالیه است. در این مقاله ابتدا به سه دلیل طرفداران گذر از وحدت تشکیکی وجود به وحدت شخصی وجود پرداخته می شود؛ سپس براهینی که به عنوان مناقشه بر پذیرش وحدت شخصی وجود در نظام حکمت متعالیه قابل طرح است، بررسی خواهد شد و در نهایت، قضاوت می شود که آیا در حکمت متعالیه و با استفاده از ادله عقلی فلسفی می توان وحدت شخصی وجود را به عنوان امری فراتر از وحدت تشکیکی وجود پذیرفت یا خیر.

نویسندگان

حسین سوزنچی

استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آشتیانی، سید جلال الدین (۱۳۶۱)، هستی از نظر فلسفه و عرفان، تهران: ...
  • همو (۱۳۷۰)، شرح مقدمه قیصری، قم: دفتر تبلیغات اسلامی ...
  • آملی ، سید حیدر (۱۳۶۸)، جامع الاسرار و منبع الانوار، به ...
  • ا بن ترکه، صائن الدین علی بن محمد (۱۳۵۵)، تمهید القواعد، همراه ...
  • ابن عربی، محیی الدین (بی تا- الف)، الفتوحات المکیه، بیروت: دار صادر، ...
  • همو (بی تا- ب)، الفتوحات المکیه، بیروت: دار صادر، ج۲ ...
  • همو (بی تا- ج)، الفتوحات المکیه، بیروت: دار صادر، ج۴ ...
  • همو (۱۳۷۰)، فصوص الحکم، تعلیقات: ابوالعلاء عفیفی، تهران: الزهرا ...
  • اصفهانی، ابوحامدمحمد (۱۳۶۰)، «قواعد التوحید» منتشر شده در: تمهید القواعد ابن ترکه، ...
  • جوادی آملی ، عبدالله (۱۳۶۹)، شرح حکمت متعالیه، تهران: الزهراء، ج۱ ...
  • همو (۱۳۷۲)، تحریر تمهید القواعد، تهران: الزهراء ...
  • همو (۱۳۷۵-الف)، رحیق مختوم، قم: مرکز نشر اسراء، جلد اول ...
  • همو (۱۳۷۵- ب)، رحیق مختوم، قم: مرکز نشر اسراء، جلد دوم ...
  • همو (۱۳۷۶- الف)، رحیق مختوم، قم: مرکز نشر اسراء، جلد سوم ...
  • همو (۱۳۷۶- ب)، رحیق مختوم، قم: مرکز نشر اسراء، جلد چهارم ...
  • حائری یزدی، مهدی (۱۳۶۱)، هرم هستی: تحلیلی از مبادی هستی شناسی ...
  • سبزواری، هادی (۱۹۸۱)، تعلیقه بر الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، ...
  • سوزنچی، حسین (۱۳۸۴- الف)، «بررسی انتقادی نظریه تشکیک وجود در ...
  • همو (۱۳۸۴ -ب)، «چگونگی وحدت وجود در حکمت متعالیه»، فصلنامه حکمت، ...
  • صدرالمتالهین شیرازی [ملاصدرا]، محمد بن ابراهیم قوام (بی تا)، تعلیقه بر ...
  • صدرالمتالهین شیرازی [ملاصدرا]، محمد بن ابراهیم قوام (۱۹۸۱- الف)، الحکمه المتعالیه ...
  • همو (۱۹۸۱- ب)، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، بیروت: دار ...
  • همو (۱۹۸۱- ج)، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، بیروت: دار احیاء ...
  • همو (۱۹۸۲)، الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه، مشهد: المرکز المجامعی النشر ...
  • طباطبایی، سید محمدحسین (۱۴۱۰)، توحید علمی و عینی در مکاتیب حکمی ...
  • همو (۱۹۸۱)، تعلیقه بر الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، بیروت: ...
  • طهرانی، سید محمدحسین [حسینی] (۱۴۱۷)، مهر تابان، یادنامه و مصاحبات با ...
  • عفیفی، ابوالعلاء (۱۳۷۰)، تعلیقات علی فصوص الحکم للشیخ الاکبر محیی الدین بن ...
  • فناری، محمد بن حمزه (۱۳۶۰)، مصباح الانس فی شرح مفتاح غیب ...
  • قمشه ای، آقامحمدرضا (۱۳۵۵)، تعلیقه بر تمهید القواعد ابن ترکه، تهران: انجمن حکمت ...
  • مصباح یزدی، محمدتقی (۱۴۰۵)، تعلیقه علی نهایه الحکمه، تهران: الزهراء، ج۱ ...
  • مطهری، مرتضی (۱۳۶۹)، شرح مبسوط منظومه، تهران: حکمت، ج۱ ...
  • همو (۱۳۷۸)، شرح منظومه، تهران: صدرا ...
  • نوری، علی (۱۳۹۸)، رسائل فلسفی بسیط الحقیقه کل الاشیاء و وحدت وجود، تهران: انجمن ...
  • همو (۱۹۸۱)، تعلیقه بر الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، بیروت: ...
  • نمایش کامل مراجع