مبانی معرفت شناختی تربیت توحیدی (امکان، منابع و موانع)

قرآن کریم در آیاتی نظیر: «ان الی ربک الرجعی«(علق:۸)؛ و«الا الی الله تصیر الامور« (شوری:۵۳) خداوند را غایت حرکت کلی جهان و صیرورت خاص انسان معرفی کرده و بدیهی است حرکت به سمت هیچ غایتی، بدون معرفت و شناخت، انسان را به مقصد نهایی رهنمون نمی سازد؛ بنابراین حرکت تکاملی انسان در نظام تربیت توحیدی، باید عالمانه و متفکرانه باشد تا انسان بتواند به مراتبی از حیات طیبه موعود در قرآن کریم دست یابد. این حر کت طبعا از منظر کتاب آسمانی، دارای تحلیل و تفسیری ویژه وبرخاسته از جهان بینی الهی است که از مبانی معرفت شناختی تربیت سکولار، مانند مبانی پوزیتیویسم، داروینیسم و اومانیسم، تجربه مدار، بریده از وحی و انسان -محور، جدا و متفاوت است. این مقاله با رویکرد تحلیلی توصیفی به مهم ترین مبانی معرفت شناختی تربیت توحیدی،) شامل امکان، منابع و ابزار و موانع شناخت) با استناد به آیات قرآن کریم پرداخته است. بر اساس یافته های این پژوهش، از منظر قرآن کریم، چون انسان از ظرفیت نامحدود معرفتی و علمی برخوردار است، پس امکان کسب معرفت برای وی قطعی و تردیدناپذیر است. برخلاف مکاتب فلسفی غرب، قرآن ابزار و منابع گوناگونی مانند حواس، عقل، شهود، وحی و الهام را برای دستیابی انسان به انواع معرفت به رسمیت شناخته است. درمنظومه تربیتی این کتاب آسمانی، ضمن تبیین موانع معرفت، استقرار نظام جامع تربیت توحیدی و صیرورت انسان به سوی حیات طیبه، مستلزم توجهبه همه ابزارهای معرفت با حفظ مراتب آنها است. مهم ترین ثمره این بحث، چگونگی کسب علم یقینی و معرفت ریشه دار، در راستای نقش محوری آن در تحقق معرفت حق است.