سناریوهای تغییر در نظام بین المللی و تاثیر آن بر بازیگری ایران

هدف پژوهش حاضر شناسایی ساختارهای احتمالی نظام بین المللی در آینده و درک بهتر تاثیرگذاری ساختارهای مختلف نظام بین المللی بر مقدورات و محذورات ایران است. پژوهش حاضر به لحاظ روش شناسی یک پژوهش کیفی است و برای شناخت ساختارهای احتمالی نظام بین المللی از روش آینده پژوهانه سناریوپردازی استفاده شده است. سوال اصلی پژوهش این است که چه سناریوهایی در باب تغییر نظام بین المللی وجود دارد و پیامدها و تبعات این سناریوها برای روابط و بازیگری ایران در نظام بین المللی چه خواهد بود؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که وقوع سناریوی نظام بین المللی چند قطبی در قیاس با نظام بین المللی دو قطبی یا تک قطبی بیشترین احتمال وقوع را دارد. کشورها در هر سناریو سه گزینه کلی در پیش رو دارند: همراهی شامل اتحاد یا دنباله روی؛ رقابت شامل ایجاد موازنه و همراهی با چالشگران و تقابل و اتخاذ سیاست تخاصمی در قبال قطب یا قطبهای موجود در نظام. سناریوی جهان چندقطبی بیشترین مقدورات و فرصتها را برای ایران به همراه خواهد داشت و سناریوی تک قطبی به رهبری امریکا سبب افزایش محذورات ایران می شود. در سناریوی دو قطبی نسبت به سناریوی تک قطبی به رهبری امریکا مقدورات ایران افزایش پیدا می کند. عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای به ایران کمک خواهد کرد تا در سناریوی دو قطبی با محوریت ایالات متحده و چین بتواند فرصتهای بیشتری جهت تامین منافع ملی خلق کند.