شیمی و فناوری پلیمرهای پیشرفته: ۱- مروری بر روش های تهیه، خواص و کاربرد های الیاف ابریشم عنکبوت طبیعی

ابریشم دسته ای از الیاف طبیعی بوده که توسط برخی از حشرات خاص تولید می شود. عنکبوت ها درشت ­مولکول های پروتئینی با ساختار های مولکولی مختلف برای کاربرد های گوناگون تولید می کنند. تار های عنکبوت یا سایر ساختار های بزرگ پروتئینی با خروج رشته­ های پروتئینی از غده های ریسنده درون بدن عنکبوت تولید می شوند که این غدد مانند یک دستگاه ریسندگی عمل می کنند. ابریشم طبیعی عنکبوت در مقایسه با سایر الیاف طبیعی و مصنوعی به ­دلیل خواص مکانیکی و فیزیکی منحصربه ­فرد آن مورد توجه زیادی قرار گرفته است. این خواص استثنایی به کاربرد های بالقوه الیاف ابریشم عنکبوت برای استفاده در تولید جلیقه ضدگلوله، عروق مصنوعی، حسگر ها و غیره منجر شده است. خواص مکانیکی و فیزیکی شیمیایی درخور توجه این الیاف ناشی از ساختار مولکولی درشت­ مولکول­ های پروتئینی و همچنین برهم­کنش­ های فیزیکی بین زنجیر های پروتئینی است. از سوی دیگر، سازوکار های ویژه تولید تار های عنکبوت مانند فرایند های اعمال تنش، تنظیم pH، تبادل یون و درنهایت خروج از تارریس ها از دلایل خواص فوق­ العاده این الیاف است. به­ دلیل مشکلات درخور توجه در تولید طبیعی الیاف ابریشم توسط عنکبوت­ ها، تولید ابریشم عنکبوت در مقیاس بزرگ نیازمند روش­ های پیشرفته مانند قراردادن DNA عنکبوت در حیوانات و باکتری­ هاست. یادآور می ­شود، الیاف ابریشم عنکبوت تولیدشده با این روش ها، خواص مکانیکی و فیزیکی کاملا مشابه ابریشم طبیعی عنکبوت را نداشته اند. الیاف ابریشم عنکبوت دارای کاربرد های بالقوه ­ای در صنایع پزشکی و نظا می بوده که این مطالعه می تواند دریچه جدیدی را به آینده این الیاف باز کند.