دستوری شدگی فعل «گرفتن» و کاربردهای وجهی آن

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 67

فایل این مقاله در 27 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JISUK-22-43_006

تاریخ نمایه سازی: 24 دی 1402

چکیده مقاله:

چکیده                                                                                صورت هایی از فعل «گرفتن»، در فارسی امروز، برای بیان مفهوم وجهی فرض و تصویر شرایطی غیر واقعی به کار گرفته می شوند. این پژوهش، پس از مرور بر پیشینه تحقیقات انجام شده در این حوزه و معرفی مبانی نظری در دو حوزه وجهیت و دستوری شدگی، با رویکردی درزمانی، به کاربردهای مختلف فعل «گرفتن» در فارسی باستان، فارسی میانه و فارسی نو پرداخته و با مرور شواهدی از سه دوره زبان، روند دستوری شدگی این فعل و کاربردهای وجهی آن را مورد توجه قرار داده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که در این روند، بسط استعاری، مقدم شدن فعل و پذیرفتن بند پیرو به عنوان مفعول باعث شده است تا از طریق ساز وکارهایی مثل بازتحلیل و قیاس، صرف های اول شخص مفرد ماضی، اول شخص مفرد و جمع مضارع و صورت های امر از فعل «گرفتن» از شکل واژگانی خود فاصله بگیرند و با نزدیک تر شدن به کاربردهای دستوری، برای بیان وجهیت غیر واقعی و فرضی به کار گرفته شوند.

کلیدواژه ها:

واژه های کلیدی: دستوری شدگی ، وجهیت ، گرفتن ، زبان فارسی

نویسندگان

فهیمه تسلی بخش

فارغ التحصیل دکتری فرهنگ و زبانهای باستانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • الف. منابع فارسیابوالفتوح رازی، حسین بن علی. (۱۳۷۶). روض الجنان ...
  • احمدی گیوی، حسن. (۱۳۸۰). دستور تاریخی فعل، ج ۲، تهران: ...
  • بلعمی، محمد بن محمد. (۱۳۷۳). تاریخنامه طبری، گردانیده منسوب به ...
  • بلعمی، محمد بن محمد. (۱۳۷۸). تاریخنامه طبری، گردانیده منسوب به ...
  • بهار، مهرداد. (۱۳۹۰). بندهش، تهران: انتشارات توس ...
  • بیهقی، ابوالفضل. (۱۳۸۳). تاریخ بیهقی، تصحیح علی اکبر فیاض، تهران: ...
  • ترجمه تفسیر طبری. (۱۳۵۶). به تصحیح و اهتمام حبیب یغمائی، ...
  • تسلی بخش، فهیمه. (۱۴۰۰). «پیدایش فعل ”پنداشتن“ در زبان فارسی ...
  • تسلی بخش، فهیمه و چنگیزی، احسان. (۱۳۹۹الف). «دستوری شدگی صورت ...
  • تسلی بخش، فهیمه و چنگیزی، احسان. (۱۳۹۹ب). «روند دستوری شدگی ...
  • تفضلی، احمد. (۱۳۸۵). ترجمه مینوی خرد، به کوشش ژاله آموزگار، ...
  • جعفری دهقی، محمود، منشی زاده، مجتبی و تسلی بخش، فهیمه. ...
  • چنگیزی، احسان. (۱۳۹۴). «گرفتار، صفت بهمن». زبان شناخت، ۶(۲)، ۹۹-۱۱۵ ...
  • چنگیزی، احسان. (۱۳۹۹). «دستوری شدگی ”هشتن“ در متون ادب فارسی». ...
  • حافظ، شمس الدین محمد. (۱۳۸۰). دیوان غزلیات، به کوشش خلیل ...
  • دادور، شهریار. (۱۹۹۰). از ارتفاع قله نام و ننگ. استکهلم ...
  • داوری، شادی. (۱۳۹۴). «از اجبار تا یقین، تکوین و تحول ...
  • داوری، شادی و نغزگوی کهن، مهرداد. (۱۳۹۵). زبان فارسی در ...
  • دلارامی فر، منصوره، یوسفیان، پاکزاد، اله بخش، محمد و آهنگر، ...
  • دهخدا، علی اکبر. (۱۳۷۷). لغت نامه دهخدا، چاپ دوم از ...
  • دهقانی، محمد. (۱۳۹۴). «نگاهی به خوانش دولت آبادی از تاریخ ...
  • رضایی، والی. (۱۳۹۳). «گواه نمایی در زبان فارسی امروز». پژوهش ...
  • سعدی، مصلح الدین. (۱۳۸۴). گلستان. تصحیح و توضیح غلامحسین یوسفی، ...
  • عطار نیشابوری، فریدالدین محمد. (۱۳۳۹). دیوان قصائد و ترجیعات و ...
  • عموزاده، محمد، کریمی دوستان، غلامحسین و شریف، بابک. (۱۳۹۶). «شبکه ...
  • فردوسی، ابوالقاسم. (۱۳۷۳). شاهنامه. به کوشش جلال خالقی مطلق، زیر ...
  • فره وشی، بهرام. (۱۳۵۴). کارنامه اردشیر بابکان. تهران: انتشارات دانشگاه ...
  • قرآن کریملاینز، جان. (۱۳۹۱). درآمدی بر معنی شناسی زبان، ترجمه ...
  • میرفخرایی، مهشید. (۱۳۸۶). هادخت نسک. ویراست جدید، تهران: پژوهشگاه علوم ...
  • ناتل خانلری، پرویز. (۱۳۵۶). یوسف و زلیخا؛ از تفسیر تربت ...
  • همایونفر، مژگان. (۱۳۹۲). «بررسی روند دستوری شدگی فعل های وجهی ...
  • ب. منابع لاتینAnklesaria, T. D. (۱۹۱۳). Dânâk-u Mainyô-i Khard. Bombay ...
  • Amozadeh, M., Karimi Doostan, G., & Sharif, B. (۲۰۱۶). The ...
  • De Haan, F. (۲۰۰۶). “Typological approaches to modality”. In W. ...
  • Frawley, W. (۱۹۹۲). Linguistic Semantics. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum ...
  • Heine, b., Claudi, U., & Hünnemeyer, F. (۱۹۹۱). Grammaticalization: A ...
  • Heine, b. (۲۰۰۳). “Grammaticalization”. In The Handbook of Historical Linguistics, ...
  • Hopper, P. & Traugott, E. (۱۹۹۱). “On Some Principles of ...
  • Hopper, P. & Traugott, E. (۲۰۰۳). Grammaticalization. ۲nd edition. Cambridge ...
  • Humbach, H., Elfenbein, J., & Skjvaervo, P. O. (۱۹۹۱). The ...
  • Jamasp-Asana, J. M. (۱۸۹۷/۱۹۱۳). Pahlavi Texts, Bombay: Fort Printing Press ...
  • Kent, R. G. (۱۹۵۳). Old Persian: Grammar, Texts, Lexicon. New ...
  • Lyons, J. (۱۹۷۷). Semantics. Cambridge: Cambridge University Press ...
  • Monier-Williams, M. (۱۸۹۹). A Sanskrit-English Dictionary, Oxford: The Clarendon Press ...
  • Pakzad, F. (۲۰۰۵). Bundahišn. Zoroastrische Kosmogonie und Kosmologie. Tehran: Center ...
  • Palmer, F. R. (۱۹۸۶). Mood and Modality. Cambridge: Cambridge University ...
  • Palmer, F. R. (۲۰۰۱). Mood and Modality. (۲nd ed.). Cambridge: ...
  • Shaked, Sh. (۱۹۷۹). The Wisdom of Sasanian Sages, (Dēnkard VI). ...
  • Von Wright, G. H. (۱۹۵۱). An Essay in Modal Logic. ...
  • Van der Auwera, J. & Plungian, V. (۱۹۹۸). “Modality’s semantic ...
  • نمایش کامل مراجع