بررسی تطبیقی راهبرد دولت اوباما و ترامپ در قبال خاورمیانه

بررسی تطبیقی راهبرد دولت اوباما و ترامپ در قبال خاورمیانه داریوش شاه بهرامی [۱]- قاسم ترابی [۲]-علیرضا رضایی [۳] تاریخ دریافت:۳/۲/۱۳۹۸ - تاریخ پذیرش:۱۸/۳/۱۳۹۸ چکیده: یکی از حوزه های تغییر در سیاست خارجی آمریکا مربوط به فضای خاورمیانه می باشد. به این ترتیب خاورمیانه از اهمیت ویژه ای در ادراک و رهیافت راهبرد شناسان آمریکا برخوردار است. معنا و مفهوم این اهمیت آن است که بخش قابل توجهی از حوزه منافع و امنیت ملی آمریکا مربوط به خاورمیانه می باشد.در این ارتباط، با پیروزی اوباما در نوامبر ۲۰۰۸ رویکرد جدیدی از سوی آمریکا در قبال خاورمیانه تعریف شد. در راهبرد جدید اوباما بر ضرورت تغییر راهبرد از خاورمیانه در راستای منافع ملی تاکید شد، به معنی که منافع آمریکا اجازه نمی داد تا بر رویکردهای واشنگتن در خاورمیانه تاکید شود. این مسئله منجر به فاصله گیری معنا دار واشنگتن از خاورمیانه به ویژه واگرایی با محافل عربی و تل آویو شد. اما با پیروزی ترامپ در نوامبر ۲۰۱۶ بار دیگر رویکرد آمریکا در بازگشتی معنا دار بر خاورمیانه متمرکز شد. به این معنی که رویکرد ترامپ باعث نزدیکی واشنگتن به خاورمیانه در راستای منافع ملی شده است. با عنایت به موضوع، پژوهش حاضر عهده دار پاسخ به این پرسش است که: سیاست و راهبرد دولت اوباما و ترامپ در قبال خاورمیانه دارای چه سمت سوهایی بوده است؟ فرضیه ای که در پاسخ به این پرسش مورد سنجش و آزمون قرار می گیرد آن است که: سیاست و رویکرد اوباما به جهت در نظر گرفتن منافع ملی آمریکا بجای خاورمیانه به حوزه های چون انرژی نفت شل و مهار چین و توجه به ایران متمرکز شد که موجب واگرایی معنادار خاورمیانه با ایالات متحده آمریکا گردید،اما این سیاست با پیروزی ترامپ موجب همگرایی آمریکا با محافل عربی و تل آویو و تعقیب سیاست تقابلی با ایران گردید. واژگان کلیدی: آمریکا، سیاست خارجی، اوباما، ترامپ، یکجانبه گرایی، خاورمیانه [۱] - دانشجوی دکتری، روابط بین الملل، گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان،ایران Dariush.Shahbahrami@yahoo.com [۲] - دانشیار و عضو هیئت علمی، گروه روابط بین الملل، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران: نویسنده مسئول Ghasemtoraby@yahoo.com [۳] - دانشیار و عضو علمی، گروه روابط بین الملل، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران ir.alirezarezaei@gmail.com