بازخوانی فرهنگ عاشورایی در شعر معاصر شیعی بر اساس نظریه مایکل ریفاتر (مطالعه موردی قصیده الحسین فی زمن المسرحیات از جاسم صحیح)

چکیدهنظریه ریفاتر، نظریه ای نشانه شناختی است که در حوزه ساختارگرایی قرار می گیرد. اساس این نظریه را کشف شبکه معنایی شعر با تکیه بر توانش ادبی خواننده تشکیل می دهد. بدین وسیله خوانشگر با عبور از خوانش اولیه (اکتشافی) به خوانش ثانویه (پس کنشانه) و سپس به خاستگاه شعر یا همان مفهوم اصلی شعر دست می یابد. در این نظریه، خوانش اولیه با تکیه بر توانش زبانی و خوانش ثانویه با تکیه بر توانش ادبی صورت می گیرد. اگر تمامی شاخصه های این نظریه شناسایی شود، در آن صورت خاستگاه و منشا اصلی که سروده شاعر بر آن پایه بنا نهاده شده است، مشخص می شود. از این رو نگارندگان در پژوهش حاضر با بهره گیری از نظریه مایکل ریفاتر، نخست تمامی مولفه های این نظریه را تبیین کرده و سپس آن ها را با قصیده الحسین فی زمن المسرحیات از جاسم الصحیح، شاعر معاصر عربستانی، تطبیق داده اند. از یافته های تحقیق استنباط می شود که این قصیده فرهنگ عاشورایی را در خود انعکاس می دهد و خاستگاه شعری یا مفهوم اصلی آن، شاعران دروغین امروزی است.واژه های کلیدی: فرهنگ عاشورایی، نظریه ریفاتر، جاسم الصحیح، الحسین فی زمن المسرحیات.