ارزیابی زیستی رودخانه جاجرود با استفاده از ساختار جمعیت ماکروبنتوزها

در این تحقیق اجتماعات کفزیان و ساختار جمعیتی آن ها در رودخانه جاجرود، واقع در شمال شرق تهران از فصل بهار تا زمستان ۱۳۹۳ در۱۲ ایستگاه بررسی گردید. ماکروبنتوزهای رودخانه به صورت فصلی با استفاده از دستگاه سوربر سمپلر با سه تکرار در هر ایستگاه نمونه برداری شدند. همچنین فاکتورهای فیزیکی و  شیمیایی شامل دما، pH، هدایت الکتریکی، BOD، کل جامدات معلق، نیترات، اکسیژن محلول، آمونیاک و کلی فرم مدفوعی در محل یا پس از نمونه برداری در آزمایشگاه اندازه گیری شدند. برای شناسایی روابط بین ماکروبنتوزها و فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی تاثیرگذار بر توزیع آن ها از تحلیل آماری تطبیقی متعارف استفاده گردید. براساس نتایج؛ در مجموع تعداد ۱۱۳۶ ماکروبنتوز در ۶ راسته و ۲۵ خانواده شناسایی شدند. بیشترین فراوانی این موجودات متعلق به راسته Ephemeroptera با ۵۶/۵۲ درصد فراوانی و کمترین فراوانی هم متعلق به راسته Coleoptera با ۰۷/۰ درصد فراوانی بوده است. پارامترهای دمای آب، آمونیاک و هدایت الکتریکی بیشترین سهم را در توزیع ماکروبنتوزها ایفا کردند. بر اساس همبستگی شاخص های زیستی با شاخص فیزیکی و شیمیایی IRWQISC، شاخص های مارگالف، TBI و IBI شاخص های مناسب تری برای ارزیابی کیفیت منطقه مطالعه شده هستند. در مجموع کیفیت آب در محدوده مطالعاتی به جز ایستگاه آبنیک و تله تنگه نامطلوب ارزیابی شد که بیانگر لزوم اعمال مدیریتی کارآمد به منظور بهبود کیفیت آب این رودخانه حفاظت شده می باشد.