تجارب جهانی توسعه منطقه ای با تکیه بر مناطق آزاد

تعادل بخشی به عنوان یکی از مهم ترین موضوعات توسعه ملی و منطقه ای در بسیاری از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه در دوره های تاریخی مختلف مورد بحث برنامه ریزان، اقتصاددانان و نظریه پردازان توسعه قرار داشته است. کشورهای توسعه یافته اغلب با توجه بیشتر و پیشینه ای طولانی تر مسئله تعادل بخشی را مورد پژوهش قرار داده اند. در دیدی وسیع موضوع تعادل بخشی به صورت شانه به شانه با توسعه حرکت می کند و نمی توان موضوع توسعه را جدا از تعادل بخشی دانست. از سوی دیگر توسعه و تعادل بخشی با موضوعات نابرابری، عدم توازن، تفاوت های سرزمینی، عدالت اجتماعی و فضایی و فقر به شکل وسیع در ارتباط است. نگاه به مسئله توسعه و تعادل بخشی در نظام های برنامه ریزی کشورهای مختلف مبتنی بر تفاوت هایی است. برخی از کشورها به صورت بسیار متمرکز مسائل مرتبط با توسعه تعادل بخش را پیگیری می کنند و برخی با دغدغه کمتری به این مسئله پرداخته اند زیرا دست یابی و تعادل بیشتر به عنوان یک آرمان مطرح هست و همواره حدی از عدم تعادل وجود خواهد داشت اما این حد به چه میزان و مقدار باشد تا مفید واقع گردد همواره تحت تاثیر نظام های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشورها که عمیقا بر نظام برنامه ریزی آنها تاثیر می گذراند متفاوت بوده است.