بررسی جایگاه شادی و غم در اندیشه‎ی مولانا جلال الدین محمد بلخی

شادی، یکی از ویژگی‎های موثر در وجود انسان است که جان و جسم آدمی، تاثرات فراوانی از این جنبه‎ی عاطفی انسان پذیرفته‎اند. اگرچه تعریف روانشناسان از علل و عوامل شادی متفاوت است، اما همه در یک مبنا باهم اتفاق نظر دارند و آن، نیاز ضروری فرد و اجتماع به تقویت بعد شادمانی و نشاط در وجود آدمی است و این‎که این ویژگی می تواند موجبات شکوفایی و رشد و ترقی را در فرد و جامعه فراهم آورد. این مقاله موید آن است که آموزه های جلال الدین محمد مولوی، در پی فراهم آوردن بسترهای شادی است با این تفاوت که شادمانی از دیدگاه مولانا به عنوان یک عارف متشرع با آراء بزرگان دیگر متفاوت است. این تحقیق بر آن است که شادی و نشاط را بر پایه ی مثنوی معنوی بررسی نماید. دستیابی به افکار و اندیشه های مولانا از این جهت حائز اهمیت است که عقاید او را می توان به عنوان یک شاعر و عارف بزرگ مسلمان و نماینده عرفان اسلامی ملحوظ داشته و بر افکار بسیاری از پیروان او تعمیم داد. روش ما در این نوشتار، کتابخانه ای و براساس مطالعه اسنادی و تحلیل محتواست. از نظر مولوی غم از لوازم سلوک است و سالک نمی تواند بی درد و اندوه باشد و اندوهی که در مسیر رشد نباشد ناپسند و غمی که در راستای تعالی باشد، ارزشمند و پسندیده است. اندوه و شادی باعث اعتدال روانی انسان می شود. از غم های خردمندانه باید استقبال کرد و از شادی های نابخردانه گذر کرد که غم خردمندانه راهی به سوی سعادت است و در نتیجه پویایی و تحرک روح، بسیاری از غم ها و شادی های مذموم و روزمره را از بین می برد و به روح انسان، زلالی حقیقی می‎بخشد.