مادری و اشتغال، واکاوی و فهم چالش ها و مسائل مادران شاغل

امروزه دست یافتن به توسعه ای پایدار نیازمند مشارکت همه ی آحاد جامعه از جمله زنان است. از این رو نیاز به مشارکت اقتصادی آنان بیش از پیش در جامعه حائز اهمیت بوده و مورد توجه قرارگرفته است. از طرفی با گسترش تغییر و تحولات اجتماعی و گسترش حضور زنان در عرصه های مختلف اجتماعی، مشارکت اقتصادی و اشتغال نیز، به عنوان مطالبه ای اصلی، از سوی بسیاری از زنان مطرح شده است. با این وجود ممکن است برخی از این زنان به دلیل پذیرش مسئولیت های مادرانه و رسیدگی به امورات فرزندان و عدم ادغام کار و مسئولیت های خانوادگی و مادرانه. با چالش ها و مسائل متعددی در طول زندگی روزمره خود مواجه باشند. در این پژوهش تلاش شده تا با انجام تحقیقی کیفی و پدیدارشناسانه مسائل و چالش های زنان شاغل در مواجهه با امورات مادرانه، مورد مطالعه و واکاوی قرار گیرد. هدف از این پژوهش شنیدن روایت های زنان شاغل و فهم ابعاد پیچیده و ناگفته زندگی آنان بنا بر تجربه زیسته شان است. بدین منظور با ‎۱۶ زن ۲۵ تا ۴۵ ساله شاغل و ساکن شهر تهران مصاحبه های عمیق کیفی صورت پذیرفته است. در فرایند تحلیل داده ها نیز، از روش هفت مرحله ای کلایزی استفاده شده است. در مجموع نتایج این تحقیق نشان داد. اغلب زنان مصاحبه شونده، در فرایند مدیریت امورات شغلی و مادرانه با فشار انتظارات نقشی مواجه هستند که در برخی مواقع موجب بروز تعارضات نقشی در آنها شده است. «احساس مادر بد بودن» و نارضایتی از عملکرد مادرانه خود یکی از مفاهیم اصلی بدست آمده در این پژوهش است. با این حال نتایج این تحقیق نشان داد. زنانی که از حمایت و همراهی همسر و یا والدین خود برخوردار بودند. چالش ها و مسائل کمتری را در فرایند ادغام مسئولیت های مادرانه و شغلی تجربه نموده اند. به نظر می رسد در حال حاضر در فرایند تدوین سیاست های حمایت از اشتغال زنان از یک سو و سیاست های جمعیتی. به موضوع فرزندپروری و مسائل مرتبط با نگهداری فرزند کمتر توجه شده است. از این رو فراهم نمودن تسهیلات حمایتی از زنان شاغل با هدف ادغام مسئولیت های شغلی و مادرانه و سیاستگذاری های حمایتی در این حصوص، می تواند نقش موثری در کاهش تعارضات نقشی و افزایش کیفیت زندگی مادران شاغل و فرزندانشان ایفا نماید.