تاثیر آشفتگی بر تنوع گیاهی و گونه های مهاجم در بلوطستان های غرب ایران (مطالعه موردی: جنگل دالاب ایلام)

سال انتشار: 1392
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 47

فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_IJFPR-21-1_002

تاریخ نمایه سازی: 25 دی 1402

چکیده مقاله:

چکیده ترکیب و تنوع گونه­ای جوامع گیاهی در طول زمان با تغییر شرایط محیطی، واکنش عوامل زنده و افزایش گونه های مهاجم در اثر آشفتگی­های انسانی یا طبیعی، تغییر می­کند. بنابراین اندازه­گیری تنوع گونه­ای می­تواند در تجزیه و تحلیل آشفتگی و مدیریت اکوسیستم­ها مفید باشد. توده­های بلوط موجود در پارک دالاب که در ۲۵ کیلومتری شمال غرب شهرستان ایلام واقع شده اند، با دارا بودن رژیم­های مختلف آشفتگی، برای بررسی تنوع گونه­ای و تهاجم گونه­های گیاهی انتخاب شد. تاثیر عوامل آشفتگی موجود شامل «چرای دام» و «آتش سوزی» بر پوشش گیاهی اجتماعات بلوط، در مقایسه با مناطق بدون آشفتگی بررسی گردید. اطلاعات مربوط به پوشش گیاهی، خاک و سایر متغیرهای محیطی در آشفتگی­های مختلف در قالب ۷۷ قطعه نمونه و به صورت تصادفی برداشت شد. اندازه قطعات نمونه ۱۶×۱۶ متری برای گونه­های درختی و درختچه­ای و ابعاد ۱×۱ متری برای گونه­های علفی مورد استفاده قرار گرفت. به طوری که مساحت قطعات نمونه با استفاده از روش حداقل سطح و براساس تکنیک قطعات نمونه حلزونی و منحنی سطح- گونه تعیین شد؛ و از روش پلاتهای تو­در­توی ویتاکر برای ثبت گونه های علفی استفاده شد. برای طبقه بندی پوشش گیاهی از روش تجزیه و تحلیل دوطرفه گونه­های شاخص، برای تعیین گونه­های معرف هر کلاس از آنالیز گونه­های شاخص، برای مشخص کردن ارتباط گروه­های گیاهی با عوامل مختلف مورد بررسی از روش رسته بندی تحلیل تطبیقی متعارفی و برای ارزیابی تنوع گونه­ای از شاخص­های عددی استفاده گردید. نتایج نشان داد که آشفتگی بر ترکیب و تنوع گونه­ای این جنگلها تاثیر گذاشته و طبقه­های آشفتگی «چرای دام» و «آتش سوزی» در کنار عوامل خاکی و پستی بلندی به عنوان تاثیرگذارترین عوامل بر ترکیب گیاهی شناخته شدند. آتش­سوزی منجر به تغییر پوشش­گیاهی به سمت گونه­های یکساله و فرصت­طلب، مانند Coronilla scorpoides، Torilis leptophylla، Boissiera squarrosa، Taeniatherum crinitum،Onopordon carduchorum، Cirsium spectabile، Eryngium billardieri، Gundelia tournefortii و Carduus pycnocephalus و چرای دام به­طور عمده سبب افزایش فراوانی گونه­های غیرخوشخوراک و مقاوم به چرای دام و کوبیدگی خاک مانند Bromus tectorum، Picnomon acarna، Stellaria media، Rochelia disperma، Holesteum umbellatum، Euphorbia macroclada، Turgenia latifolia، Rhagadiolus angulosus و Valerianella vesicaria شده است. مناطقی با طبقه آشفتگی چرای متوسط دام و فاقد آشفتگی، بالاترین مقدار غنا و تنوع گونه­ای و طبقه آشفتگی چرای شدید و سبک دام، کمترین غنا و تنوع­گونه­ای را داشتند، این موضوع منطبق با تئوری آشفتگی متوسط است.

نویسندگان

محمدرضا مروی مهاجر

استاد گروه جنگلداری، دانشگاه تهران

قوام الدین زاهدی

دانشیار، گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج

وحید اعتماد

استادیار، گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • Assadi, M., Maassoumi, A.A., Khatamsaz, M. and Mozaffarian, V., ۱۹۶۳- ...
  • Atri, M., ۱۹۹۶. Introduced of some aspects of the Neozigmatist ...
  • Atri, M., ۱۹۹۷. Phytosociology (translation). Research Institute of Forests and ...
  • Augustine, D.J. and McNaughton, S.J, ۱۹۹۸. Ungulate effects on the ...
  • Bakker, J. and Wilson, S., ۲۰۰۱. Competitive abilities of introduced ...
  • Barnes, B.V., Denton, D.R. and Spurr, S.H., ۱۹۹۸. Forest Ecology, ...
  • Basiri, R. and Karami, P., ۲۰۰۶. The use of diversity ...
  • Becking, R.W., ۱۹۵۷. The Zurich- Montpellier School of phytosociology. The ...
  • Belsky, A.J. and Blumenthal, D.M., ۱۹۹۷. Effects of livestock grazing ...
  • Biaou, S.H., Sterck, Ir,F.J. and Holmgren, M., ۲۰۰۹. Tree recruitment ...
  • Borcard, D., Legendre, P. and Drapeau, P., ۱۹۹۲. Partialling out ...
  • Bouahim, S., Rhazi, L., Amami, B., Sahib, N., Rhazi, M., ...
  • Braun- Blanquet, J., ۱۹۳۲. Plant Sociology, The study of plant ...
  • Cain, S. A. and Castro. M., ۱۹۵۹. Manual of vegetation ...
  • Chaneton, E.J. and Facelli, J.M., ۱۹۹۱. Disturbance effects on plant ...
  • Collins, S.L. and Smith, M.D., ۲۰۰۶. Scale-dependent interaction of fire ...
  • Connell, J.H., ۱۹۷۸. Diversity in tropical rain forests and coral ...
  • Davis, M.A., Grime, J. P. and Thompson, k., ۲۰۰۰. Fluctuating ...
  • Davis, P. H. (ed.) ۱۹۶۵- ۱۹۸۵. Flora of Turkey, Vols. ...
  • Dufrene, M. and Legendre, P., ۱۹۹۷. Species assemblages and indicator ...
  • Ejtehadi, A., Akkafi, H. and Ghorshi Alhoseini, J., ۲۰۰۲. Comparison ...
  • Ewell, J.J. O., Dowad, D.J., Bergelson, J., Daehler, C. C., ...
  • Fattaahi, M., ۱۹۹۴. Study on Zagros oak forests and the ...
  • Fleming, G. M., Diffendorfer, J.E. and Aedler, P.H., ۲۰۰۹. The ...
  • Godefroid, S., Phartyal, S. S., Weyembergh, G. and Koedam, N., ...
  • Grime, J. P., ۲۰۰۱. Plant strategies, vegetation processes and ecosystem ...
  • Grime, J.P., Hodgson, J.G., Hunt, R., ۲۰۰۷. Comparative Plant Ecology ...
  • Gurarni, D., Arya, N., Yadava, A. and Ram, J., ۲۰۱۰. ...
  • Hamilton A. and Hamilton, P., ۲۰۰۶. An Ecosystem Approach. Earthscan, ...
  • Hamzeh'ee, B., Khanhasani, M., Khodakarami, Y. and Nemati, P.M., ۲۰۰۸. ...
  • Hill, S.L. and French, K., ۲۰۰۴. Potential impacts of fire ...
  • Hodgson, J.G., Wilson, P.J., Hunt, R., Grime, J.P. and Thompson, ...
  • Hughes, A. R. and Byrnes, J. E., ۲۰۰۷. Reciprocal relationships ...
  • Jazirehi, M.H. and Rostaaghi, E.M., ۲۰۰۳. Silviculture in Zagros. University ...
  • Kenneth, W.T., Edward, R.A., Neil, K.M., Melvin, R.G., ۲۰۰۳. Spatial ...
  • Knnap, A.K. and Seastedt, T.R., ۱۹۸۶. Detritus accumulation limits productivity ...
  • Keeley, J.E., Lubin, D. and Fortheringham, C. J., ۲۰۰۳. Fire ...
  • Keeley, J.E., Fotheringham, C.J. and Keeley, M.B., ۲۰۰۵. Determinants of ...
  • Kumar Kohli, R., Jose, S., Singh, H.P. and Batish, D.R., ...
  • Łaska, G., ۲۰۰۱. The disturbance and vegetation dynamics: a review ...
  • Leps, J. and Smilauer, P., ۲۰۰۳. Multivariate analysis of ecological ...
  • Mackey, R.L. and Currie, D.J., ۲۰۰۱. The diversity–disturbance relationship: is ...
  • Martin, P. H., Canham, C.D. and Marks, P.L., ۲۰۰۹. Why ...
  • McCune, B. and Mefford, M. J., ۱۹۹۹. Multivariate Analysis of ...
  • Mohadjer, M.R., ۲۰۱۲. Silviculture. University of Tehran Press, Tehran. ۴۱۸ ...
  • Mozaffarian, V., ۲۰۰۵. Trees and shrubs of Iran. Farhang Press, ...
  • Mozaffarian, V., ۲۰۰۹. Flora of Ilam. Farhang Press, Tehran, ۷۰۰p.. ...
  • Naaf, T. and Wulf, M., ۲۰۰۷. Effects of gap size, ...
  • Platt, W.J. & Connell, J.H., ۲۰۰۳. Natural disturbances and directional ...
  • Raunkier, C. ۱۹۳۴. The life form of plants and statistical ...
  • Rechinger, K. H. (ed.) ۱۹۶۳- ۲۰۰۶. Flora Iranica, Nos. ۱-۱۷۶. ...
  • Rodríguez-Calcerrada, J., Mutke, S., Alonso J., Gil, L., Pardos, J. ...
  • Royo, A.A., Collins, R., Adams, M.B., Kirschbaum, C. and Carson, ...
  • Salami, A., Zare, H., Amini, E.T., Jafari, B. and Ejtehadi, ...
  • Shakeri, Z., ۲۰۱۲. Invasive plants resulting of disturbance in Fagus ...
  • Sheley, R.L. and Petroff, J.K. (Eds.), ۱۹۹۹. Biology and management ...
  • Simberloff, D. and Rejmanek, M., ۲۰۱۱. Encyclopedia of biological invasions. ...
  • Ter Braak, C.J.F., ۱۹۸۷. The analysis of vegetation-environment relationship by ...
  • Ter Braak, C.J.F. and Smilauer, P., ۲۰۱۲. Canoco ۴.۹۹, Software ...
  • Torok, K., ۱۹۹۱. The influence of biotic disturbance on the ...
  • Van Uytvanck, J. and Hoffmann, M., ۲۰۰۹. Impact of grazing ...
  • Vavra, M., Paks, C.G. and Wisdom, M.J., ۲۰۰۷. Biodiversity, exotic ...
  • Wassie, A., Sterck, F.J., Teketay, D. and Bongers, F., ۲۰۰۹. ...
  • Whittaker, R.H., ۱۹۵۶. Vegetation of the Great Smoky Mountains. Ecological ...
  • Zahedipour, H., ۱۹۹۷. The investigation of diversity in three grazing ...
  • Zida, D., Sawadogo, L., Tigabu, M. and Oden, P.C., ۲۰۰۷. ...
  • نمایش کامل مراجع